teknik dır. Malzemenin tutuşması, alevi yayması, çıkardığı ısı, çıkardığı duman ve toksisite, "Yangın Güvenliği" açı• sından en önemli kriterlerdir ve bir bütün olarak ele alınmalıdır. Pek çok ülkede bu güvenlik kriteri argümanları ele alınmış ve standart• laştırılmıştır. İngiltere (BS 476), Al· manya (DIN 4102), İskandinavya, İtalya, Hollanda, Fransa, İsveç bu ülkelerden başlıca olanlarıdır. 2003 yılından itibaren ise, tüm bu ülkelerin yangın güvenliği standartlarını da kapsayacak ve tüm Avrupa'da geçerli olacak yeni bir Yangın Güvenliği Standardı yürürlüğe girecektir. BS 476 İngiliz Yangın Standardı BS 476'da malzemeler 3 ana başlıkta ele alınmaktadır. Bunlardan Part 5, malzemelerin tutuşabilirliği, Part 6 yangı. na katılımı ve Part 7 de yüzeyde alev yayılma hızı ile ilgilidir. Malzemeler Part 5'e göre "ClassX"ve "Class P"; Part 6'ya göre Class 0-1-2-3ve Part 7'ye göre Class 1-2-3-4olarak sınıflandırılırlar. Bir malzemenin; Part 6'ya göre "Class O" olabilmesiiçin; alev yayılma indeksinin toplamının 12'den küçük ve alev yayılma indekslerinden her birinin 6'dan küçük olması gereklidir. Part 7'ye göre sınıflandırılabilmesi için alevin belirli bir süredeki yayılımı incelenir ve mevcut tablolar kullanılarak malzemenin yangın sınıfı Part 7'ye göre belirlenir. BS 476 İngiliz Standardında, malzeme eğer Part 6'ya göre "Class O", Part 7'ye göre de "Class l" ise, malzeme "Class O" olarak kabul edilir. DiN 4102 Alman Yangın Standardı DIN 4102 ise malzemeleri 2 ana gruba ayırmaktadır: 46 YALITIM• AGUSTOS2004 A Sınıfı (Yanmaz)ve B Sınıfı (Yanıcı). A Sınıfı malzemeler, Al Sınıfı (bünyesinde yanıcı madde bulundurmayan malzemeler) ve A2 Sınıfı (bünyesinde az da olsa yanıcı madde bulunduran malzemeler)olarak 2 alt kategoride değerlendirilirler. B Sınıfı malzemeler ise Bl, B2 ve B3 sınıfı malzemeler olarak değerlendirilirler. 1.2.4 Toksisite Malzemelerin yangın anındaki davranışları yanında, açığa çıkardıkları duman içindeki gaz konsantrasyonları, diğer bir deyişle Toksisiteleri de önemlidir. Yangın esnasındaki ölümlerin % 95'inin nedeni CO Konsantrasyonudur. Toksisite, Quartz Tube Metodu ve NBS Duman Çemberi Metodu ile ölçülmektedir. Bu metotlarla elde edilen sonuçların değerlendirilmesi için kullanılan kriterler de LC50 ve Cf değerleridir. LC50, kapalı bir ortama 30 dakika süresince etkiyen gazın, içeride bulunan canlıların %50'sinden fazlasını öldüren konsantrasyon değeridir. Cf ise 30 dakika süresince solunduğunda insanın zarar görmeye başla• dığı "Kritik Sınır" değerdir. Yangın anında, bina içindeki insanların duman ve alevden zarar görme• den kaçabileceği ve süre optimum 30 dakika olarak kabul edilmekte, yangın ve can güvenliği ile ilgili çalışmalarda bu 30 dakikalık süre dikkate alınmaktadır. 1.2.5 Korozyon Riski DIN 1988 Part 7 Section 5:3'te belirtildiği gibi yalıtım malzemeleri olabildiğince nötr olmalı ve suda çözünür klorlar, NH3 veya NOx bünyede belirtilenoranlardanfazla olmamalıdır. DIN 1988 Part 7 Section 5:3'e göre limit değerler; Çelik Borular; Klor (%0,05) Bakır Borular; Nitrat ve Amonyak (% 0,2) 1.2.6 Hacimce Su Emme Malzemenin Hücre Yapısı Isı yalıtım malzemelerinin hücre yapıları, malzemelerin hacimce su emme miktarlarını etkilemektedir. Malzemelerin bünyesine su girmesi 2 yolla olmaktadır. Difüzyonyolu ile Direkt suyla temas yolu ile SONUÇ Tesisatta kullanılacak ısı yalıtım mal• zemelerinin seçim kriterlerini temel olarak teknik kriterler ve ticari kriterler olmak üzere gruplandırabiliriz. "Sıcaklık Dayanımı", malzeme seçiminde belirleyicibir özelliktir. Isı yalıtım malzemelerinin dayanım sıcaklıkları dikkate alınarak, yalıtım uygulaması yapılacak tesisat tipine göre kullanılabilecek ısı yalıtım malzeme• !eri belirlenmeli ve bu belirlemenin ardından teknik ve ticari kriterlere göre değerlendirme yapılmalıdır. Isı iletkenlik katsayısı, su buharı difüzyon direnç katsayısı, yangın dayanımı, korozyon riskinin az oluşu ve toksisite, tesisatta kullanılacak ısı yalıtım malzemelerinin seçiminde aranması gereken teknik özellikler• dir. Aynca, tesisat ısı yalıtımında kul• !anılacak malzemelere ait teknik değerler uluslararası standart ve literatüre uygun olmalı ve test raporları ile belgelendirilmelidir. Uygulama kolaylığı, ekonomik olması, kolay te• min edilebilmesi, her türlü uygulamaya ve ihtiyaca cevap verebilecek geniş bir ürün yelpazesine sahip olması malzeme seçimindekiticari kriterlerdir. Isı yalıtımı yapılırken, yalıtılacak olan tesisatın ve kullanılacak olan ısı yalıtım malzemesininözelliklerinin bilinmesi,tüm teknik ve ticari seçim kriterleri dikkate alınarak doğru yalıtım malzemelerinin seçilmesi gerekmektedir. il
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=