• Kulaklıklar için SSI tabanlı bir aktif gürültü kontrol sistemi AhmetTOKATLI • Tolga ÇİLOĞLU Ortadoğu Teknik Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Bu bildiride,amatörya da profesyonelamaçlarauygun, pil ile çalışabilen, TMS320VC5416 sayısal sinyal işlemci (SSİ) kontrollü, bir kuiakiık üzerinde çaiışan aktif gürültü kontrol sistemi anlatılmakta ve şimdiye dek alınan sonuçlar sunulmaktadır. Sistemin donanımı ve yazılımı bütün olarak tarafımızdan yapılmıştır. Gürültü kaynaOı Mikrofon ®~ Hoparlör Geri Besleme AGK ı. GİRİŞ ktif gürültü kontrol (AGK) Aalgoritmaları [l] bir gürültünün ters gürültü üretilerek bastırılması ilkesi üzerine çalışmaktadır. Geleneksel olarak gürültü bastırmada kullanılan pasif elemanların yüksek frekanslarda çok verimli çalışabilmelerine rağmen frekans düştükçe dalga boylarının büyümesi nedeniyle ya gürültüyü engellemekte yetersiz kalmaktadır ya da maliyetleri yükselmektedir; bu nedenle düşük frekanslı gürültülerin bastırılmasında AGK sistemlerinin kullanılması uygun bir seçenek olabilmektedir. Genel olarak AGK sistemlerini geri-beslemeli ve ileri-beslemeli olarak iki gruba ayırabiliriz [l], [3], [4]. Biz sistemimize uygunluğu nedeniyŞekil 1. Tek kanaJ/ı geri-beslemeAGKsistemi. Şekil 2. Geri-beslemFe x-LMS algoritması. 60 YALITIM• HAZiRAN 2004 le geri-beslemeli AGKsistemini kullanmaktayız. AGKsistemleri uyarlamalı veya sabit süzgeçler kullanılarak gerçekleştirilebilirler. Ticari sistemler, düşük maliyet ve küçük hacim gibi özellikleri nedeniyle sabit (analog) süzgeçler kullanılarak tasarlanmıştır. Sabit süzgeçlerde en iyi çalışma aralığı genel olarak 200 - 300 Hz civarındadır ve bu frekansların altında veya üzerindeki gürültülerde etkili olmamaktadırlar. Uyarlamalı süzgeçlerin en önemli üstünlüğü 0-500 Hz bandında iyi çalışabilmesi ve tona! bileşenleri çok iyi bastırabilmesidir. Buna karşılık "hızlı" değişen gürültülerde izleme ("tracking") güçlüğü zaman zaman yaşanabilmektedir. 2. ALGORİTMA VE DENEYSEL UYGULAMA Bu bölümde kısaca çalışmalarda kullanılan algoritmaya ve gerçek zamanlı deneylerin nasıl bir sistem kullanılarak yapıldığına değinilecektir. 2.1. Geri-BeslemeFlix • LMS Algoritması Şekil l'de geri beslemelibir AGKsis-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=