bilimsel hastane hacimlerinde 20-25 dB, ya- Tablo 1. STC Ses Değerlerindeki Değişmeler şanı hacimlerinde 25-30 dB, umuma açık yerlerde 35-40 dB ve büro hacimlerinde 35-40 dB arasında ise konforlu bir ortamdan söz etmek mümkün olabilmektedir (5]. Dış gürültünün etkili olçluğu yapılarda, cam malzemenin ağırlıklı olarak kullanıldığı bir cephe sistemi oluşturulurken, yüksek ses geçiş kaybı sağlayan malzemeler kullanılması gereklidir. Ayrıca binalar yükseldikçe, yerdeki gürültü kaynaklarının etkisinin azaldığı ancak uzaktakilerin önem kazandığı unutulmamalıdır [6]. Gürültü analizi; çeşitli malzemelerin gürültü yalıtım değerlerinin saptanması açısından önemli bir faktördür. Çeşitli kaynaklardan yayılan gürültü, çeşitli frekanslardaki titreşimlerin bir karışımı olmakta ve gürültü şiddeti malzemelerin yalıtım değerlerine göre değişiklik göstermektedir [4].Cephe yüzeyinin gözenekliliği, pürüzlülüğü, ağırlığı, tabakalı veya masif oluşu, tabaka boşluğu, aradaki yalıtım malzemesinin türü, tabakaların birbirlerine ve diğer strüktürel elemanlara bağlantı türleri, sayıları, cam kabuk yüzeyinin alanı, cephe üzerindeki yeri, cam kalınlığı, cam cinsi, doğrama detayları ve duvar bağlantıları, yapı elemanının toplam alanı gibi faktörler de göz önüne alınmak zorundadır [2]. Dış gürültü, cephe kaplama malzemesinin akustik performansı ve iç mekanlarda hedeflenen gürültü düzeyinin belirlenmesinde kullanılan şablon ölçümleme sistemlerinden birkaçı aşağıda açıklanmaktadır: Rmean - Rm (Ortalama Yalıtım Katsayısı): Gürültü kontrolü 100-3200 Hz arasındaki frekanslarda önem kazanmaktadır. Avrupa ve İngiltere gürültüyü 1003150 Hz frekansları arasında kalan 16 oktav bandı üzerinden ölçümleyerek belirlemeyi tercih etmektedir. Bu durumda Rm ölçütü, bu 16 ses azalma katsayısının (SRI-Sound ReCam kalınlığı (mm) Hava boşluğu kalınlığı (mm) STC oranları 3 6 12 12 12 duction lndex) aritmetik ortalaması olmaktadır [4]. Rweighted- Rw (Ağırlıklı Yalıtım Katsayısı): Pencere yalıtım değeri, frekans eğrisinin bir dizi referans eğrisi ile karşılaştırılması sonucu elde edilmektedir. Sonuçta, 100-3150 frekans limitleri içindeki 16 oktav bandı dikkate alınarak 2 dB'den daha yüksek sapma yaratmayan 500 Hz seçilmekteve bu bant değerleri, pencerenin gürültü yalıtım düzeyini belirtmektedir. Rm ile sayısal olarak karşılaştırıldığında, Rw katsayıları aynı camlama için +5 dB gibi farklılık gösterebilmektedir. Rw ölçüm sistemi BS 5821, BS 1987 ve DiN52210 standartlarında tanımlanmaktadır [7]. Yoğun trafik bölgesinde bulunan bir ofis binası için yaklaşık RW- 40-45 desibellik, bir otel binasındaki yatak odaları için ise RW· 50-54 desibellik ses yalıtım değeri olan bir camaihtiyaçduyulmaktadır [8]. RTRAveyaRd (TrafikGürültüsü Yalıtım Katsayısı): İç mekanlardaki gürültü düzeyini en iyi belirleyen katsayıdır. RTRA katsayısı, binanın bulunduğu yerde idealize edilmiş tipik trafik gürültüsü tayfının frekanslar bazında pencere gürültü yalıtım değerleriyle bir arada değerlendirilmesi sonucunda elde edilmektedir. Bu sistem Rw'ye göre 3-4 dB daha düşük değerler göstermektedir [4]. STC (Sound Transmission Class): ASTM E 413 Amerikan standartlarıyla tanımlanmış bu sistemde, Rw tekniği kullanılmakta ancak ölçüm- <12 29 12 29 50 39 102 40 152 42 ler 125-4000 Hz aralığında yapılmaktadır. Bu nedenle STCölçümleri Rw'ye göre yaklaşık 1 dB yüksek sonuçlar vermektedir. 4 mm cam ve 13 mm hava boşluğu kullanılan bir çift cam ünitesinde, STC oranlaması yaklaşık 33 civarında olmaktadır. Cam veya hava boşluğu kalınlıklarının arttırılması, STC oranını yükseltmektedir. Ancak hava boşluğu oranı 10 mm'den küçükse, STC oranlarında belirgin farklılıklar oluşmamaktadır. Tablo l'de, cam ve hava boşluğu kalınlıklarının, STC değeri üzerinde yarattığı değişimler görülmektedir [9]. Cam yapı kabuğunda gürültüye karşı alınacak önlemler ya farklı kombinasyonlarda cam kullanımına gidilerek elde edilen çözümler ya da gürültü yalıtımı ıçin geliştirilmiş özel endüstriyel camlama elemanları ile olmaktadır. Cam kalınlığının arttırılması en pratik çözümlerden biridir. 4 mm'lik bir camın kalınlığı 8 mm'ye çıkartıldığında elde edilen artış; 4 dB civarında olmaktadır. 6-126 mm kombinasyonlu hava tabakalı bir çift camın ses yalıtım değeri 29 dB, 6-10-4mm kombinasyonlu hava tabakalı ve ses yutucu kenarlı çift camın yalıtım değeri ise 40 dB civarındadır. Camlar arasındaki 6-9-12 mm'lik ara boşlukların gürültü yalıtımına katkıları arasında kayda değer farklar bulunmamaktadır [4]. Cam malzemenin ses yalıtım değerinin yükseltilmesi için; çift cam ara boşluğunun, kuru hava veya Argon gazı yerine SF 6 gazı ile doldurulması, çift camı oluşturan camlardan biYALITIM• HAZiRAN2003 7 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=