Polimer Bitüm Membranlar Özgür SEZGİNER Ya!teks Ege Bölge Müdürü Bitüm suya karşı geçirimsizliği olan doğal bir malzemedir. Doğada saf halde (Asfaltit)bulunabildiği gibi petrolden de elde edilmektedir. Tarihte ilk kez Mezapotamya'da eritilip sıvı hale getirilerek yapıların dış duvarlarında su yalıtımı amacıyla kullanıldığı arkeolojik bulgularla tespit edilmiştir. Yüzyıllar boyunca gerek tek başına sürülerek gerekse jüt-kanaviçeçuval gibi dokumalara emdirilerek su yalıtımı amacıyla kullanılan bitüm; 1960'ların başında İtalyan üreticiler tarafından polimer kimyasının bitüm üretim teknikleriyle birleştirilmesi sonucu yepyeni bir ürün haline dönüşmüştür. Ülkemizde de özellikle l 980'li yılların sonunda yerli üreticilerin ortaya çıkmasıyla pazar payını artıran bitüm membranlar, günümüzde en çok kullanılan su yalıtım malzemesi durumuna gelmiştir. Fiyat-Performans dengesi açısından baktığımızda bitüm membranların kullanımının giderek yükseleceğini ve en azından önümüzdeki 10-15 yıllık periyotta piyasada en çok kullanılan su yalıtım malzemesi olma özelliğini sürdüreceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Malzemenin kullanımının yaygınlaşması pazarda yerli veya yabancı değişik kalitelerde membranların satılmasını da beraberinde getirdiği için 4 6 Y AUTIM• ŞUBAT 2003 "doğru ürünün, doğru yerde kullanılabilmesi" için "ürün" ve "kalitesine etki eden faktörleri" tüketiciye doğru olarak aktarabilmek önem taşımaktadır. Ürün Kalitesine Etki Eden Girdiler a. Bitüm Polimer bitüm örtülere su sızdırmazlık özelliği veren temel hammadde bitümdür. Kullanılan bitümün kalitesi, delinmeye karşı değerini ifade eden penetrasyon numarasıyla ifade edilmektedir. Ülkemizde genelde 75/100 penetrasyonlu bitüm kullanılmaktadır. Penetrasyon; üzerinde 100 gr ağırlık bulunan bir iğnenin 5 saniyelik süre sonunda 25 derece sıcaklıkta sabit tutulan bitümün içine ne kadar saplandığının desimilimetre (dmm) cinsinden ifadesi diye açıklanabilir. 75/100 penetrasyonlu bitümde, deney sırasında iğne bitüm içine 75-100 dmm saplanmaktadır. Bitümün penetrasyon değerleri kullanım amacına göre iyi seçilebilmelidir. Üreticilerin hammadde temininde gösterdikleri hassasiyet ve kullandıkları hammadde özelliklerini sürekli kontrol altında tutmak için yürüttükleri laboratuvar çalışmaları kaliteli bir ürünün temel koşulunu oluşturmaktadır. b. Polimer Katkılar (APP ve SBS) Bitümün modifikasyonunda kullanılan ve kullanıldıkları miktarlara göre ürünün sıcaklık dayanımı ve soğukta kırılganlık gibi özelliklerini belirleyen katkılardır. APP (ataktik polipropilen) katkısı doğal halde 2-3 derece sıcaklıkta kırılgan olan ve 60-65 derecede akışkan hale gelen bitümün, soğukta bükülme değerlerini -7 dereceye, yumuşama değerlerini 145 dereceye çıkarabilmemizi sağlamaktadır. Yine SBS (styrene butadiene styrene) katkısı bu değerleri ,15 ve 125 derece değerlerine taşımakta ve taşıyıcıdan bağımsız olarak sağladığı % 2000 uzama yeteneğiyle, özellikle hareketli yapılarda membranın dayanımını artırmaktadır. Kullanılan polimer katkıların doğru miktarlarda ve homojen dağılımla kullanılabilmesi için üretici firmaların proses ve kontrol süreçlerindeki gelişmişliği ve hassasiyeti büyük önem taşımaktadır. c. Ta~ıyıcılar (Cam Tülü ve Polyester Keçe) Bitüm membranın dayanımını belirleyen en önemli etken; içinde kullanılan taşıyıcının cinsi, ağırlığı ve kalitesidir. 60 gr/m2 ağırlıklı fibrocam taşıyıcı enine 200, boyuna 300 N/5 cm çek-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=