dün a'dan Yeni WembleyStadyumunun • inşaatına Başlanıyor Wembley'de inşa edilecek 757 milyon Sterlin maliyetli Britanya'nın yeni ulusal stadyumunun yapımına sonunda başlanıyor.. NCE Plus'ta yer alan habere göre, proje üzerinde dört yıldan beri sürmekte olan tartışmalar sona erdi ve stadyumu boydan boya geçerek dünyanın tek açıklıklı en büyük çatı yapısı olacak 315 metrelik kemer üzerine anlaşma sağlandı. Yeni stadyumun ilk tasarımında, çatının çepeçevre yerleştirilecek pitonlar üzerine oturtulması öngörülmüş, ancak seyircilerin görüş açılarının daraltılmasını önlemek için proje direktörü Mike Barker'in da belirttiği gibi "ikiz kulelerin yerini alacak gerçek bir sembol yapı" yani kemer ortaya çıkmıştı. 90,000 seyirci kapasiteli stadyumun tamamı 1.6 hektarı katlanarak açılıp kapanabilen toplam 4.4 hektarlık bir çatı ile örtülecek. Sadece yapısal sistem için 353 milyonSterlin harcanacak proje ile Londra, Dünyadaki en avant-garde stadyumun da sahibi olacak. Projenin yükleniciliğini Multiplex firması üstlenecek. Pilonlu çözümden kemer çözüme geçildiğinde gerekli temel alanının eldeki arazi içine yerleştirilemeyeceği anlaşılmış. Bu nedenle mühendisler farklı bir çözüm üretmek zorunda kalmışlar. Kemerin doğu ucunda yer problemi olmadığından temel sorunu 20 metre çapında ve 2.75 metre kalınlığında bir kazık başlığı ile çözülmüş. Temel, kemerden gelecek yüklerin başlık altındaki kazık grubunun merkezinden geçecek şekilde tasarlanmış. Temelin altında 1.5 metre çapında ve 30 metreye varan derinlikte 19 adet betonarme kazık yer alacak. Kemerin batı ucunda ise arazi sorunu temel seçiminde belirleyici rolü oynamış. Temel,hem kemerden kaynaklanacak 23 MNyatay ve 34 MN büyüklüğündeki dikey kuvvetleri, hem de ana tribünlerin altına da uzanacağından bunlardan gelecek eksantrik yükleri de alacak şekilde tasarlanmış. Kemerde müsaade edilen 70 mm'lik maksimum deformasyon nedeniyle çok daha hassas hesap yöntemleri kullanılmış. Basit bir plak analizini yeterli görmeyen mühendisler, 25m x 45m x 2.75m boyutları ile sınırlanan temele etki edecek büyük dikey kuvveti ve momenti hesaba katmak için üç boyutlu sonlu eleman yöntemini kullanmışlar. Bu nedenle kazıklar için de üç boyutlu yay sabitleri kullanmak gerekmiş. Seçilen program bu is için elverişli olmadığından, ardışık çözümlerle, her çözümde bulunan deformasyonların giderek yakınsaması gözetilerek bir çözüm üretilmek zorunda kalınmış. Batı taraftaki kemer mesneti 'H' seklinde ve 10 metre yüksekliğinde tasarlanmış. Bu yapı, kemerden gelen yatay kuvvetleri 1.5 metre çapındaki 60 delme kazıktan oluşacak temele iletmek için kullanılacak. Yerde inşa edilecek 1650 tonluk kemer, yatay durumdan dikey konuma kuzey tribünleri tarafındaki bir vinç yardımıyla getirilecek. Sadece bu işlem sırasında temellere 15 MN'luk ilave yatay kuvvetler etki edecek. Batı tarafındaki temelin bu yüke dayanabilmesi için yükü tribünlerin temellerine yayacak geçici bir betonarme çapraz takviye kullanılacak. Kemerin 130 mm çapındaki çelik halatları, stadyumun kuzey çatısı ucundaki zincir kemerin tamamını ve güney çatısının %60'ını taşıyacak. Stadyumun ekonomik bir yatırım haline dönüşmesi çok büyük alışveriş merkezleri ve ticaret alanları ile özel loca gelirleri sayesinde sağlanacak. D YALITIM• ARAUK 2002 5 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=