Emisyonların çevre üzerine etkisi ve öneriler Doç. Dr. Olca!/.KINCA Y - Doç Dr. Galip TEMİR Yıldız Teknik Universitesi, Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Bu çalışma, enerji kullanımı sonucunda oluşan asitçökelmesi, stratosferikozontükenmesvi e seraetkisigibiçevreseel tkilerive bu etkilerinçözümlerinaeit önerileriiçermektedir. Ayrıca Türkiye'ninC02 emisyon durumuve dünyaülkeleri arasındaki yeri de vurgulanmıştır. !.Giriş Dünyadaki hızlı nüfus artışı, sanayileşme ve ekonomik büyümenin bir sonucu olarak enerji üretim ve tüketimi hızla artırmaktadır. Enerji üretimindeki talebin karşılanmasında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artmasına karşı, hali hazırda fosil yakıtlar dünya enerji üretiminde önemli yer tutmaktadır. Ancak son yıllarda fosil yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan SO2, NOxgibi gazların ve soğutucularda kullanılan CFC'ler ile halojenik bileşiklerin vb. neden olduğu çevre kirliliği, sera etkisi yaratan CO2 emisyonlarının giderek artması gibi sorunlar ve bu konularda yapılan yasal düzenlemeler, enerji üretiminde yeni arayışları da gündeme getirmiştir. 21. yüzyılın ortalarında iki katına çıkacağı sanılan dünya nüfusunun enerji talebinin de 1.5 ila 3 kat kadar artması beklenmektedir. Bununla beraber asit yağmurları, ozon delinmesi ve küresel iklim değişimi gibi çevresel sorunlarda giderek artacaktır. İnsanlar çevreye zarar vermeye devam ederse, geleceğimiz kötü şekilde etkilenecektir. Bu çalışmada, enerji, çevre ve sürdürülebilir kalkınma ile ilgili olduğu için asit çökelmesi,stratosforik ozon tükenmesi ve sera etkisi gibi çevresel problemler tartışılmış ve olası çözümler önerilmiştir. 2. ÇevreselProblemler Son yirmi yıl içinde çevresel kirlenme hakikati kolaylıkla görülür durumu geldi. Dünya nüfusunun, tüketimin ve endüstriyel faaliyetlerin çok hızlı artışından dolayı dramatik olarak büyüyen çevresel problemlerin sebebi, çeşitli etkenlerin birleşmesinden meydana gelmektedir. 1970'li yıllardaki çevresel analizler SO2, NOx ve CO gibi kirletici maddeler üzerine yoğunlaşmıştı. Son zamanlarda çevresel ilgi hava kirletici maddelere, CO2 gibi global anlamda kirleticilere ve küçük dozları dahi zararlı olan zehirli kimyasal maddelere yöneldi. Yüzyılımızda kaydedilen teknolojik gelişmeye parelel olarak hızla gelişen sanayileşme; dünyadaki doğal kaynakların azalmasına, çevrenin kirlenmesine ve dünyayı saran atmosferin alt katmanlarının kimyasal bileşiminin değişmesine kadar varan önemli sorunların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Örneğin, endüstriyel malların karayollları ile taşınmaya başlanması ve bireysel ulaşıma geçilmesi ile yollardaki trafikte büyük artışlar meydana geldi. Bu nedenle NOx ve uçucu organik bileşiklerin (VOC)etkileri ve kaynakları konularına dikkat çekildi (1, 2, 5]. Çevresel problemler, kısa sürede çok geniş alanlara yayılmaktadır. Bu problemlerin etkilediği başlıca alanlar şöyle sınıflandırılabilir: Su kirliliği • Deniz kirliliği }{araların kullanılması ve yerleşim etkileri YALITIM• EKiM 2002 4 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=