bilimsel mastikle (bitüm+kum+filler) doldurulmakta ve bir arada tutulmaktadır. Mastik kısmın, depolama-taşıma-serme süreçlerinde kaba agrega tanelerinden drene olmaması için "selüloz veya mineral fiberler" kullanılmaktadır. SMA;tekerlek izinde oturmaya karşı, en iyi çözümdür [1,2]. 2.2. Geçirimli Aslfat Kaplama ( -40 mm): Geçirimliasfalt kaplamalar; serme ve sıkıştırma işleminden sonra yaklaşık %22 hava boşluğu bırakacak şekilde tesis edilir, aşınma tabakası olarak kullanılır ve geçirimsiz bir temel tabakası üzerine uygulanır. Böyle bir boşluk oranında; tabakada oluşan bağlantılı boşluklar, yağmur suyunun hemen kaplamanın içerisine girmesine ve uzaklaştırılmasına neden olur. Drenaj tesislerinde toplanan su, drene edilir. Temel tabakası mutlaka geçirimsiz olmalı, yeterli dever bulunmalıdır [3]. Geçirimliasfalt kaplamalar, açık gradasyona uygun olarak hazırlanır ve yaklaşık %20 oranında boşluk içerir. Bu tür kaplama türü gürültü düzeyi son derece düşük ve kayma direnci özellikleri çok iyidir. Baglayıcı; selüloz, fiber_veyapolimerlerle taşıma ve üretim süresinde bağlayıcının drene olmaması için modifiyeedilir. Modifikasyon; bağlayıcı film kalınlığını düzenler, karışımın yaşlanmaya ve suya karşı dayanımını yükseltir. Açık gradasyonlu agrega karışımları, düşük oranda ince agrega içermesi dolayısıyla yoğun gradasyonlu karışımlardan ayrılır. Agregalar daha dayanıklı olmalıdır. Çünkü iri agregalar ince matriks ile daha az korunmaktadır [1]. Geçirimliesnek üstyapılarla ilgili çalışmalar 1967'de İngiltere'de başlamış Danimarka, Norveç ve Hollanda'da otoyollarda ve havaalanlarında su etkisiyle kızaklamayı önlemek için kullanılmıştır. Fransa'da deneme yolunda incelenmiş, Paris kent 46 YALITIM• HAZiRAN2002 içi yollarda gürültü düzeyini düşürmek amacıyla geçirimli kaplama inşa edilmiştir. İsviçre, İspanya ve Belçika'da bu üstyapı tipi uygulanmıştır. ABD'de benzer uygulamalar bulunmaktadır [4]. Yüksek aderans sağlamaları, kızaklama riskini ortadan kaldırmaları, su sıçratma ve ışık yansımasını önlemeleri, yüksek hızlarda savrulmaya karşı direnç sağlamaları, seyir hızını ve kapasiteyi yükseltmeleri, tekerlek izinde oturmaya karşı son derece dayanıklı olmaları, trafik kazalarını ve taşıt içindeki-dışındaki gürültüyü azaltmaları önemli üstünlükleri olarak sıralanabilir. Yapım-bakım masraflarının daha fazla olması ve boşlukların zamanla tıkanabilmesi sakıncaları olarak söylenebilir. Yapımbakım sırasında dikkatli olunması durumunda ömürlerinin 10 yılı geçtiği belirtilmektedir [1,3-7]. 2.3. HRA (Hot-Rolled Asphalt) (-40-60 mm) Boşluklu gradasyonlu bir karışımdır. Bitüm-filler karışımı ve kum fraksiyonu; gerekli mekanik dayanımı sağlar. Sıkı, dayanıklı ve düşük penetrasyonıu baglayıcı kuiıanıiır (50 pen % 7.9). HRA; aşınma tabakası olarak kullanıldığında, durabiliteyi artırmak ve kayma direncini geliştirmek için kaplamanın içerisine önceden kaplanmış agrega giydirilir [1]. 2.4. Yoğun Bitümlü Makadam (>100 mm) Yoğun bitümlü makadam, sürekli gradasyonlu bir karışımdır. Burada kullanılan bitüm, HRA'dan daha yumuşaktır. Filler içeriği de daha düşüktür. Yüklerden kaynaklanan gerilmelere karşı dayanım için, bu karışım türü büyük oranda agregaların mekanik kenetlenmesine bağlı olmaktadır. Yoğun bitümlü makadamlar; genellikle,yol temelleri (road bases) ve alt temeller olarak (sub-base) uygulanmaktadır [1]. 2.5. Dökülen Asfalt* (Gussasphalt) (-40 mm) İçerisine, agregaların sıkıştırıldığı (rolled) mastik karışımdır. Özel donanımla ve yüksek sıcaklıkta (200250 •C) serilmelidir.Agrega tane boyutu dağılımında; göreceli olarak, orta fraksiyonu (0.09-2 mm) zengindir. Mineral filler oranı, en fazla % 30'dur. Bitüm içeriği, % 6.5-8.5 (kuru arega kütlesi olarak) arasındadır. Bitüm, düşük penetrasyon sınıfındadır. Boşluk içeriği, % 0'a yakındır. Bu karışım türü; oksijenin penetrasyonunu önleyerek bitümün erken yaşlanmasını geciktirir [l]. 2.6. Çok İnce Asfalt Betonu: Boşluklu tane dağılımına sahiptir. Genellikle modifiye bitümle birleştirilir. En büyük agrega tane boyutu 10 mm'dir. Farklı katkılar (modifier) kullanılır (polimerler, kauçuk ve fiberler). Bağlayıcı içeriği 5.7-6.7 % olarak değişir. Genellikle boşluk yüzdesi % 15 düzeyindedir. Karışım, iyi bir kayma direnci sağlar ve ortaya çıkan kaplama yüzeyinin yenilenmesi ve örtülmesi amacıyla uygulanır. Bu kaplama türü, kaplamayı yapısai oiarak etkiiememektedir [ij. 2.7. İnce Serilebilen Asfalt Betonları (Paver-Laid Chip Seal): Bu karışım; sıcak önceden kaplanmış mıcırların (6-10 mm) üzerine, polimer modifiye edilmiş emülsiyon bağlayıcılarla oluşturulan bir tabakadır [1]. Polimer modifiye edilmiş asfalt emülsiyonlarının stabiliteleri, dolayısıyla soğuk karışımlar, konularında çalışmalar yakın zamanlarda devam etmektedir. • "Dökülen Asfalt'; Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayııı Prof. Dr. Melıınet Uluçaylı'nııı kullandığı bir terim olup, "Bitümlü Bağlayıcılar ve Bitümlü l(arışım/ar Üzerine Avrupa Standart/an Tasarı/an" adlı eserinden alınmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=