Avrupa ülkelerinde asfalt kaplama uygulamalarına genel bir bakış Dr. Atakan AKSOY KTÜ GMF İnşaat Mülı. Bölümü Son yıllarda; Avrupa ülkelerinde, Normlar Komitesi (CEN) tarafından ortak standart tasarıları hazırlanmaktadır. CEN Normlarının temel amacı; Avrupa Birliği (AB) iiyesi iilkeler arasındaki ticari alış-verişi kolaylaştırmaktır. Aynı standart/arı kullanma; ticari ilişkileri geliştirecek, ortak bir pazar oluşmasına katkıda bulunacak, tasarım ve yapım süreçleri AB üyesi iilkelere daha kolay uygulanabilecektir. Bu bağlamda; karayolu inşaatına yönelik olarak, bitiimlii karışımlar konusunda standartlaşma çalışmaları 1985'/i yıllardan bu yana yiiriitiilmektedir. Bitiimlii karışımlar; çoğunlukla siirekli tane dağılımına sahip asfalt betonlarını kapsamaktadır. Wğer yandan; yeni kaplama tiirleri de (innovative mixtures) uygulanmaktadır. Bu çalışmada; AB iiyesi iilkelerde şimdilerde uygulanmakta olan yeni asfalt kaplama tiirleri ile ilgili genel bilgiler sunulmaktadır. 1. Giriş: Asfalt kaplamalarda; tekerlek izinde oturmaya, yorulmaya ve ısıl çatlamalara karşı direnç göz önünde tutulması gereken ana unsurlardandır. Boyuna profilin uygunluğu, gürültü seviyesi,boyuna sürtünme katsayısı genel anlamda yeterli yüzey karakteristikleri de ayrıca düşünülmelidir. Belirtilen unsurları kontrol edebilme; üstyapı tasarımına, tabakaların bileşimine ve tabakaları oluşturan malzeme karakteristiklerinin seçimine bağlıdır. Yol katmanlarının mekaniksel davranışı; sadece trafiğe değil aynı zamanda çevreye de bağımlıdır. Dolayısıyla; trafikle birlikte iklimselfaktörlerde ayrıca düşünülmelidir. İklimsel faktörler olarak; zeminlerdeki nem içeriğinin ve tabaka sıcaklıklarının değişimi ifade edilmektedir. AB ülkelerinde; iklimsek koşullardaki ve karışım tasarımındaki farklılıklar, farklı ekonomik olanaklar, işveren ve işi yapan firmalar arasındaki anlaşmalar nedeniyle bitümlü karışımlar büyük ölçüde ve farklı türde "sıcak karışım" üretimine dayanmaktadır. Yapım, rehabilitasyon ve bakım için geleneksel sürekli dağılımına sahip bitümlü karışımlar geniş oranda kullanılmaktadır [l]. Bununla birlikte; son yıllarda giderek artan oranda, aşınma tabakaları için yeni türler [innovativemixtures) kullanılmaktadır. Burada amaç; kaplamanın tekerlek izinde oturmaya, kaymaya, yorulmaya ve ısıl çatlamalara karşı direncini artırmaktır. Yeni kaplama türleri; sıklıkla boşluklu tane dağılımına sahip olmakta, modifiye ve düşük penetrasyonlu bağlayıcılarla oluşturulmaktadır [l]. 2. Farklı Kaplama Türleri: Üzerinde halen bilimsel çalışmaların devam ettiği yeni kaplama türleri; sıklıkla boşluklu tane boyutu dağılımına sahip, genellikle modifiye ve düşük penetrasyonlu bağlayıcılarla üretilmektedir. Örnek olarak; Almanya-İsveç-Danimarka-Hollanda'da SMA(stone mastic asphalt), FransaBelçika-Hollanda-İsveç'te geçirimli asfalt (porous asphalt), ingiltere'de HRA (hot rolled asphalt) ve yoğun bitümlü makadam (dense bitumen macadam},Almanya'da dökülen asfalt* (gussasphalt},Fransa'da bakım çalışmalarına yönelik olarak; ince asfalt betonu, çok ince serilebilen asfalt betonu ve polimer modifiye emülsiyonlarla yapılan ince asfalt betonu (paver-laidchipseal)verilebilir[1]. 2. 1. SMS (Stone Mastic) Kaplama (-30-40 mm): Yüksek kalitede kırılmış agregayla hazırlanan boşluklu tane dağılımlı bir karışım türüdür. Mineral agrega çatısı, önemli bir unsurdur. Mineral agreganın oluşturduğu iskelet, içsel sürtünmeyi oluşturmaktadır. Bu iskelet (çatı), zengin ve boşluksuz YAUTIM • HAZiRAN2002 43
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=