bilimsel Tablo 2. Taş Numuneler İle Bazı Yapı Malzemelerinin Fiziksel Özellikleri [7] Taşın Adı lsıl İletkenlik Özgül ısı Kapasitesi Isı Yayınım Katsayısı Yoğunluk (W/mK) Cp(J/kg) a.10·'(m'/s) p (kg/m') Beton* 0.814 879 4.9 1906 Granit' 1.73-3.98 816 8-18.3 2643 Kalker' 1.16 908 5.68 2483 Kum Taşı• 1.63-2.08 712 10.6-12.7 2163-2307 Mermer* 2.77 808 3.94 2499-2707 Tuğla' 0.692 837 5.16 1602 Sorkun Taşı 0.84 1045 3.15 2550 Seydiler Taşı 0.52 1015 2.69 1920 Kazım Karabekir 0.63 940 2.97 2260 Kızılören Taşı 0.47 1030 3.41 1340 (*) Kaynak?'den alınmıştır. Tablo 3. Numunelerin Mekanik Özellikleri Taşın Adı Basınç Dayanımı N/mm' Sorkun Taşı 13.49 Seydiler Taşı 14.88 Kazım Karabesir 31.4 Kazılören Taşı 10.82 Kuruma hazı deneyinde amaç, taşın teneffüs kabiliyetinin araştırılmasıdır. 24 saat su kabı içerisinde bekletilen numuneler sudan çıkarılıp ıslak bir bezle silindikten sonra 20 •C oda sıcaklığında doğal kurutma bıkarılmıştır. Kuruma malzeme yüze- :§ E 800 c Seydiler Taşı ·a;. • Sorkun Taşı ;cı • 700 ~ " • c • 600 E • • ı·· N ·E 500 • g Çekme Dayanımı Aşınma N/mm2 % 2.1 0.364 2.3 0.472 4.15 0.2 1.15 0.8 yinden buharlaşma yolu ile olduğundan, burada malzeme derinliğinden yüzeye kılcal kanallar vasıtasıyla suyun hareketi söz konusudur. Şekil 2'de grafiklerin incelenmesi, halinde, taşların azda olsa teneffüs kabiliyetine sahip olduğu görülmektedir. :§ E 900 ·a;. ' c Kazım K.bekir Taşı ;ö, 800 • • Kızılören Taşı " .!!: 700 C • E 600 • N C 500 ·c • ::: 400 400 ,a o 10 20 30 ~ o 10 20 30 "' Zaman (h) Zaman (h) Şekil 1. Su Emme deneyinde taşların kütlesininzamanla değişimi. 2 2 YALITIM• NiSAN2001 Mekanik Dayanım Numuneler üzerinde laboratuvarda TS 699 standardına uygun basınç ve eğilmeden çekme dayanım deneyleri yapılmıştır [51, [6]. Yine, yapılan sürtünmeden aşınma deneylerinde (Böhme) 110 devir için aşınma kayıpları her taş için tespit edilerek Tablo 3'de topluca gösterilmiştir. Deney Sonuçları ve Tartışma Yapılan deneylerden elde edilen sonuçlar, diğer yapı malzemelerinin tablo değerleriyle çeşitli yönlerden kıyaslanmıştır. Gerek sürekli ve gerekse zamana bağlı rejimde ısı transferi göz önüne alındığında Seydiler taşı, 0.52 W/mK ısıl iletkenlik ve 2.69 x 10·1 m'/s yayılma katsayısı değerleriyle granit, mermer ve kumtaşına göre daha iyi görünmektedir. Bunların yanı sıra 13.4 N/mm''lik basınç ve 2.1 N/mm"lik çekme dayanımı göz önüne alındığında, yüksek dayanımlı doğal yapı taşlarına göre düşük olmasına karşılık briket, tuğla, gazbeton gibi yapay malzemelerle yaklaşık eşdeğer dayanıma sahiptirler. % 0.472'lik aşınma kaybı, merdiven, parke gibi fazla aşınmaya maruz yapı elemanı olarak da kullanılabileceğini göstermektedir. Sorkun taşı ise 0.84 W/mK ısıl iletkenlik ile granit, kumtaşı, mermer ve kalkerden iyi ve beton değerlerine yakın iken yayılma katsayısı değeri olarak bu malzemelerin değerlerinden küçüktür. Basınç ve çekme dayanımını ile aşınma değerleri için hemen hemen Seydiler taşı ile aynı değerleri göstermektedir. Su emme oranının % 30'dan küçük olması taşların nemli ortamlarda kullanılabileceğini ve kuruma hızlarının incelenmesi halinde taşların teneffüs kabiliyetine az da olsa sahip olduğunu göstermektedir. Kızılören taşı, 0.47 W/mK ısıl iletkenlik ve 3.41 x 10·1 m'/s yayılma katsayısı değerleriyle granit, mermer ve kumtaşına göre daha iyi görünmektedir. Bunların yanı sıra 10.82 N/mm''lik basınç ve 1.15 N/mm''lik çekme dayanımı göz önüne alındı-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=