bilimsel _____ nı zamanda day_arıı_n:ı_değeded_d_üc__ şük ve işlenmesi kolaydır. ancak nem bünyeden atıldıktan sonra değerler artmaktadır. Kızılören Taşı: Konya-Beyşehir Karayolu üzerinde, Konya'dan 45 km. uzaklıktaki Kızılören Kasabasında bulunan taş ocaklarından çıkarılmaktadır. Yörede ısı yalıtımlı taş olarak tanımlanmaktadır. Taşın ocaktan çıkarılması ve şekillendirilmesi kolaydır. Ocaklar oldukça zengin olup Kızılören taşı yöredeki inşaatlarda, ayrıca bina cephe kaplamalarında ve tarihieserlerinrestorasyonlarında çok kullanılır. Kızılören Taşı Karaman il ve ilçelerinin dışında, Konya, Antalya, Alanya ve yöresinde de oldukça kullanılmaktadır. İncelenen taşların sertliği 3-4 mohs sertlik derecesinde olup ocaktan çıkarıldıktan sonra, içerdiği nemi kaybetmediği ve dış ortamın kimyasal tesirlerineuzun süre maruzkalmadığı sürece, rahatça şekillendirilip işlenebilmektedirler. Bu durumuyla taşlar, ahşap gibi testere ile kesilebilmekte, matkapla delinebilmekte, sert kesiciler ile yontulabilmekte ve hatta çivi çakılabilmektedir. Taşların sahip olduğu bu cazip özellik, yörelerinde inşa edilen binalarda yapı malzemesi olarak çok itibar görmesini sağlayan önemli nedenler arasında yer almaktadır. Malzemelerin yapılan kimyasal analizleri sonucunda (Tablo 1) değerleri elde edilmiştir. Deneysel Çalışmalar -Her yorenın taş -ocaklarından alman blok kütlelerden ,taşların ısı iletim katsayıları, özgül ısı kapasiteleri, yo- _ğunluk_ve.su_emme_özelliklerinLbe-._çen-termoelemanın- bir--ucu-kalori------- lirlemek üzere, ısıl iletkenlik ölçme metre kabını, diğer ucu ise dış gömaletinin probuna uygun olarak (150 leği okumaktadır. Termoeleman uçx 60 x 20) mm ve yine basınç ve lan arasında gerilimi sıfırlamak için aşınma deneyleri için (71 x 71 x 71) kalorimetre kabının sıcaklığındaki mm ebatlarında numuneler hazırlan- artışa paralel ve otomatik olarak dış mıştır. Taş numunelere uygulanan gömlek sıcaklığı da artırılmaktadır. ölçme yöntemleri kısaca aşağıdaki Sıcaklık potansiyelindeki fark sıfırgibi özetlenebilir. !andığı için, kalorimetre kabından lsıl İletkenlik Malzemelerin ısı iletim katsayıları, DiN 51046'ya uygun olarak "sıcak tel"yönteminegöre ölçmeyapancihaz (Shoterm-QTM)ile ölçülmüştür. Bu yöntemde, ısıtıcı tel (krom-nikel) ve bu tele orta noktasında dokunacak şekilde lehimlenmiş termo eleman (nikel krom-nikel) iki malzeme arasına yerleştirilmiştir. Üstteki malzeme yalıtılmış ve iletkenliği bilinen plaka (Prob), alttaki malzeme ise ısıl iletkenliği bilinmeyen ölçülecek olan numunedir [l], [2]. Cihaz, 0.02-10 W/mK aralığında±% 5 basamak duyarlıkla ölçme yapabilmektedir. Her yöre taşı için iki ocaktan alınan taş numuneleri, cihazın ölçme grubuna uygun ebatlarda hazırlandıktan sonra, her numunenin üç ayrı noktasından 23 •C-33 •C aralığında ısı iletkenlik katsayıları ölçülmüş ve aritmetik ortalamaları alınarak sonuçları Tablo 2'de topluca gösterilmiştir. Özgül lsı Kapasitesi Bu deneyde yakıtların ısıl değerlerinin tespitinde kullanılan kalorimetre kabı kullanılmıştır. Kalorimetre kabının dış ortama ısı kaybı, kabın etrafına konan ikinci bir su gömleği ile önlenmektedir. Fark sıcaklık öldış gömleğe ısı akışı olmamaktadır. Sıcaklığı genleşme tipi bir termometreyle de kontrol edilen bir etüvde, 84 • C sıcaklıkta 24 saat bekletildikten sonra, her bir numune, kalorimetre kabına belirli miktarda ve sıcaklıktaki saf suya daldırılmıştır. Suyun başlangıçtaki sıcaklığı ile denge sıcaklığı arasındaki fark, Beckmann termometresiyle ölçülmüştür. Yapılan kalibrasyon deneyinde, bir çelik bloğun (% 0.5 C) özgül ısı kapasitesi tablo değerlerine uygun şekilde 0.456 kJ/kg K olarak bulunmuştur. Böylelikle ölçüme duyarlığı yeterli bulunduktan sonra, taşların özgül ısı kapasiteleri hesaplanarak Tablo 2'de gösterilmiştir. Su Emmeve Kuruma Numuneler üzerinde yapılan su emme deneylerinde, az da olsa birbirinden farklı su emme oranları elde edilmiştir. Bununla birliktesonuçlar % 30 değerinin oldukça aşağısındadır [3], [4]. Tablo f, Taş Numunelerinin Kimyasal Bileşenleri Deney numuneleri 105 •C sıcaklığa ayarlanmış etüve konularak, ağırlığın sabit olduğu görülünceye kadar kurutulmuş, her numuneninkuru ağırlığı (Wk) tespit edilmiştir. Daha sonra su seviyesi kademeli olarak yükseltilmiş 24 saat sonra numunelerin tamamı su içinde kalacak şekilde kaba su ilave edilmiş, 48 saat su içinde bekletildikten sonra sudan çıkarılıp silinerek, su emdirilmiş ağırlıklar (W d) bulunmuş ve aşağıdaki bağıntı ile su emme yüzdesi hesaplanmıştır. Sonuçlar Tablo 3'de topluca gösterilmiştir. Bileşen% Si02 A1203 Fe203 CaO MgO Kızdırma Tayin Kaybı Edilemeyen Sorkun Taşı 1.19 - - 51.15 2.94 43.25 1.47 Seydiler Taşı 0.75 0.15 0.15 49.70 4.91 43.47 0.87 Kazım Karabekir 2.05 0.42 0.10 54.67 - 42.37 0.39 Wd-Wk SE - ----.100 'Kızılören Taşı 69.90 14.02 1.00 9.38 5.27 0.43 YALITIM• NiSAN2001 21
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=