Afyon ve Karaman Civarında Bina Yapı Elemanı Ola[ak Kullanılan Taşların Fiziksel Ozellikleri Yaşar BİÇER Fırat Üniversitesi Müh. Fak. Makine Mühendis/iği Bölümü Özet: Bu çalışmada, Afyon ve Karaman illerinin merkezinde, ilçelerinde ve hatta komşu illerde yaygın bir şekilde, bina yapı elemanı olarak kullanılan ve halk arasında, işleme kolaylığı, ısıl özellikleri v.s. açısından övgü ile sözü edilen Afyonilinde bulunan Seydiler ve Sorkun taşları ile Karaman ilinde bulunan Kazım Karabekir ve Kızılören taşlarının bazı fiziksel özellikleri araştırılmıştır. Yörede değişik özelliklere sahip taşlar bina yapı malzemesiolarak uzun yıllardan beri kullanılmaktadır. Ancak bu taşların ısıl ve mekanik özellikleri henüz araştırılmamıştır. Amaç, bu taşların, bina yapı elemanı olarak gerçekte ne tür özelliklere sahip olduğunu belirlemektedir. Her taş için iki ayrı taş ocağından numuneler alınarak, kimyasal analizlerden sonra, ısıl iletkenlik, özgül ısı kapasitesi, su emme, teneffüs kabiliyeti ve mekanik dayanım deneyleri yapılmıştır. Sonuçlar özellikle enerji tasarrufu mukavemet ve tabi konfor şartlan açısından diğer yapı malzemeleri ile karşı I aştı rıl mı ş tı r. Giriş: Enerji ve yapı malzemelerindekimaliyetlerin yükselmesinin yanında ül2 o YALITIM• NiSAN 2001 ke genelinde konut talebinin artması, doğal yapı taşlarının inşaat malzemesi olarak kullanılmasını gündeme gedirebilir. Çoğunlukla taşıyıcı, nadiren dolgu elemanı olarak kullanılan bu taşlara, Anadolu'nun birçok yöresinde rastlamak mümkündür. Ürgüp, Taşı, Mardin Taşı, Şanlıurfa'nın Kargasabunu örnek olarak sayılabilir. Bu çalışmada, Afyon ve Karaman bölgelerinde kullanılmakta olan Sorkun, Seydiler, Kazım Karabekir ve Kızılören taşları incelenmiştir. Beyazımsı kalker görünümünde olan taşların ısıl ve mekanik özellikleri deneysel olarak incelenmiş ve sonuçlar tablolar halinde sunulmuştur. Taşların fiziki özelliklerinin yanında rezervlerinin zengin olması ve teminindeki kolaylık eskiden olduğu gibi günümüzde de yaygın bir şekilde kullanılmasını gündeme getirecektir. Bölgede Yapı Elemanı Olarak Kullanılan Taşlar: Yapı malzemesiolarak kullanılabilirliği araştırılan doğal taşların tanımı aşağıda verilmiştir. Sorkun Taşı: Afyon ili Sandıklı ilçesinin Sorkun kasabası, Çandır köprüsü mevsiindeve büyük rezervlere sahiptir. Taş ocaklarına ulaşım son derece kolaydır. Sandıklı ilçesive çeşitli köylerde inşaatlarda yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Ocaktan çıkarılması çok kolay olup nem oranı yüksek, mekanik dayanım değerleri düşük ve işlenmesi kolaydır. Ancak nem bünyeden atıldıktan sonra mekanik dayanım değerleri artmaktadır. Seydiler Taşı: Afyon ili İşçehisar ilçesi Seydiler köyü civarında bol miktarda bulunmaktadır. Ocaktan çıktığı anda Sorkun taşının özelliklerine sahip olup taşın ocaktan çıkarılması ve şekillendirilmesi kolaydır. Kazım Karabekir Taşı: KaramanKonya Karayolu'nun 23. kilometresinde bulunan taş ocakları zengin olup tarla üzerindeki toprak sıyrılırak taş ocağına ulaşılmaktadır. Toprak kalınlığı 1 veya 1.5 metre civarındadır. Taşlar ocağın üst kısmında 2 cm kalınlığında, biraz altında 4 cm kalınlığında daha sonra 6 cm kalınlığında, derinlerde ise 10 cm kalınlığında tabaka halinde çıkar. Taş ocaklarına ulaşım son derece kolaydır. Bu taş yörede bina inşaatlarında yoğun bir şekilde kullanılmakta olup aynı zamanda güzel bir görünüme sahiptir. Ocaktan çıkarılması sırasında, nem oranı yüksek olup ay-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=