dosya Nitelikli ·•vapı Denetimcilerinin'' Eğitim ve Akreditasyonu RICHARD T.CilBB I INGILIZYAP/KONTROLENSTiTÜSÜEt:ilTIMVE GELiŞTiRME BÖLÜM BAŞKAN/ Çeviren: EMRE OĞUZ V apı denetimi, tarihsel olarak yüzyıllardan beri Büyük Britanya'da mevcuttur. Kendi ülkem lskoçya'da ise yapı denetimi 12. yy.'da çıkarılan Kraliyet Kararnamesiile başlamıştır. Bu süre içerisinde yapı denetimi birçok meslek dalından olan kişilerce gerçekleştirilmiştir ve bu kişiler genellikle yerel otoriteler veya bir önceki kuşak tarafından görevlendirilmiştir. Yakın geçmişte ise, yapı denetimi işinin uzmanlık gerektirmesi nedeniyle bu iş sahası kendi profesyonellerini yetiştirir olmuştur. Buna ek olarak, bilindiği kadarıyla özel sektörde de yapı denetimine olan ilgi yaygınlaşmaya başlamıştır. Tüm bu işlerin temelini oluşturan nokta ise hükümetin, işini yapacak kişilerin uygun niteliklere sahip ve gerekli eğitimi almış uzmanlar olmasının gerekliliğini kabul etmiş olmasında yatmaktadır. Bununla beraber, yapı onayı ihtiyacı duyan işlerin çoğunluğu önerilerin yapı yönetmeliklerine göre değerlendirilmesini ve uygunluğu belgeleyen bir planın kamuya açık kayıtlarda tutulmasını istemektedir. Sahada yapılan çalışmaların tamamlanmasından sonra, tamamlanan yapının yapı yönetmeliklerine uygunluğunu belgeleyen resmi bir evrakın hazırlanması gerekmektedir. 4 o YAUTIM • HAZiRAN 2000 Yapı denetimi işi yapan kimselerin sıfatı ne olursa olsun, bu kişilerin çoğu Yapı Denetimi Enstitüsü1'1üyesidir. işi ile ilgili bir diğer profesyonel kuruluş ise; "Yetkili Denetçiler Kraliyet Enstitüsü121'dür. Yapı Denetimi Enstitüsü'nün katılımcı üyesi olmak için genellikle, adayın ilgili bir alanda yüksek öğrenim derecesi olması bina denetimi alanında en az iki yıllık deneyime sahip olması ve bina denetim prosesi ile ilgili işler yüretecek kadar bilgiye sahip olması gerekmektedir. Bu işlerin çoğunluğu planların yapı yönetmeliklerine uygun olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirilmesi ile ilgilidir. Bu aşamadan sonra ise, binanın planlara uygun olarak inşa edilip edilmediği sahada yapılan gözlemlerle incelenmelidir. Nitelikli bir yapı denetimcisinden beklenen diğer görevler ise, riskli binalarla ilgilenmek ve gerekli onayı alamamış yapıların takibini yapmaktır. Yapı Denetimi Enstitüsü, bir yapı denetimcisinin istenen akademik düzeye ulaşabilmesi için bilmesi gereken konuları detaylı bir şekilde inceler. Adaylar üniversitelerden yükseköğrenim dereceleri almış olmalı ve/veya Enstitü'nün Profesyonellik Sınavları' na girmiş olmalıdırlar. Yapı Denetimi Enstitisü'nün Profesyonellik sınavları iki bölümden oluşmaktadır. ilk kısım bina denetimciliğini, yangın güvenliği çalışmalarını, konstrüksüyon teknolojisini, bina yapılarını ve hukuk temellerini kapsamaktadır. Sınavların ikinci bölümü ise, ileri bina denetimciliğini, yangın güvenliği çalışmalarını, ileri teknoloji çalışmalarını, çevresel çalışmaları ve yönetim çalışmalarını kapsamaktadır. Bazı adaylar üniversite derecelerini yarı-zamanlı çalışmalarla almakta, böylelikle eğitimlerini ofis içerisindeki akademik eğitimlerle takviye edebilmektedirler. Diğerleri ise tam zamanlı olarak üniversite derecesi aldıktan sonra en az iki yıl süre ile edindikleri bilgilerin pratik çalışmalarda nasıl uygulanacağını öğrenmektedir. Yapı denetimcilerinin eğitimi genellikle bire-bir yürütülmekte deneyimli bir deneticimci her türlü konuda bir adayın danışmanlığını üstlenmektedir. Yapı denetimcilerinin eğitimi organizasyonlar arasında farklılıklar gösterse de, temel olarak bir aday şu alanlarda eğitilmelidir: Yapılan tekliflerin, bina yönetmelikleri açısından plan üzerinde nasıl değerlendirilmesi 1 The lnstitute of Building Control 2 The Royal lnstitution of Chartered Surveyors
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=