BAU Teknolojileri Dergisi 10. Sayı (Temmuz-Ağustos 2023)

50 BAU TEKNOLOJİLERİ • Temmuz-Ağustos / 2023 daha fazla varsayım ve hata içerebilir. Bilgisayarların gelişmesi ve bu tür programların yaygınlaşması ile bu çalışmalarda enerji simülasyonu standart hale gelmektedir. Simülasyon programları ile tasarımlar da yapılabilmektedir). Tekrarlamak gerekirse; eğer elde röleve projeleri varsa, enerji etüt kapsamındaki ölçümler de sağlıklı biçimde yapıl- mış ise binanın mevcut durumunu temsil edebilen bir “base- line simülasyon modeli” oluşturulabilir. (Aksine, ölçümlerin sağlıklı yapılamaması baseline simülasyon modelinin binanın gerçek durumundan uzaklaşmasına sebep olacaktır. Örne- ğin bina cepheleri U değerlerinin sağlıklı belirlenmemesi, iç mahal sıcaklığı ortalaması simülasyonda 22ºC almışken gerçek işletmede 225ºC ise, infiltrasyon değerinin 1,0 veya 3,0 alınması, klima santralleri fanları, pompalar, aydınlatma sistemleri, kazanlar, chillerler, VRF sistemleri, split klimalar, priz yükleri vb. sistemlerin enerji tüketimlerinin yeterince bilinememesi, cihazların gerçek işletmedeki çalışma süre- lerinin ve çalışma şekillerinin doğru tahmin edilememesi, havalandırmanın ne şekilde çalıştığının tam bilinememesi, HVAC dışı tüketimlerin yeterince bilinememesi vb., oluş- turulan baseline simülasyon modelinin fiili durumdan farklı çıkmasına (binanın gerçek durumunu temsil etmekten uzak olmasına) sebep olabilmektedir. Bunun anlamı; eğer elde ger- çek tüketimler olmasaydı, oluşturulan “baseline simülasyon modeli”nin binanın gerçek tüketimlerini temsil edemeyeceği ve böylesi bir modele dayalı olarak hesaplanacak verimlilik artırıcı (EVÖ) proje tasarruflarının gerçeği yansıtamayabile- ceğidir. Diğer yandan, elde gerçek tüketimler bulunduğun- dan bu gibi belirsizliklerin etkilerini azaltmak için simülas- yonda revizeler/düzenlemeler yapılarak simülasyon sonuçları gerçek tüketimlere yakınlaştırılmaya çalışılır (simülasyonun kalibrasyonu). Bu kalibrasyon sürecinde; oluşturulan ilk baseline simülasyon modelindeki verilerden kullanım süre- leri, infiltrasyon, priz yükleri, aydınlatma yükleri, iç mahal sıcaklıkları vb. makul bir şekilde değiştirilerek/ayarlanarak simülasyon sonuçları gerçek tüketimlere yaklaştırılmaya çalışılır. Bu ayarlamalarda proje, uzmanın inşaat, işletme, etüt konularında deneyimli olması yapılan çalışmalardaki hata paylarını azaltır. Bu yakınsamanın ASHRAE Standard 14’de müsaade edilen sapmalar çerçevesinde olması hedef- lenir. Bu ayarlamalarla etüt raporuna konulacak EVÖ’lere ait tasarrufların belirlenmesine baz teşkil edecek “baseline model” oluşturulur. Tablo 1’de baseline model sonuçlarının gerçek tüketimlerle karşılaştırılmasına (kalibrasyon) ilişkin bir örnek verilmiştir. B- Enerji Verimliliği Senaryolarının (EVÖ-Enerji Verimliliği Önlemleri/Projelerinin) Oluşturulması Enerji etüt aşamasında bir yandan da olası enerji verim- liliği artırıcı senaryolar dikkate alınarak binada uygulana- bilecek senaryolar oluşturulur. (Olası EVÖ senaryolarına örnekler ekte verilmiştir). Binanın tipine, yaşına, durumuna ve iklime bağlı olarak ekte örnekleri verilen verimlilik artırıcı önlemlerden seçimler yapılarak senaryolar oluşturulabilir. Bu senaryolar seçildikten sonra simülasyon ile (baseline model üzerinden hareketle) EVÖ’lerin sağlayacağı yıllık enerji tasar- rufları hesaplanır (binanın gerçek durumunu olabildiğince temsil eden “Baseline Simülasyon Modeli” oluşturulduktan sonra etüt raporundaki senaryo tasarruflarını hesaplamak daha kolay olmaktadır). Aşağıda, mekanik tesisat enerji verimliliği önlemlerine (EVÖ’ler) için simülasyon ile tasarruf hesaplarının yapılmasın örnekler verilmiştir. Tablo 1. Baseline model sonuçlarına ait bir örnek. Elektrik Dönem Simülasyon (kWh)-HVAC Simülasyon (kWh) non HVAC Simülasyon (kWh) Toplam Gerçek Tüketim (kWh) Gerçek Saatlik Ortalama Tüketim (kWh) Fark (mi-ms) (mi-ms)˄2 Ocak 55.756 26.609 82.365 97.171 134,96 116,16 106,65 90,45 160,16 213,41 262,24 234,05 229,77 208,58 180,32 246,43 14.806,40 219.229.480,96 Şubat 49.660 23.477 73.137 83.638 10.501,44 110.280.242,07 Mart 58.214 25.170 83.384 76.788 -6.596,24 43.510.382,14 Nisan 67.071 25.565 92.636 65.122 -27.513,84 757.011.391,55 Mayıs 100.266 25.889 126.155 115.314 -10.841,18 117.531.183,79 Haziran 145.073 24.845 169.918 153.658 -16.260,12 264.391.502,41 Temmuz 241.915 26.609 268.524 188.813 -79.710,96 6.353.837.144,12 Ağustos 154.588 25.170 179.758 168.519 -11.238,80 126.310.625,44 Eylül 173.453 25.565 199.018 165.436 -33.581,92 1.127.745.350,89 Ekim 117.902 26.609 144.511 150.175 5.663,68 32.077.271,14 Kasım 56.969 24.126 81.095 129.830 48.735,26 2.375.125.567,27 Aralık 58.142 26.609 84.751 177.432 92.681,36 8.589.834.491,45 TOPLAM 1.7270.009 306.243 1.585.252 1.571.897 -13.354,92 20.116.884.633,23 MAKALE