BAU Teknolojileri Dergisi 8. Sayı (Mart-Nisan 2023)

54 BAU TEKNOLOJİLERİ • Mart-Nisan / 2023 finansal araç ve teşvik sistemlerinin oluşturulduğunu hatır- latmakta fayda var. Ülkemizde de neredeyse unutulmak üzere olan bölgesel ısıtma sektörünün yeniden canlandırılması ulusal bir strateji halini almalı, bu sistemlere soğutma da dâhil edilmelidir. ENTEGRE (BÜTÜNLEŞIK) TASARIM Sürdürülebilir bina ve bölgeler için en temel prensip entegre tasarım pratiğidir. Bu bir öngörü ya da tahmin değil, NSEB binaların ve sıfır enerjili bölgesel ısıtma-soğutma sistemlerinin doğasından kaynaklanan bir zorunluluktur. Yukarıda sözü edilen (ve kapsam harici olduğu için bahse- dilmeyen) teknolojilerin ve stratejilerin geleneksel tasarım yaklaşımlarıyla (farklı gruplarca tasarlanan sistemlerin bir araya getirilmesi ve kısa bir “superpose” çalışmasından sonra uygulama projelerinin ortaya çıkması) dizayn edilemeyeceği açıktır. Bina kabuğundan enerji depolamaya, pasif strateji- lerden Adaptif cephelere, yüksek verimli sistemlerden YEK’e kadar tüm tasarım elemanları neredeyse organik bir bağla birbirine bağlıdır ve biri hakkında verilen karar diğer tüm sistemleri etkilemektedir. Bu kadar çok boyutu olan bir sorunun geleneksel tasarım yöntemleriyle aşılamayacağı açıktır. Sadece teknik boyutuyla bile sürdürülebilir bina ve bölgeler tasarımı bütünsel ve özel olarak yapılandırılmış bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu yak- laşım içinde farklı disiplinlerin bir araya gelmesi, eşgüdümlü çalışma, yinelemeli (iterative) analizler, tasarım seçeneklerinin süreç içinde iyileştirilmesi gibi yöntemler bütüncül bir dizayn anlayışıyla ele alınmalıdır. Sürdürülebilir tasarımın önünde sonunda yeni standart olacağı için mimari ve mühendislik tasarım ofislerine bu konuda büyük görevler düşmektedir. Yatırımcıları enerji verimli yapılar için ikna etmek bir yana, gelecekte bir zorun- luluk haline gelecek sıfır ya da pozitif enerjili binalar ve bölgeler için gerekli teknoloji ve uygulamalarla ilgili kendi pratiklerini şimdiden geliştirmek durumundadırlar. Bunun zorlu bir süreç olduğu ortadadır; zaten AB ülkelerinde de bina yenilemelerinin ve şebekeye RES entegrasyonunun mevcut durumu özellikle konutlar için oldukça yavaştır[18]. Sıfır enerji binalara ve bölgelere geçişteki bu yavaşlık yukarıda bahsedilen tasarım ve finansal zorluklardan kaynaklanmak- tadır. Fakat bu sorunların farkında olan ülkeler kendi pra- tiklerini geliştirmek için hızla yol almaktadırlar. Ülkemizde de bu farkındalığın artması gerekmektedir. Kamu kurum ve kuruluşları da bölgesel ve ülke düzeyinde bir ısıtma-soğutma stratejisi geliştirmeli, NSEB kavramının sınırlarının daha belirgin çizilerek enerji verimli bina stoğunu hızla artırmak için gerekli tedbirler alınmalıdır. Özelikle yoksul semtlerin en zayıf halka olduğunu unut- madan bu bölgelerde uygun ve ekonomik ısıtma-soğutma sistemleri ve enerji verimli bina yenilemeleri için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. n KAYNAKLAR [1] Energy performance of buildings directive, https://energy. ec.europa.eu/topics/energy-efficiency/energy-efficient-buildings/ energy-performance-buildings-directive_en [2] European Commission - Press release, Renovation and decarboni- sation of buildings, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/ detail/en/ip_21_6683 [3] Marwa MAHMOUD, Nora CHEIKH, Ondrej CERNY, Frank GERARD, and Peter LEMOINE, The road to energy Efficiency Stufy, Policy Department, for Economic, https://www.europarl. europa.eu/RegData/etudes/STUD/2021/695480/IPOL_ STU(2021)695480_EN.pdf, sayfa 73 [4] Assessment of the Space Heating and Cooling Market in the EU28: A Comparison between EU15 and EU13 Member States, Simon Pezzutto at al. ,2015 [5] 5th generation district heating and cooling systems: A review of existing cases in Europe, Article in Renewable and Sustainable Energy Reviews Simone Buffa et al,• April 2019. [6] Nazan An (2018), Türkiye’nin Değişen İkliminde Isıtma ve So- ğutma Gün Derecelerinin Gelecek Projeksiyonları, Marmara Fen Bilimleri Dergisi 2018, 3: 227-240 [7] G. Zittis at al., Climate Change and Weather Extremes in the Eastern Mediterranean and Middle East, 28 June 2022 [8] https://energy.ec.europa.eu/topics/energy-efficiency/energy-effi- cient-buildings/nearly-zero-energy-buildings_en [9] BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ, htt- ps:/ /www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=13594&- mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 [10] Paola Gallo, Rosa Romano, Adaptive facades, developed with innovative nanomaterials, for asustainable architecture in the Mediterranean area, International High- Performance Built Envi- ronment Conference, 2016 [11] Mine Koyaz, Aslıhan Ünlü Tavil, UYUM GÖSTEREN CEPHE TEKNOLOJİLERİNİN FARKLI İKLİMLERDE KULLANILA- BİLİRLİĞİNE İLİŞKİN BİR İNCELEME, 3.UlusalYapı Fiziği ve Çevre Kontrolü Kongresi, 2018 [12] Bahar Başarır, M. Cem Altun, A Classification Approach for Adaptive Façades, A Classification Approach for Adaptive Façades, Conference Paper, 2017 [13] Darya Andreeva at al, Multi-Skin Adaptive Ventilated Facade: A Review. Energies, 2022 [14] Assessing Nearly Zero Energy Buildings (NZEBs) development in Europe, Delia D’Agostino at al.,2021 [15] The International Energy Agency (IEA), Turkey 2021 - Energy Policy Review https://iea.blob.core.windows.net/assets/cc499a7b- b72a-466c-88de-d792a9daff44/Turkey_2021_Energy_Policy_Re- view.pdf [16] Boesten, Stef at al.,5th generation district heating and cooling sys- tems as a solution for renewable urban thermal energy supply. Ad- vances in Geosciences. 49. 129-136. 10.5194/adgeo-49-129-2019. [17] D2Grids platform, https://5gdhc.eu/ [18] https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ STUD/2021/695480/IPOL_STU(2021)695480_EN.pdf,sayfa 14 MAKALE