BAU Teknolojileri Dergisi 7. Sayı (Ocak-Şubat 2023)

14 BAU TEKNOLOJİLERİ • Ocak-Şubat / 2023 Bu kadar girizgahtan sonra Japonlar’ın uygulamaya geldikleri bu 2 ampirik formülü açıklayalım. Beton Dayanımından Bağımsız Minimum Düşey Taşıyıcı Alanı Çok basit tabirle binayı ayakta tutan kolonlardır. Kolo- nun uzun kenarının kısa kenarına oranı 6’dan büyük ise buna “perde” deriz. Deprem anında kolonlardan ziyade, perde diye tabir ettiğimiz taşıyıcı elemanlar çok daha aktif görev alır. Geleneksel hesap yönteminde yapıya ne kadar perde konacağına dair doğrudan bir kıstas yoktur. Hele ki her geçen gün yüksek dayanımlı betonların üretilmesiyle geleneksel yöntem bu kolon ve perdelerin küçülmesine izin vermektedir. Fakat Japonlar tecrübe etmişler ki binada her 2 yönde yeterince deprem perdesi yok ise o bina yıkıcı depremde ayakta kalamamaktadır. Bunun için beton dayanımından bağımsız yapının ağırlığına göre ne kadar kolon ve perde alanı olacağına dair amprik bir formül oluşturmuşlardır. (1.1) 250*Aw+70*Ac ≥ 0.75*Z*W*Ai (1.1) Aw= Hesaplanan deprem doğrultusundaki toplam perde alanı (m 2 ) Ac= Toplam kolon alanı (m2) (Not: Hesap yapılan deprem doğrultusu dışındaki perde alanı; kolon gibi işleme dahil edilir.) Z= Sismik bölge katsayısı (Tokyo:1,….. ,Okinawa adası:0.7) Ai= Düşey dağıtma faktörü (bodrum kat için 1 alınır) W= Hesap yapılan katın taşıdığı toplam düşey yük (ton) Şekil 3. 2018 deprem tehlike haritası (kontur sistemi) Şekil 4. japonya sismik bölge katsayıları Şekil 5. 475 yıllık depreme göre Japonya ve Türkiye’nin maksimum ivme değerleri konturü. (GEM Global Seismic Hazard Map) MAKALE