BAU Teknolojileri Dergisi 7. Sayı (Ocak-Şubat 2023)

13 BAU TEKNOLOJİLERİ • Ocak-Şubat / 2023 MAKALE gibi olasılıksal ifadelerle değerler verilir). İşin doğası gereği daha önce deprem olmamış bölgede bir deprem olursa ya da olması düşünülen büyüklükten daha büyük bir deprem olduğunda mecburen bu haritalar da değişecektir. Binaları tasarladığımız “a” değeri de değişecektir. “Geleneksel” yön- tem için en elzem veri olan “a” değeri işte bu kadar belir- sizken sadece “Geleneksel” yönteme nasıl güvenebiliriz? Işığında DBYBHY-2007’nin Değerlendirilmesi adlı maka- lemizde, o gün ülkemizde geçerli olan 2007 deprem yönet- meliğine göre 1. derece deprem bölgelerine uyarladığımız bu iki maddeyi sadeleştirerek tekrar anlatacağız. Bu iki kurala geçmeden önce geleneksel yöntemin handikaplarından birini daha açıklamakta fayda var. F=m*a formülündeki a’nın depremin oluşturduğu yatay ivme olduğunu söylemiştik. Peki bir bölgedeki yıkıcı depremde olacak maksimum yer ivmesini nasıl bileceğiz? Farklı bir bilim dalına güvenerek. Deprem şartna- meleri gibi deprem haritaları da neredeyse her büyük depremden sonra güncellen- mektedir-güncellenecektir, çünkü bu haritalar olasılık yöntemine göre ya da kayda geçmiş eski depremlere göre şekillenmektedir. (İvme değerleri verilirken 50 yılda aşılma olasılığı %10 olan yani 475 yıllık depreme göre Tarih Olay Kod Değişikliği 1891 Nobi Depremi (M7.9) Geniş çaplı hasar. 1915 Sano sismik katsayı kavramını önerir 1919 6 büyük şehir için şehir planlama kanunu ve imar kanunu çıkarılmıştır. 1923 Great Kanto Depremi (M7.9) ve Yangını 1924 Kentsel yapı kanunu 0.1’lik bir sismik katsayı gerektirecek madde ekler; 100 ft. Yükseklik sınırı değişmedi. 1943 Kentsel yapı yasası askıya alındı; savaş zamanı nedeniyle inşaat malzemeleri kıtlığı sebebiyle izin verilen gerilemeler gevşetildi 1948 Kentsel yapı yasası geri getirildi. 1950 Japonya Anayasası Bina Deprem Yasası, Kentsel Yapı Yasası’nın yerini alıyor; sismik katsayı 0.2’ye yükseltildi. 1958 SRC için ilk standart 1963 100 ft. yükseklik sınırı kaldırıldı. 1964 Nigata Depremi (M7.5) 1968 Tokachi Depremi (M7.9) betonarme yapılara ağır hasar verir; Japonya’daki ilk yüksek bina 1970 Çelik kodu revize edildi. 1971 San Fernando Depremi (M6.4) Etriye aralıkları sıklaştırıldı. 1972 Yeni bir sismik tasarım yöntemi benimsendi 1978 Miyagi-ken Oki Depremi (M7.5) 1981 Yapı periyoduna göre değişen sismik katsayı getirildi ve iki aşamalı tasarıma geçildi Şekil 2. 1945 tarihli Türkiye’nin ilk deprem bölgeleri haritası