BAU Teknolojileri Dergisi 3. Sayı (Mayıs-Haziran 2022)

60 BAU TEKNOLOJİLERİ • Mayıs-Haziran / 2022 Binalarda Enerji Verimliliği ve nZEB Hedeflerine Eğitim Açısından Bir Bakış DR. NURİ CİHAN KAYAÇETİN Building Physics and Sustainable Design, Ghent Technology Campus KU Leuven, Belgium 1. nZEB hedefleri ve eğitim D ünya nüfusundaki artış ve insanın ihtiyaçlarının sınırsız olması, kısıtlı olan doğal kaynakların hızla tükenmesine sebep olmaktadır. Sür- dürülebilir kalkınma, bu tükenişin ortaya çıkardığı bir terim olup, gele- cek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama olanaklarını ellerinden almadan; şim- diki neslin ihtiyaçlarının karşılanabil- diği bir gelişme sürecidir. Doğanın kendini yenileyebilmesi için insanların ona kendini yenileyebilecek olanakları sağlaması gerekmektedir. Bu nedenle de sürdürülebilirlik her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. Sür- dürülebilir kalkınmanın, ekonomik, çevresel ve sosyal olmak üzere tüm boyutlarını etkileyen enerji tüketimi ise günümüzde en önemli sorunlardan birisidir. Enerji tüketiminde en büyük pay sahibi olarak gösterilen binaların, top- lam karbon emisyonuna etkisi %30 olarak belirtilmektedir. Öncelikle, Rio sonra da Paris Antlaşmalarında şehir- ler, enerji verimliliği ve sürdürülebi- lirlik çalışmaları için odak noktaları olarak seçilmişlerdir. Bu amaçla, bir çok yönden (yönetmelik değişiklikleri, ekonomik programlar, vb.) çeşitli çalış- malar ile binalarda enerji tüketimi ve karbon emisyonlarının belirli oran- larda düşürülmesi planlanmaktadır. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında 2023 yılında Türkiye’nin birincil enerji tüketiminin %14 azal- tılması hedeflenmektedir. Ancak, binalarda enerji verimlili- ğinin yasalar ile desteklenmesi yanında kalifiye uzman, eğitimci, işçi istihdamı da diğer öncelikli konulardır. İzleni- len uygulamalarda görülmektedir ki, enerji verimliliği uygulamalarındaki en önemli engeller aşağıdaki gibidir; • Teknik olarak hatalı uygulamalar, • Yetişmiş uzman eksikliği, • Kullanıcı farkındalığının olmaması, • İşletme sürecinde yaşanan sorunlar. Bu noktada, enerji verimliliği üze- rine eğitim modellerinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu yazıda, Tür- kiye’de binalarda enerji verimliliği’ üzerine yüksek eğitim programlarının geliştirilmesi için bir yol haritası tar- tışılmaktadır. 2. Yüksek Öğrenimde Binalarda Enerji Verimliliği İçin Öneriler Binalarda Enerji Verimliliği üze- rine oluşturulacak eğitim program- larının farklı alanlarda lisans dere- cesine sahip öğrenciler için sunacağı en önemli avantaj ülkemizde önemi giderek artan sürdürülebilir enerji konusunda uzmanlaşma imkânını sağlamasıdır. Ayrıca, mimarlık ve mühendislik gibi birbirinden farklı disiplinleri içermesi açısından önemli bir açığı kapatacağı düşünülmekte, disiplinler arası araştırma ve uygu- lama ile güçlü bağların kurulması açı- sından önem teşkil etmektedir. Binalar enerji verimliliği üzerine oluşturulacak bir yüksek lisans progra- mının amacı: öncelikle çevre koruma ve alternatif enerji kaynaklarının yanı sıra binaların enerji verimlili- ğinde çağdaş model programlarının geliştirilmesi ve uygulanması için personel yetiştirmektir. Bu model, öncelikle enerji tüketimin azaltımı, enerjinin verimli kullanımı ve yenile- DOSYA / nZEB 101