Yapı hastalıklarının teşhisi M.ÜNAL MUTLU MUTLU YAP/ SAĞLIĞI MERKEZi 1. Giriş apıılarda görülen çatlaklar, nem ve su sızıntıları, küfler, aşırı sehimler birer hastalık işaretleridir. Yapıyla ilgili fonksiyon bozuklukları ve yüksek işletme maliyetleri yine bir hastalığın semptomlarıdır. Hiçbir araz göstermediği halde herhangi bir yapı bir hastalığın taşıyıcısı olabilir. Yapı hastalıklarının teşhisi ciddi ve ayrıntılı çalışmalar gerektirir. Acele verilmiş kararlar yapının hastalığını iyi etmek yerine daha da artırabilir. Çatıdaki çatlak, temeldeki oturmalardan kaynaklanabildiği gibi basit ve zararsız bir rötre çatlağı da olabilir, ya da sayısız değişik nedenlerden biri veya birkaçının sonucu olarak çatlamış olabilir. Yapının iyileştirilmesi için önce hastalığın nedenleri saptanmalı yani doğru "tanı" konulmalıdır. Bu amaçla; 1. Hastalık semptomları incelenip de3 o YALITIM• EKiM 1999 Yapı hastalıklarının teşhisi ciddi ve ayrıntılı çalışmalar gerektirir. Acele verilmiş kararlar yapının hastalığını iyi etmek yerine daha da artırabilir. ğerledirilir. 2. Yapının deneysel analizi yapılır. 3. Gerekirse yapının statik ve dinamik analizleri yapılır. Bu inceleme ve analizler ışığında teşhis konularak tedavi yöntemleri geliştirilir ve uygulamaya geçilir. 2. Semptomlar Yapı hastalıklarının semptomları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: a. Fiziksel semptomlar 1. Çatlaklar 2. Aşırı sehim ve deformasyonlar 3. ıslaklık, yaşlık, rutubet 4. Hijyenik olmayan koşullar 5. Görünüm bozuklukları 6. Radyasyon ve emisyon 7. Zararlı atıklar 8. Elektrik çarpması 9. Maddi kaçaklar, enerji kayıpları 1O. Kavlama ve kırılmalar b. Ekonomik semptomlar 1. Yüksek elektrik, yakıt vs. faturaları 2. Aşırı bakım, onarım masrafları 3. Kara delikler c. Hayati semptomlar 1. Can kayıpları, aşırı sayıda kazalar 2. Canlıların sağlığının bozulması Çatlaklar birçok yapı hastalıklarının yalnız semptomu değil aynı zamanda, onların ilerlemesine neden olan bir hastalık nedenidir. Yani çatlaklar hastalığın hem sonucu hem nedeni olabilmektedir. Bu nedenle çatlakların çok iyi tanınması ve anlaşılması teşhis ve tedavi açısından son derece önemlidir. 3. Çatlaklar Çatlakları ve derzleri anlamadan yapıların davranışını anlamak olanaksızdır. Çatlaklar değişik açılardan sınıflandırılabilirler. a. Eylemlerine göre 1. Aktif çatlaklar -oynak çatlaklar 2. Pasif çatlaklar sabit çatlaklar b. Kökenlerine göre 1. Yapısal çatlaklar Farklı oturma, sünme, yorulma aşırı yükleme ve tasarım yüklerinden kaynaklanır. 2. içsel çatlaklar Rote, hidratasyon ısısı, korozyon gibi bünyesel nedenlerden kaynaklanır. c. Genişliklerine göre ince çatlaklar : 1 mm'ye kadar Kalın çatlaklar: 1-6 mm genişlik Kırıklar : 6 mm'den geniş Betonda içsel çatlakların bazı tipleri ve
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=