Yalıtım Dergisi 186. Sayı (Eylül 2019)

yalitim.net 20 Yalıtım / Eylül 2019 PORTRE & RÖPORTAJ bu yeterli değildi... Ayrıca Türkiye tarihinde ilk defa kömürün torbaya konması ve torba içerisinde satılması yönünde bir uygulama planlanmıştı. Bu çalışmalarımız neticesinde bir yıl içerisinde İstanbul’daki kömür tüketimi 8,5 milyon tondan 3 milyon tona inmişti. Doğalgaz abonesi de 125 binden 1 milyon 250 bin seviyesine ulaştı. İstanbulluların katkısıyla hava kirliliği konusunda önemli başarılar sağladık. Şu an İstanbul’un 30 noktasında hava kirliliği izleniyor. Bugün geldiğimiz noktada İstanbul hava konusundan dünyadaki en temiz şehirler ara- sında yer alıyor...” HALIÇ... “Haliç’te çok büyük bir kirlilik bulunuyordu ve bataklık durumundaydı. Haliç ile ilgili, önceki dönem İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen tarafından yaptırıl- mış bilimsel çalışmalarda Haliç’in toprakla doldurulması tav- siye ediliyordu. Fakat bizim yapmış olduğumuz incelemeler sonrasında, suda kabarma ve pis kokan gazların olduğuna şahit olmuştuk. Bu göstergeler de biyolojik faaliyetlere işa- ret ediyordu. Biyolojik faaliyetleri anaerobik halden aerobik hale dönüştürmemiz gerekiyordu. Konuyla ilgili akademik birimlerin yanında Hollanda da dahil, farklı ülkeleri ziya- ret ederek konunun uzmanlarıyla görüşmüştük. Hollandalı yetkililer, yaptığımız çalışmalardan Taşkızak Tersanesi’nde bulunan çukur alana çamurun aktarılmasını önermişti. Bu öneriye sıcak bakmıyorduk, çünkü Bedrettin Dalan döneminde mevcut çamurun bir kısmı Marmara Denizi’ne aktarılmış ve ciddi oranda balık ölümleri gerçekleşmişti. Uzun süre çamur depolama alanı arayışımız olmuş ve önerilen noktalar beni tatmin etmemişti. Bu çalışmalarımız sürerken Büyük Şehir Belediye Başkanımız Recep Tayyip Erdoğan beni aramış ve Cebeci Taş Ocakları’yla ilgili inceleme yapmamı istemişti. Bunun üzerine taşocaklarını incelediğimde, çevre bakımından çok kötü bir ortam olduğunu görmüştüm. Kapatılması da pek mümkün değildi; çünkü o dönem İstanbul’un tek taşoca- ğıydı. Diğer yandan taş ocağı işletmecileri Haliç’ten taranarak çıkartılacak çamurun aktarılması için gösterilen alanın uygun olmadığını söyleyerek kabul etmemiştim. Söz konusu alana çamuru yığmış olsaydık Alibeyköy barajını kirletme ihtimali çok büyüktü...” HALIÇ IÇIN TÜRKIYE’NIN ILK ÇAMUR BARAJI DEVREYE ALINDI “Bu süreçte işletmesi ve mülkü İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’ne ait olduğunu öğrendiğim başka bir taşoca- ğına yoğunlaşmıştım. Hızlıca harekete geçtik ve Haliç’ten çıkardığımız çamuru kurutup, taşocağına dökme konusunda hazırlıklara başladık. Tarama çalışmaları başlamadan önce ihaleyi kazanan firma, çamurun 3,5 km uzaklıktaki altyapısı hazırlanmış alana pompalar aracılığıyla aktarılmasını öner- mişti. Bu şekilde çıkan çamur, tepeleri aşarak çamur barajına aktarılmıştı. Çıkan çamur öncelikle taranıyor, bir pompa ile terfi merkezine aktarılıyor, sorasında başka bir terfi merke- zine iletiliyor, son aşamadaysa çamur barajına ulaştırılıyordu. Bu sayede Türkiye’de ilk defa ‘Çamur Barajı’ devreye girmiş oldu. Kurulan sistem sayesinde iletilen çamur olduğu yerde kalırken, çıkan sızıntı suyu Haliç’e geri gönderiliyordu. Bu sistem sayesinde kademe kademe, kimsenin farkında dahi olmadığı bir teknikle Haliç’i temizlemiştik. Dünyada örnek gösterilecek bir uygulama olmuştu. Temiz bir su kaynağı kirlendiğinde ilk göstergesi, yosun oluşmasıdır. İkinci belirti ise kefal balığının fazla gelmesidir; çünkü kefal kirliliği oldukça sever. Bir su kirlenirken yosun, soluyan canı alır; ancak kirli bir su temizlenirken soluyan cana can olur. Böyle bir özelliği vardır. Kefal balığı için de aynı şeyi söyleyebiliriz... Haliç’teki çamuru temizledikten sonra yaptığım incelemeler esnasında gördüğüm kefaller beni çok etkilemişti, yosun da oldukça azalmıştı, denize ‘can’ geliyordu...” ÖĞRENCILER HALIÇ’TEKI SÜRECI INCELEMELI “Haliç’le ilgili dikkat edilmesi gereken bir nokta ise, sakin bir su olmasından ötürü her beş yılda bir taranması gerekliliği- dir. Osmanlı döneminde Haliç’in düzenli bir şekilde taranması sağlanmış. Hatta Kırım Savaşı’na kadar Haliç’in etrafında konut yapılması da yasaklanmış. Durgun bir su olması ve