Yalıtım Dergisi 185. Sayı (Ağustos 2019)

Yalıtım / Ağustos 2019 19 yalitim.net taş, terracotta, seramik, solid alüminyum, çelik sac levha, çinko levha, bakır levha, korten levha, yanıcılık ile ilgili bir sorun yaratmaz. Çimento Esaslı Camelyaf Takviyeli Beton Kaplamalar (GFRC – GRC) ise A2 sınıfındadır ve yine güvenli malzemelerdir. Kompakt Laminat ve Ahşap gibi malzemeler ise zaten yanıcı-alevlenici özelliklerinden dolayı yüksek bina- larda kullanılmaz. Fakat yukarıda örnekleri verilen yüksek bina yangınlarının çoğu, cephelerinde Alüminyum Kompozit Levha (ACM) kullanılmış yapılardır. İşlenmesi kolay, uzun ömürlü, uygun maliyetli olan bu kaplama malzemesi, yoğun bir şekilde yeni-modern projelerde kullanılır. Ancak gerçekten kullanışlıve başarılı olan bu malzeme tek tip değildir, çeşitleri mevcuttur ve bunların farklı yangın sınıflandırmaları yapılmış- tır. A2, B1 ve C sınıfları bulunur. Bu malzeme genellikle 0,35 mm ile 1 mm arasında iki adet ince alüminyum tabakanın ortasında 3 ile 8 mm arası kalınlıkta dolgu malzemesi ile üretilir. Bu malzemelerin en ucuz maliyetli kolay çözümü ve sektörde ilk piyasaya çıkanı PoliEtilen plastik dolgudur. Fakat Belirttiğimiz gibi bununla ilgili Birleşik Krallık’ta çok kap- samlı soruşturma ve araştırmalar yapılmış, aynı hataların tekrarlandığı 278 bina tespit edilmiş ve bunlar trajik bir şekilde tahliye edilmiş. Bu sebeple bu çalışmada özellikle kap- lamalı cephe tipi ve alüminyum kompozit levha, havalandırma ve yalıtım şilteli katmanlaştırma üzerinde durulacak. Ancak burada ele alınan prensipler genel olarak cephe kavramında yangın yayılma önlemlerinin temel yaklaşımını oluşturur. 3. KAPLAMALI CEPHE VE YANGIN İLİŞİKİSİ NEDENLERİ Peki neden bunlar yaşandı? Cephelerin, daha doğrusu iyi tasarlanmamış cephelerin, yangınların yayılmasında nasıl bu kadar etkili olduğunu inceleyelim: Katmanlaştırılmış modern cephelerde yangın yayılması ile ilgili temel ayrıştırma şu şekilde olmalıdır: Kaplama malze- mesi, Isı Yalıtım Malzemesi, Su ve Buhar Yalıtım malzemesi, Detaylandırma. Bunları sırasıyla değerlendirecek olursak: 3.1. Kaplama Malzemesi Kaplama malzemelerinden kasıt, cephe katmanlarının en dışında görselliği sağlayan, özellikle güneş ve yağmur etkileri için birinci derecede koruma sağlayan malzemelerdir.Bunların yangın ile ilişkisi aşağıdaki sınıflandırma ile yapılır: TS EN 13501-1 standardına göre örnek olarak A2, s1, d0 gibi bir kodlama ile aşağıdaki tabloda belirtilen özellikler özetlenmektedir [4]. Buna göre yüksek bina cephelerinde kaplama malzemesi olarak A ve B sınıfının dışında kalanlar son derece tehlikelidir. B sınıfı malzemelerin dahi kullanılması önemli riskler içerir. A1 sınıfında yer alan malzemeler, örnek olarak, doğal Grenfell Yangını, katlara göre can kaybı [1]. Birinci Grup Karakterler İkinci Grup Karakterler Üçüncü Grup Karakterler A1 - Hiç Yanmaz s1 - en az duman, duman yok d0 - Yanarak Damlama Yok A2 - Zor Yanıcı s2 - duman kısmen d1 - Yanarak damlama kısmen B1, B2 - Zor Alevlenici s3 - duman performansı belirlenmemiş d2 - performans belirlenmemiş C, D, E, F - Normal Alevlenici veya alevlenici Yapı tipi belirleme Ek talepler Avrupa sınıfı TS EN 13501-1 DIN 4102’ye göre yapı malzemesi sınıfı Duman yok Yanma damlama/ düşme yok Yanmaz ✓ ✓ A1 A1 ✓ ✓ A2-s1,d0 A2 Yangına karşı dayanıklı ✓ ✓ ✓ ✓ B-s1,d0 C-s1,d0 B1 ✓ ✓ ✓ ✓ A2-s2,d0 A2-s3,d0 B, C-s2,d0 B, C-s3,d0 B1 ✓ ✓ ✓ ✓ A2-s1,d1 A2-s1,d2 B, C-s1,d1 B, C-s1,d2 B1 A2-s3,d2 B-s3,d2 A2-s3,d2 B1 Normal alevlenebilirlik ✓ ✓ ✓ ✓ D-s1,d0 D-s2,d0 D-s3,d0 E B2 ✓ D-s1,d2 D-s2,d2 D-s3,d2 B2 E-d2 B2 Alevlenebilir F B3