Yalıtım Dergisi 183. Sayı (Haziran 2019)

28 Yalıtım / Haziran 2019 yalitim.net MAKALE dâhil edilir. Test sonucu ortaya çıkan performansların değer- lendirildiği onay dokümanları ise Avrupa’da ETA, Amerika’da UL onayı olarak adlandırılmaktadır. Pasif yangın durdurucu sistemlerdeki yangın dayanım sınıfları değişiklik göstermek- tedir. Yangın dayanımında, bütünlük ve yalıtım temel sınıf- ları oluşturmaktadır. Aşağıdaki tabloda Avrupa ve Amerika performans değerlendirmelerinin notasyonu yer almaktadır. İlgili dayanım süreleri, yangın senaryoları baz alınarak her bir “yangın duvarı” için belirlenmektedir ve pasif yangın durdurucu sistemler için minimum yeterlilik sağlanmakta- dır. Yapıların pasif yangın önlemlerinin tasarımını yapan proje müellifleri, tasarım esaslarında bu bölümdeki bilgileri kullanmalıdır. Mimari detayları, mekanik ve elektrik tesisat tasarımlarında pasif yangın durdurucu sistemler ve ürünler belirtilmelidir. Böylece, 4. bölümde anlatılacak uygulama esaslarındaki detaylar dizayn aşamasında çözülmüş olacaktır. 4. UYGULAMA ESASLARI Pasif yangın durdurucu sistemlerin, yapıdaki uygulama alanlarından bir önceki bölümde bahsedilmiştir. Bu bölümde ise tesisat geçişlerinde kullanılan pasif yangın durdurucu sistemlerin uygulama esasları detaylı olarak incelenecektir. Öncelikle, pasif yangın durdurucu sistemlerin uygulamaları ilgili onay dokümanına uygun olmalıdır. Ayrıca, mekanik tesisat geçişlerindeki pasif yangın durdurucu sistemlerin uygulanmasında, aşağıdaki esaslar dikkate alınmalıdır. [6] 1. Ana malzeme özelliklerinin değerlendirilmesi a. Ana malzeme tipi nedir? Beton, alçıpan, tuğla vb. b. Ana malzeme kalınlığı nedir? c. Ana malzemedeki boşluk boyutları nedir? 2. Geçiş detaylarının değerlendirilmesi a. Geçiş yapan malzeme nedir? Yanıcı boru, metalik boru, havalandırma kanalı, izolasyonlu/yalıtımlı boru vb. b. Geçiş yapan malzemeler arası mesafe nedir? 3. Yangına dayanım gerekliliğinin belirlenmesi EI120, F-2hours, vb. 4. Çözümün yönetmelik ve onay dokümanlarına uygunluğu- nun belirlenmesi a. Onay dokümanları (ETA, UL vb.) b. Ürünlere ait tüm dokümanlar (MSDS, Leed, Performans Beyanı vb.) c. Sahada yapılacak uygulama etiketlemesi d. Uygulayıcının eğitim sertifikası 5. Mekanik tesisat özelliklerini göz önünde tutulması a. Malzeme: PVC, PE, çelik, bakır, sac vb. b. İzolasyon: Armaflex, taşyünü, maden yünü vb. c. Boyutlar: Boru çapı, kanal boyutları 6. Sabitleme ve bağlantı elemanlarının dikkate alınması a. Destek mesafeleri b. Sabitleme elemanının yangın dayanımı 7. Sistemin ek özelliklerinin belirlenmesi a. Akustik b. Isı yalıtımı c. Hareket kabiliyeti / Deprem performansı d. Su yalıtımı e. Patlama direnci f. Rutubet ve küf Yangın duvarındaki mekanik tesisat geçişlerinde kulla- nılacak pasif yangın durdurucu ürünlerin uygulamasında yukarıdaki esaslar göz önünde bulundurulmalıdır. Böylece, yangın duvarı üzerindeki mekanik tesisat detayı pasif yangın durdurucu ürün dayanımı düşünülerek bir bütün/sistem ola- rak çözülecektir. Mekanik tesisat geçişlerinde pasif yangın durdurucu ürünlerin uygulama resimleri aşağıdaki şekillerde yer almaktadır. [7] Tablo 2. Pasif Yangın Durdurucu Sistemlerin Örnek Dayanım Tablosu Avrupa Performans Kriterleri Amerika Performans Kriterleri Bütünlük (Alev ve gaz yalıtımı) E-120 à 120 dakika F-4hr à 4 saat Yalıtım (Isı yalıtımı) EI-90 à 90 dakika T-2hr à 2 saat Şekil 3. İzolasyonlu/Yalıtımlı Havalandırma Kanalında Yangın Durdurucu Uygulaması Şekil 4. Metal Boru Geçişlerindeki Yangın Durdurucu Uygulaması