Yalıtım Dergisi 183. Sayı (Haziran 2019)

Yalıtım / Haziran 2019 27 yalitim.net Bu bölümde verilen istatistikler, bize pasif yangın durdu- rucu sistemlerin can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi, yangın sonrası risklerin oluşmaması ve yapının tekrar çabuk ve kolayca kullanıma sokulabilmesi açısından çok önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca pasif yangın durdurucu sistemlerin mekanik, elektrik, mimari ve inşa disiplinlerinin tümünde uygulandığı ve birbirini tamamlandığı görülmüştür. 3. YÖNETMELİKLER, STANDARTLAR VE TASARIM ESASLARI Ülkemizde, 2007 yılında resmi gazetede yayımlanan ve 2015 yılında güncellenen “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” yangın önlemleri ile ilgili uyulması gereken kuralları ve tasarım esas- larını içermektedir [5]. Yönetmeliğin 5. maddesindeki “Pro- jeler, kanuni düzenlemeler yanında, yangına karşı güvenlik bakımından bu yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değil ise yapı ruhsatı verilmez” ibaresiyle yönetmeliğin zorunluluğu vurgulanmaktadır. Türkiye yangın yönetmeliği, pasif yangın durdurucu sis- temler özelinde incelendiğinde ilk olarak madde 69 göze çarpmaktadır. Bu madde, yönetmelik içerisinde “Yangın durdurucu ürünler” tabirinin net olarak ifade edildiği tek maddedir. Yönetmelikteki muhtelif bölüm- ler ve maddeler, yangın duvarlarının en az duvar dayanımı kadar yalıtılması gerektiğini belirtmektedir. Pasif yangın durdurucu ürünlerin standartlarına ve tasarım esaslarına değinmeyen yönetmelik, ilgili standartlar maddesinde Avrupa ve uluslararası standartlara atıfta bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda pasif yangın durdurucu sistemlerin uluslararası test standartları ve onayları belirtilmiştir. Bu test standartlarına uygun olarak yapılan testler sonra- sında sistemin yangın performansı değerlendirilir ve rapor- lanır. Test standartları harmonize olmayan test standartları olduğundan, test sonuçlarını değerlendirmek/raporlamak için ilgili kılavuzlar kullanılır. Avrupa’da EOTA (Avrupa Tek- nik Onaylar Organizasyonu), Amerika’da UL (Underwriters Laboratories) 3. parti ve bağımsız kuruluşlar olarak testleri gerçekleştirir ve raporlar. Bu testler performans-bazlı testler olarak adlandırılır ve pasif yangın durdurucu ürünlerin uygu- landığı sistemdeki tüm bileşenler belirtilerek test içeriğine • Yangını çıkış noktasına hapsetmek. • Yapının diğer bölümlerindeki odalardaki varlık ve ekip- manlara zarar vermeden alev ve duman geçişini durdurmak. Yatay ve düşeyde yapılan bölümlendirmenin şematik bir gösterimi aşağıdaki şekilde yer almaktadır. Şekilde işaretlenen duvarlara literatürde “Yangın duvarı” denmektedir. Pasif yangın durdurucu sistemleri yangın bölümlendirme- sinde belirlenen yangın duvarlarının bütünlüğünün bozulduğu noktalarda kullanılmaktadır. Temel olarak sınıflandırma yapılması halinde uygulama alan- ları 4 ana bölümde düşünülmektedir. 1. Mekanik tesisat geçişleri 2. Elektrik tesisat geçişleri 3. Derzler ve dilatasyonlar 4. Giydirme cephe birleşimleri Uygulama alanlarının şematik gösterimi aşağıdaki şekilde yer almaktadır. Uygulama alanları birbiriyle örtüşebildiği gibi farklı alanlarda da olabilmektedir. Burada önemli husus, bütünlüğü bozan her noktanın yalıtılmasıdır. Şekil 1. Yangın Bölümlendirme Gösterimi Şekil 2. Pasif Yangın Durdurucu Sistemler Uygulama Alanları Tablo 1. Pasif Yangın Durdurucu Sistemlerin Uluslararası Test Standartları Avrupa (Türkiye) Standartları Amerikan Standartları Tesisat Geçişleri (TS) EN 1366-3 (ASTM E 814 / UL 1479 Derzler&Dilatasyonlar (TS) EN 1366-4 ASTM E 1966 / UL 2079 Cephe Birleşimleri (TS) EN 1364-3/4 ASTM E 2307