Yalıtım Dergisi 182. Sayı (Mayıs 2019)

32 Yalıtım / Mayıs 2019 yalitim.net MAKALE IŞIKLAR GÜRÜLTÜ BARIYERI ILE TRAFIK GÜRÜLTÜSÜNE DOĞAL ÇÖZÜMLER “S es”, titreşen bir kaynaktan yayılan hava basıncı dalgalarının oluşturduğu ve insanda işitme duygusunu uyaran fiziksel bir olgu olarak tanımlanır. “Gürültü” ise basit bir ifadeyle istenmeyen ses olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle gürültü gelişigüzel bir yapısı olan ve bağımsız frekans bile- şenleri olmayan bir spektrum olarak tanımlanabilir (1). İnsan sağlığı ve konforu üzerinde olumsuz etkileri olan gürültü, işitme hasarları, vücut aktivesinde kan basıncının artması, kasların istem dışı kasılması gibi fizyolojik tesirler, huzursuz- luk ve sinirlilik gibi psikolojik tesirlere neden olabilir ve ayrıca çalışan insanların performanslarında düşüşe yol açar (2). Nüfusun artması ve teknolojik gelişmelerin hızla ilerleme- siyle birlikte şehirlerde araç sayısında ve bu araçların sebep olduğu gürültüde büyük bir artış olmuştur. Bu gelişmelerin gürültü kaynağına yakın bölgede yaşayan insanların konfor düzeyini azaltmaması adına “Gürültü Bariyerleri” geliştiril- meye başlanmıştır. Türkiye’de çevre başlığı altında ele alınan gürültü, özellikle 2003 yılında yürürlüğe giren Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile çevre kavramının doğrudan Bakanlık için değerlendirilmesi sonucunda, konu ile ilgili mevzuat ve denetim ivme kazanmıştır. Bu tarihten itibaren yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) gürültü ile ilgili mevzuat açısından en önemli gelişmedir. 4 Haziran 2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Gürültü- nün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin (ÇGDYY) amacı; evrensel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükûnunun, beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve kademeli ola- rak uygulamaya konulmak üzere değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, çevre- sel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas alınarak; özellikle çevre- sel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği ve çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve bu plan- ların uygulanması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir (4). Gürültü yönetmelikleri sıkılaşmaya başladıkça yollarda Gürültü Bariyeri kullanımı da artmaya başladı. Bu bariyerler gürültü düzeyini azaltmak için otoyol kenarında yerleşmiş şehirlerde veya kırsal bölgelerde, şehir içinde araç geçen ama kullanım alanı olan bölgelerde ve demiryolu gürültüsünü azaltmak için farklı kullanım alanlarına sahiptir. Fakat bu bariyerlerin kendisinin birer mimari öğe olduğu ve yapılmakta olduğu çevreye uygun malzeme ve tasarımla yapılması gerek- tiği unutulmamalıdır (3). GÜRÜLTÜ BARIYERLERI NASIL ÇALIŞIR? Kaynak ile alıcının arasına Gürültü Bariyeri yerleştirildi- ğinde bariyerin çalışma prensiplerini Şekil 1’de basitçe göre- bilirsiniz. Orijinal doğrudan giden ses adımı gürültü bariyeri tarafından kesintiye uğrayacaktır. Bariyerin malzemesi ve yüzey davranışına göre yüzeyden yansıyan bir miktar enerji yayılacak veya saçılacak, emilerek azalacak veya bariyerin üst kısmından kırınıma uğrayacaktır. Gürültü Bariyerlerinden ses sızıntılarının yaşanmaması için bariyer boyunca hiçbir boşluğun olmaması gerekir. İyi bir per- formans sağlayabilmek için kaynağa, yani yola olabildiğince yakın yerleştirilmesi gerekir. Ayrıca bariyerin yüksekliği de oluşacak ses gölge bölgesi açısından önemlidir. FUNDA ALGIN Işıklar Teknik Ürün Yöneticisi / Y. Mimar