Yalıtım Dergisi 181. Sayı (Nisan 2019)

Yalıtım / Nisan 2019 33 yalitim.net Gürültü bariyerleri ile ilgili bir diğer kriter “bariyer yüksek- liğidir”. Bariyer, etkili olabilmesi için yeterince yüksek olma- lıdır. Bu nedenle bir ulaşım hattı kenarında gürültü bariyeri yapılmasının makul ve uygulanabilir olması için gürültüden korunması planlanan alanda yer alan yapılaşmanın, gürültü- den etkilenen yapıların yükseklikleri incelenmelidir. Bariyer yüksekliği pratikte estetik ve maliyet açısından sorunlar yara- tabileceğinden, yükseklik konusu bariyerler inşa edilmeden önce proje özelinde ele alınmalıdır. Özellikle şehir içi ulaşım ağlarının kenarına yapılacak bariyerlerin yüksekliği belirle- nirken, yeterli gürültü azaltımının sağlanması için gerekli yükseklik kriteri geçerli olmayabilir. Bariyer yüksekliğinin yaratacağı görsel etki nihai karar için belirleyici bir öneme sahip olabilir. GÜRÜLTÜ BARIYERLERI VE MALZEMELER Günümüzde gürültü bariyerleri çeşitli malzemelerden yapılabilmektedir. Bu malzemeler arasında beton, metal, plastik, şeffaf malzemeler (akrilik ve cam gibi), kil kagir birimler, ahşap ve donatılı gazbeton paneller sayılabilir. Bunun dışında bitkilendirme, bitkilendirilmiş toprak setleri veya setlerin üzerine inşa edilmiş gürültü bariyerleri ile de gürültü kontrolü uygulamaları yapılmaktadır. Malzeme seçimi yapılırken, malzemenin kullanılacağı pey- zaj içindeki görsel karakteri ve yapısal niteliği ile ilgili kriterler birlikte ele alınmalıdır. Yapısal dayanıklılık, hava şartlarına dayanıklılık, bakım onarım ihtiyacı, yangın dayanımı, mon- taj kolaylığı, başlangıç ve yaşam döngüsü maliyeti, akustik gerekliliklerin yanında ele alınması gereken kriterlerdendir. Ayrıca vandalizme dayanıklı malzemeler tercih edilmelidir. Kesilebilen ve çizilebilen yumuşak ve hafif malzemeler kolay hasar alabilir. YTONG GÜRÜLTÜ BARIYERLERI Gürültü bariyeri yapımında gazbeton malzemesi özellikle Avustralya, Amerika gibi ülkelerde yaygın olarak kullanıl- maktadır. Türkiye’de de Ytong firması, gazbeton gürültü bariyerleri konusunda çözümler üretmektedir. Gürültü Bari- yeri donatılı gazbeton sınıfında olup, büyük boyutlu panel elemanlardır. Genellikle beton temellere sabitlenmiş çelik direklerin arasına yatay olarak yerleştirilir. Gazbeton gürültü bariyerlerinin kurulumu basittir ve yüksek ses yalıtım özelliği ile etkin gürültü koruması sağlar. GÜRÜLTÜ BARIYERI TASARIM KRITERLERI Gürültü bariyeri tasarımında etkili olan kriterleri, akustik kriterler ve akustik olmayan kriterler olarak iki kategoride ele alabiliriz. Akustik olmayan kriterler arasında yer alan “Estetik” konusu bir hayli önemlidir. Gürültü bariyerleri yapısı gereği uzun ve yüksek yapılar olduğu için, şehir mimarisi, peyzaj, komşu binalarda yaşayanlar ve yol üzerindeki görsel etkileri, akustik ve yapısal performansı ile birlikte düşünüle- rek bütüncül bir yaklaşımla tasarlanmalıdır. Gürültü bariyerlerinin görsel algısını iki farklı şekilde düşünmek gerekir: Sürücüler tarafından lineer ve geçici bir yapı olarak algılanırken, hemen bitişiğindeki binalarda yaşa- yanlar ve yayalar tarafından her gün gördükleri daimî bir yapı ve manzaranın bir parçası olarak algılanırlar. Bazı yaklaşımlarda gürültü bariyerleri mevcut peyzaj içe- risine anıtsal bir öğe olarak yerleştirilir, malzeme ve detaylar buna göre seçilir. Diğer bir yaklaşımda ise bulunduğu çevreye uyumlu ve göze batmayacak bir şekilde peyzajın içerisine dahil edilir. Hangi tasarım yaklaşımı benimsenirse benimsen- sin, gürültü bariyerleri, içinde bulunduğu çevrenin mimarisi ve peyzajı dikkate alınarak tasarlanmalıdır. Ytong Gürültü Bariyeri akustik ve yapısal özellikleri ile çeşitli bariyer tasa- rımlarına olanak sağlayan alternatif çözümler sunmaktadır. Ses yalıtımı: Yeterli ses yalıtım değerine sahip gürültü bariyerleri, ses dalgalarının doğrudan geçişini önemli ölçüde engeller. Bir gürültü bariyerinin ses yalıtım özelliği malze- menin kütlesine bağlıdır. Bu nedenle gürültü bariyerinde kullanılacak olan malzemelerin kütlesi 20 kg/m²den daha az olmamalıdır. Akustik testleri yapılmış olan 15 cm kalınlıktaki Ytong Gürültü Bariyerinin (G3 sınıfı) kütlesi 108 kg/m²dir. Bir gürültü bariyerinin hava ile yayılan ses yalıtımına ait performansı dB cinsinden tek sayı olarak DLR ile ifade edil- mektedir. Ytong gürültü bariyerlerinin DLR değeri karayolu trafik gürültüsü için 39 dB ve demiryolu trafik gürültüsü için 41 dB’dir. Sistem her iki gürültü kaynağı için belgelendirilmiş- tir. TS EN 1793-2 standardının Ek A’sına göre Ytong Gürültü Bariyeri panellerinin ses azaltım sınıfı B4 olarak bulunmuştur. Hava ile yayılan ses yalıtımının sınıflandırılmasında B4 en iyi performans sınıfını ifade etmektedir. Ses yalıtımı için yeterli yoğunlukta bir malzeme kullansak bile bileşen malzemeler arasında sızdırmazlık sağlanmalıdır. Ufak bir boşluk/delik bile bariyerin performansını önemli ölçüde düşürecektir. Bir gürültü bariyerinin yapısal ömrün- den bahsedilirken malzemede böyle ufak delik ve boşlukların oluşumu da dikkate alınmalıdır. Ytong bariyerlerde kullanım ömrü boyunca herhangi bir kesit kaybı, delik, boşluk oluşumu gözlenmez. Sesin kırınımı: Gürültü bariyerinin tepe noktasından kırılan ses, bariyerin akustik performansını etkileyen fak- törlerden biridir. Eğer alıcı Şekil.1’de gösterildiği gibi bari-