Yalıtım Dergisi 178. Sayı (Ocak 2019)

Yalıtım / Ocak 2019 21 yalitim.net Titreşim Önleyiciler Fan motorunun salınımından kaynaklı titreşimleri sönümler. Titreşim ve dolayı- sıyla gürültünün yapı elemanları aracılığıyla binanın diğer kısımlarına yayılmasını engel- ler. Çelik yaylar, askılar, elastik takozlar veya neopren pedler gibi farklı yapılarda titreşim önleyiciler kullanılabilir. Susturucular Fanın emiş ya da atış ağızla- rından sonra yerleştirilen akustik izolasyonlu ses tuzaklarıdır. Sustu- rucular havalandırma sistemindeki gürültünün hava kanalları aracılı- ğıyla yayılmasını engeller. İç yapısında cam yünü ya da delikli sac gibi ses yutucu bir malzeme olan rijit modellerin yanı sıra flexible modelleri de mevcuttur. Elastik Ses Sönümleyici Bağlantı Elemanları Fan ve hava kanalı bağlantılarının arasına yerleştirilen ve titreşimlerin fandan hava kanalına taşınmasını engellemeyi amaçlayan elastik kanal elemanlarıdır. Akustik Fan Kabinleri Fandan yayılan ses seviyesini düşürmeyi ve gürültüyü kaynağında sönümlemeyi amaç- layan kabinlerdir. Kabinin iç yüzeyinin cam yünü gibi bir akustik izolasyon malzemesi ile kaplanmasıyla üretilir. Akustik Kanal Yalıtım Malzemeleri Hava kanallarının iç yüzeyine uygulanan ses yutucu malzeme ile kanal içinde sesin sönümlenmesi sağlanır. Ayrıca flexible hava kanalı kullanılan yerlerde sesi sönümle- mek için özel olarak üretilmiş kendinden susturuculu flexible hava kanalları da kullanılabilir. Akustik Verimi Artırılmış Özel Tasarımlı Fanlar Sessiz fanlar olarak da nitelendirilen ve akustik özellikleri açısından farklı bir tasa- rıma sahip olan bu fanların gövdeleri, iç yüzeyleri veya motor blokları ses seviyelerini düşürmek amacıyla özelleştirilmiştir. Akustik Olarak İyileştirilmiş Hava Dağıtım Elemanları Hava dağıtım elemanlarının akustik perfor- mansı, kullanım alanına en yakın nokta olmaları sebebiyle önemlidir. Gürültüyü azaltmak için menfez, panjur ve anemostadlarda hava sürtünmesini en aza indiren aerodinamik tasarımlı ürünler tercih edilebilir. Ayrıca ses yutucu malzemeyle desteklenmiş akustik menfez ve panjurlar da akustik olarak iyileştirilmiş dağıtım elemanları arasındadır. TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA GÜRÜLTÜ Dünya Sağlık Örgütü’ne göre gürültü kirliliği hava kirliliğin- den sonra en büyük ikinci çevresel problem. Son yıllarda gerek ülkemizde gerek dünyada gürültü kirliliği ile ilgili toplum bilinci giderek artıyor. Birçok ülke gürültü kontrolü ile ilgili yasa ve yönetmelikler yürürlüğe koyuyor, bağımsız laboratuvarlar piyasa- daki ürünleri ses seviyeleri açısından test edip sertifikalandırıyor. Ülkemizde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürürlüğe konan olan “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” de özellikle gürültüye hassas ortamlar için hava- landırma sistemlerinden kaynaklı ses seviyelerinin tespitiyle ilgili maddeler içeriyor. QUIET MARK UK Noise Abatement Society (İngiltere Gürültüyü Azaltma Derneği) kar amacı gütmeyen bir kuruluş. Bu kuruluşla ilişkili olarak 2012 yılında Quiet Mark adında uluslararası bir onay ve ödül programı kuruldu. Quiet Mark’ın amacı günlük hayatta kullanılan makinelerin ve uygulamaların tasarımında gürültüyü düşürmeyi öncelik haline getirmek. Bunun için dünya genelindeki kurumları cesaretlendir- mek ve bu sayede gürültü kirliliğine çözüm bulmak. Program, aralarında “Sessiz Hava” kategorisinin de olduğu pek çok farklı kategorideki ürünü akustik açıdan test ediyor ve başarılı ürünlere “Quiet Mark” sembolünü taşıma hakkı veriyor. Böylece tüketici tarafından daha sessiz ürünlerin tercih edilmesi teşvik ediliyor. Global ölçekte kendi alanındaki tek ödül programı olan Quiet Mark’ın uluslararası endüstrilerde 45 ayrı ödül kate- gorisi ve 70’in üzerinde ödüllü global marka partneri bulunuyor. Tabii ki ses çıkarmayan her ürün Quiet Mark tarafından başarılı kabul edilmiyor. Hatta Quiet Mark sembolü taşıyan ürünler, o kategoride satın alınabilecek en sessiz ürünler olmak zorunda da değil. Çünkü bir ürünü işlevlerini düşürerek sessiz hale getirmek çok kolay. Bu yüzden Quiet Mark, yüksek performanslı ve muadil ürünlerden daha sessiz olması için akustik olarak mühendislikten geçirilmiş ürünleri tercih ediyor. İÇ HAVA KALİTEMİZİ YÜKSELTİRKEN YAŞAM KALİTEMİZDEN ÖDÜN VERMEYELİM Gürültüye karşı global anlamda gelişen farkındalık saye- sinde ilerleyen yılarda akustik mühendislikle geliştirilmiş ürün ve uygulamalarla çok daha sık karşılaşacağımızı ve bu gelişmelerin sessizliği önce yaşam alanlarımıza, sonra şehirlerimize yayacağını düşünüyor ve umuyoruz. Gürültü konusunda HVAC-R sektöründeki oyuncuların karar- larının önemi büyük. İster üretici tarafında, ister servis tara- fında ister satın alma tarafında olalım, gürültü kirliliğine karşı bu bilinçle hareket edip üzerimize düşeni yaptığımız sürece huzurlu ve sağlıklı yaşam alanlarının oluşumuna katkı sağlamak elimizde.