Yalıtım Dergisi 175. Sayı (Ekim 2018)

Yalıtım / Ekim 2018 39 yalitim.net Bina cephe elemanlarının ve bileşenlerinin kimyasal özel- liklerinde değişime neden olan etkiler, kimyasal etkiler olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda kimyasal etkiler; korozyon, tuzlar, hava etkisi, güneş ışınımı ve yangın etkileri olarak sıralanabilir [2]. Jeolojik olaylar, yer kabuğu hareketlerinden kaynaklanan olaylar olarak tanımlanabilir. Bina cephelerinde bozulmaya neden olan jeolojik etkiler deprem, toprak kayması, volkanik olaylar, sel ve tsunami olarak sayılabilir [2]. Biyolojik etkiler ise, hayvanların, ağaçların ve diğer bitki- lerin, böceklerin, likenlerin, yosunların ve mantarların bina cepheleri üzerindeki bozucu etkileri olarak incelenebilir [2] (Şekil 2.2). Malzemelerin yük taşıma, dayanıklılık, esneklik, süneklik gibi özellikleri mekanik özellikleri olarak düşünülebilir [5]. Bu bağlamda cephelerde meydana gelen aşınma, rötre, vandallık gibi etkiler düşey elemanlara etki eden mekanik etkiler olarak sayılabilirler [6]. 3. BİNA CEPHELERİNDE BOZULMAYA YOL AÇAN TASARIM KAYNAKLI SORUNLAR Çalışmada bina cephesi elemanları dış duvar ile dış dış kapı ve pencere olarak belirlenmiştir (Şekil 3.1) [2]. Bu elemanların ve birleşimlerinin tasarımlarında verilen yanlış ve eksik kararlar sonucunda ortaya çıkan sorunlar üç ana başlıkta incelenmiştir. 3.1. Pencerelerde/Dış Kapılarda Bozulmaya Yol Açan Tasarım Kaynaklı Sorunlar İç ortamla dış ortam arası geçiş, koruma sorunlarını birlikte çözmek amacıyla duvar boşluklarına yerleştirilen elemanlardır. Pencerelerin ve dış kapıların temel işlevleri geçiş sağlama, koruma ve yalıtım olarak sayılabilir [7]: Geçiş sağlama: Pencereler ışık geçişi (aydınlatma), hava geçişi (havalandırma) ve görüş sağlarken; dış kapılar insan ve eşya geçişi de sağlarlar [7]. Koruma ve yalıtım: Pencereler dış duvarda suya karşı koruma, güneş kontrolü, ısı yalıtımı, ses ve gürültü yalıtımı, görüş kontrolü, hava geçirimsizliği sağlarken; dış kapılar güvenlik, mahremiyet, yangın korunumu da sağlarlar [7]. Dış kapı ve pencereler kasa, kanat, cam gibi bileşenlerden oluşmasına karşın, çalışmada, kasa ve kanat bir arada “çer- çeve” olarak tanımlanmıştır. 3.1.1. Cam ile Çerçeve Birleşim Detayı Sorunu Cam ile çerçeve birleşim detayında geçirimsizliğin sağ- lanamaması bozulmaya neden olabilmektedir (Şekil 3.2). Geçirimsizlik hava, su, ısı, ses gibi dış ortam etkilerinin iç ortama kontrolsüz geçişinin cephe elemanları tarafından kontrolünün sağlanması olarak tanımlanabilir. Geçirimsiz- liğin sağlanamaması ile oluşan kontrolsüz geçişler kullanıcı Şekil 2.1. Dış duvar kaplamasında rüzgar etkisi [17] solda, Cephede dolu yağışı etkisiyle kaplamada bozulma örneği [18] sağda. Şekil 2.2. Yıkılan ağacın cephede oluşturduğu bozulma [19]. Şekil 3.1. Bina cephe sistemini oluşturan elemanlar [2].