Yalıtım Dergisi 174. Sayı (Eylül 2018)

38 Yalıtım / Eylül 2018 yalitim.net Armacell, kriyojenik hatlarda kullanılmak için üretilen elastomerik kauçuk ürünleriyle kriyojenik hatların yalıtımında fark yaratıyor… ARMACELL , KRIYOJENIK HATLARIN YALITIMINDA FARK YARATIYOR ÜRÜN & TEKNİK K riyojeni, fizikte çok düşük sıcaklıklarda yapılan üretim ve işlemler için kullanılan bir terim. Gele- neksel ısıl işlemin devamı olan Kriyojenik işlem ise yüksek mekanik özelliklerin elde edilmesine olanak tanıyor. Bu hatların yalıtımı da büyük önem taşıyor. Kriyojenik, genelde -150 derecenin altındaki işlemlerle ilgilenen bilim ve teknoloji olarak tanımlanıyor. Günlük haya- tımızın her alanında karşılaşabildiğimiz kriyojenik işlemler gıda, sağlık, enerji, ulaşım, üretim, araştırma ve uzay gibi endüstrilerde kullanılıyor. LNG teknolojisinde atılım, 1960 yılında, küçük bir ham petrol tankerinin İngiltere’de 5000 m 3 LNG tankeri olan Methane Pioneer’e dönüştürülmesiyle ger- çekleşti. Bu, daha sonra Meksika Körfezi’nden Canvey’e yapılan ilk trans-Atlantic deneme sevkiyatlarını taşımak için kullanıldı. Bu, bugün dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteren 125.000 m 3 LNG tankerlerinin geliştiril- mesine doğrudan yol açtı. LNG (Sıvı Nitrojen Gazı) -195,8 derece Celcius’da bulu- nan bir malzeme ve saklanması oldukça zor. Malzemenin içinde bulunduğu tankın/hattın yüzeyi ne olursa olsun yalıtım olmazsa yoğuşma kaçınılmaz. Bu da bir süre sonra tankın/ hattın korozyona uğramasına ve tüm sistemin bozulmasına kadar gidebilen zahmetli bir süreç. Böyle durumlarda tankı/hattı yalıtmak en önemli koruma. Bu hassas uygulamalarda, özel olarak geliştirilmiş esnek elastomerik köpük, genleşmiş perlit, kalsiyum silikat, poli- üretan, hücresel cam köpük ve silika aerojel gibi ısı yalıtım malzemeleri yaygın olarak kullanılıyor. Ancak, malzemenin yanı sıra tasarım süreci ve işçilik de çok düşük sıcaklık aralığı nedeniyle çok önemli bir yer tutuyor. Bahsedilen tüm kriyojenik sıcaklıklar -180 derecenin altında olduğundan bu sıcaklık aralığı oksijenin sıvılaşma noktasını da kapsıyor. Sıvı oksijen ise tehlikeli olduğu gibi organik madde ile tepkimeye girmeye de elverişli. Bu durum, yanma, patlama gibi büyük sorunlara yol açabilir. DGUV’ye göre (Alman Sosyal Kaza Sigortası) sadece oksijenle tehlikeli reaksi- yona girmeyen maddeler, kriyo- jenik hatlarda ısı ve ses yalıtımı için kullanılabilir. Sonuç olarak kriyojenik boruların/tankların yalı- tımı için özel olarak geliştirilmiş yalıtım malzemelerinin kullanılması gerekiyor. Böyle bir malzeme EN 1797 ve ISO 21010’a göre ateşleme hassasiyeti testini de karşılamalı. Türkiye’de Kriyojenik sistemlerin tasarımında Armaflex Ultima kolay uygulanabilirliği ve yatırım maliyeti avantajları ile alternatif uygulama olan vakum izoleli boru imalatına karşın yatırımcıların tercihi oluyor. Armacell teknik ekibi kri- yojenik sistem tasarımı aşamasından başlayan teknik desteği, uygulama eğitimleri ve süpervizör hizmetleriyle yatırımcıların çözüm ortağı olmaya devam ediyor. Sonuçta, Kriyojenik hatların yalıtımı hayati önem taşıyor. Armacell, elastomerik kauçuk ürünleriyle kriyojenik hatların yalıtımında fark yaratıyor.