Yalıtım Dergisi 173. Sayı (Ağustos 2018)

44 Yalıtım / Ağustos 2018 yalitim.net uygulanmaya başlanmıştır. Fabrika işçilerini koruma yasala- rının ortaya çıkmasıyla işçi güvenliği konuları önem kazanmış ve bu yaklaşım yangın merdivenlerinin artmasını sağlamıştır. Bu dönemde yangın güvenliği için kalıcı düzenlemeler yapıl- mıştır. İlk olarak 1876 yılında New Universal Cyclopedia’da yangın merdiveni tanımlanmıştır. 1900’lü yıllar öncesinde, New York’ta en yaygın kullanılan yangın merdiveni tipi, yapı cephesine asılı balkon ve tek kollu merdivenden oluşan sistemdir [7] (Resim 10). Yangın merdivenlerinin yapı cephesine asılı, korunaksız ve demir olarak tasarlanması, birçok kişinin ölümüne sebep olsa da, 1885’te Amerika yapı kodları, yangın merdivenini “dış, açık, demir merdiven” olarak tanımlamıştır [7]. Yapı cephe- sinde asılı duran bu yangın merdivenlerinin dış mekândan konutlara ulaşım sağlaması, güvenlik önlemlerini gerekli kılmış, kullanıcılar konut pencerelerini çeşitli kafeslerle kapa- tarak, yangın merdivenlerini belirli bir yükseklikte bitirerek ya da bu merdiven çıkışlarını kilitli kapılarla koruma altına alarak önlem almaya çalışmıştır (Resim 11). Ancak acil durumlarda kafeslerin ve kilitlerin ısı ile deforme olabileceği, kapıların ve pencerelerin kilitli kalabileceği düşünülmemiştir [6]. Franklin Enstitüsü’nün raporuna göre, pencere açıklıkları- nın hemen yanında yer alan demir balkonlar ve merdivenler, yangında zarar görebilmekte ve kullanılmaz duruma gelebil- mektedir. Bu demirler paslanmakta ve soğuk iklim koşulla- rından etkilenmektedir. Ayrıca, yapı kullanıcıları çoğunlukla yasak olarak belirlenmiş kurallara uymaksızın yangın merdi- venlerini oturma, yatma, oyun, çamaşır kurutma alanı olarak kullanmakta, hatta yangın merdivenleri bir film setine dönü- şebilmektedir (Resim 12). Bu nedenle 1896 yılında kurulan National Fire Protection Association (NFPA), yangını önleme ve yangından korunma konularında standartlar geliştirerek halkı eğitmeyi de amaçlayan çalışmalar yapmıştır [7]. 1900’lü yıllarda uygulanan yangın merdiveni örneklerin- den biri de, okullarda hem acil durum için hem de oyun aracı olarak kullanılan merdiven olmuştur (Resim 13). Yapı malzemelerindeki gelişmelerle birlikte, 1900’lü yılla- rın başlarında yangın merdiveni çok az sayıda uzman tarafın- dan gerekli görülmüştür. Genelde binalarda yangın merdiveni yerine, binaların yangına dayanımlı malzemelerle inşa edilmesi fikri savunulmuştur [7]. Bu dönemde birçok yüksek binada, Resim 10. 1900’lü yıllar öncesi New York’ta Yangın Merdiveni Resim 11. Yangın merdiveninde alınan önlem Resim 13. Resim 13. Davis Okulu yangın merdiveni a b Resim 12. Yangın merdivenlerinin farklı kullanımı MAKALE