Yalıtım Dergisi 167. Sayı (Şubat 2018)

Yalıtım / Şubat 2018 53 yalitim.net 3. ÇİFT KABUK CEPHE SİSTEMLERİNDE YANGIN PERFORMANSI VE ALINABİLECEK YÖNTEMLER Cephe sistemlerinin, yapıda gerçekleşen bir yangın duru- munda alevin ve dumanın diğer katlara veya komşu binalara yayılmasında büyük etkisi bulunmaktadır. Bu yüzden çift kabuk cephelerin yangın performansını artırmak adına bazı ekstra önlemlerin alınması can ve mal güvenliği açısından büyük önem arz etmektedir. Yangına korunumlu çift kabuk cephe için ilk olarak cephe bileşenlerinin yangına dayanıklı malzemelerden seçilmesi gerekmektedir. Dış cephe yalıtım ve kaplama malzemelerinin seçiminde A1 sınıfı “hiç yanmaz” malzemelerin tercih edilmesi büyük önem arz etmektedir. Eğer dış cephe kaplama mal- zemesi kompozit bir malzeme ise yapı için 2 saat bütünlük özelliği göstermesi beklenmektedir [6]. Dış kabuktaki menfezler yangın durumunda dumanın dışarı atılmasını tam olarak gerçekleştiremezler. Bu yüzden havalandırma boşluğunun yapısı, yangının yayılımı için büyük önem taşımaktadır [7]. Bina yüksekliğinde çift kabuk cephede havalandırma boşluğu kesintisiz devam ettiği için yangının ve dumanın kattan kata sıçraması söz konusudur (Şekil 3.1). Buna engel olmak için kat hizalarında özel önlemler almak gerekmektedir. Bu önlemlerden en tercih edileni yangın esnasında düşeyden yatay konuma geçebilen kapakçık sis- temleridir [8]. Kat yüksekliğinde koridor tipi çift kabuk cephede ise havalandırma boşluğu kat hizalarında kesintiye uğrama- larına rağmen aynı katın çevresinde sürekli olarak devam etmektedir (Şekil 3.2). Bu durum havalandırma koridoru üzerinden yangının aynı kattaki hacimlere yayılmasına neden olmaktadır. Eğer ki bu koridor sürekli değilse, birkaç mekanı kapsayacak şekilde tasarlanırsa alevlerin mekanlar arasında yayılımı önlenmiş olacaktır. Kat yüksekliğinde sürekli olarak devam eden bir koridor mevcut ise yangın anında dumanın koridordan diğer hacimlere geçmesini engellemek adına duman perdeleri de uygulanabilir [9]. Kutu tipi çift kabuk cepheler yangın korunumu en yüksek olan cephe tipidir. Çünkü havalandırma boşluğu pencere bazında tasarlanmakta, her modülün kendine ait havalan- dırma boşluğu bulunmaktadır. Çift kabuk cephe sisteminin diğer tipleri gibi bu cephe tipine de sprinkler sistemi uygu- lanmalıdır [10]. Şaft tipi çift kabuk cephede ise yangın ve dumanın ortak şaftlardan bütün katlara yayılma riski bulunmaktadır. Yük- seklik arttıkça şaftlardaki baca etkisi arttığı için bu cephe tipinin az katlı binalarda uygulanması daha yerinde bir karar olmaktadır. Prof. Wolfram Klingsch, çift kabuk cephe sistem- lerinin yangın durumundaki risklerini içeren ciddi bir çalışma ortaya koymuştur (Çizelge 3.1.). Birçok Alman yangın uzmanı bu başarılı çalışmayı referans olarak kabul etmektedir [11]. Şekil 3.1. Bina Yüksekliğinde Çift Kabuk Cephelerde Yangın Yayılımı [8] Şekil 3.2. Kat Yüksekliğinde Koridor Tipi Çift Kabuk Cephelerde Yangın Yayılımı [8] Çizelge 3.1. Çift Kabuk Cephe Sistemlerinde Yangın Korunumu [1] Parametre Tanım Riskler A1 Kutu pencere tipi Düşük A2 Şaft-kutu tipi Düşük B Orta C Yüksek I Düşük II Orta III Yüksek a Düşük b Orta c Yüksek Çift kabuk cephe konstrüksiyon tipleri Yapının yüksekliği Yapının kullanım şekli Yatay ve düşey bölmeli Koridor cepheler Çok katlı cepheler Düşük yükseklikteki yapılar Orta yükseklikteki yapılar Yüksek yapılar Ofis kullanımında Ev kullanımında Otel, Okul, hastane gibi özel kullanımlarda