Yalıtım Dergisi 166. Sayı (Ocak 2018)

Yalıtım / Ocak 2018 45 yalitim.net Gözenekli tabakaların yutma karakteristikleri aşağıdaki önemli kurallarda sıralanmıştır: • Gözenekli bir tabakadaki yutma, frekans arttıkça artar. • Düşük frekanslardaki yüksek yutma; düşük akış dirençli bir malzemeyi (gözenekli lifli malzemeler) ve aynı zamanda kalın bir tabakayı (10 cm ve yukarısı) gerekli kılar. • Yüksek akış dirençli (örneğin sert lif levha paneller) yük- sek derecede sıkıştırılmış malzemeler her zaman düşük yutmaya sahip olmuşlar, 1 cm’den kalın tabakaların hiçbir etkisi olmamıştır. Gözenekli malzemeler 3 kategoriye ayrılır: • Prefabrike akustik birimler • Akustik sıvalar ve sprey malzemeler • Akustik (yalıtım) örtüleri • Halı ve kumaşlar. 5.3.1.4 Akustik Yalıtım Örtüler Genellikle gözenekli yutucular ince bir membran ile kap- lanmaktadırlar. Bunu elde etmenin bir yolu da malzemeyi ince plastik veya benzer bir maddeye sarmak olabilir. Bu, yutucunun hasar görmesini engellemek veya yutucudaki liflerin kaybolmasını durdurmak için yapılmaktadır. 5.3.1.5 Akustik Sıvalar ve Sprey Püskürtücüler Bu akustik bitirişler çoğunlukla gürültü indirgeme amaç- lıdır. Bazen yüzeylerin eğrisel olup, diğer akustik uygulama- ların zor olduğu oditoryumlarda kullanılır. Ofis, okul hacimleri, koridorlar ve pek çok kamu binası için yüksek akustik tatmini sağlayan akustik sıva malzemeleri mimari etkilerle çelişmeden pek çok yerde uygulanabilir. 5.3.1.6 Prefabrike Akustik Üniteleri Birçok örtü ve panel duvar uygulamaları için uygun değil- dir. Duvarlar için lifli malzemeler, delikli kaplamalarla kul- lanılır. Delikli kaplamalar koruyucudur. (Delikli metal, sert panolar, metal yüzeyler.) Ayrıca kumaş kaplı paneller ya da ahşap kontrplak kullanılabilir. 5.3.1.7 Halı ve Kumaşlar Döşeme kaplaması olarak geleneksel rolünün yanı sıra çok amaçlı akustik kullanımları odadaki hava doğuşlu ses ve gürül- tüleri indirger, darbe seslerini neredeyse tamamen yok eder. 5.3.2 Panel (ya da zar benzeri) Yutucular Deliksiz panel ya da zar benzeri yutucular, ses yutucu malzemelerin 2. grubunu oluşturur. Bu, içinde lifli malzeme bulunan bir hava boşluğu üzerine katı bir zarın örneğin kontrplak ya da sunta kaplanmasından oluşur. Grafik 5.6’da 6 mm’lik kontrplak bir panelin duvarlara uzaklığı 75 mm seçildiğinde, hava boşluğu içinde gözenekli malzemenin olduğu ve olmadığı durumlar için yutma frekans özellikleri gösterilir. Gözenekli yutucunun hava boşluğunda kullanılması düşük frekanslarda yutuculuğu artırmaktadır. 5.3.3 Boşluk ya da Helmholtz Rezonatörleri Boşluk ya da Helmholtz Rezonatörleri ses yutucu mal- zemelerin 3. grubunu oluşturur. Rijit duvarlar ile kapalı gövdeleri içinde hava boşluğu bulunduran ve dar bir açıklık ile (boyun adı verilen), çevresini saran boşluğa bağlanan ve bunun içinde ses dalgalarının ilerlediği ses yutucularıdır. Bir boşluk rezonatörü düşük frekans bandının bir dar bölgesi içindeki maksimum ses enerjisini yutar. Boşluk rezonatörleri; • Bireysel üniteleri olarak • Delikli panel rezonatörleri olarak • Yarık rezonatörleri olarak kullanılır. Şekil 5.5. Ses Yoğunluğunun Sesin Emilmesi Üzerindeki Etkileri Şekil 5.6. 6 mm Kalınlığındaki Kontrplak Panelin Ses Yutma Katsayıları