Yalıtım Dergisi 165.Sayı (Aralık 2017)

Yalıtım / Aralık 2017 43 yalitim.net Şekil 19. Grafikteki farklı değişkenler ile maliyet etkinlik aralığının konumu (Boermans ve diğerleri, 2011; EC, 2012b) Ek I (6) maddesinin 2. paragrafında öngörüldüğü üzere, paketler aynı veya benzer maliyetlere sahip olduğunda daha düşük birincil enerji kullanımına sahip paket (= maliyet etkin- lik aralığının sol sınırı) mümkün olduğunda maliyet etkinlik seviyesini tanımlanmasına kılavuzluk yapacaktır (EC, 2012b). Bu maksatla Ecofys, binaların enerji performansına ilişkin Komisyon Tüzüğünde (244/2012) tanımlanan gereksinim- lere uygun olarak bir maliyet etkinlik modeli geliştirmiştir. Bu model, farklı referans binalar için değişen iklim koşulları altında (hem arz hem de talep taraflarını dikkate alarak) maliyet etkin bina konfigürasyonlarını hesaplar. Model, yerel şartlara adapte edilebilirdir. Fiziksel konular düşünüldüğünde örneğin iklim koşulları ile yerel inşaat alışkanlıkları EN ISO 13790’a uygun olarak saatlik ısıtma ve soğutma taleplerini hesaplamak için dikkate alınır. Hesaplanan ısıtma ve soğutma ihtiyaçları, yapı elemanları ve çeşitli enerji fiyatlarına yönelik dinamik maliyetler gibi mikro ve makro-ekonomik paramet- reler ile küresel maliyetlerin hesaplanmasında kullanılır. Bu model, U-değerleri ile ısıtma ve soğutma sistemlerinin bin- lerce kombinasyonunu hesaplar ve hesaplama süresi sonunda en düşük küresel maliyeti veren teknik konfigürasyonu tespit eder. Maliyet etkinliğini tanımlamak için kişisel veya toplumsal bir perspektif benimsenebilir. Hesaplama modeli, hem yeni hem de tadil edilecek binalara uygulanabildiği gibi tipik yerel referans binaları ve geometrilerini içerebilir. Analizler, referans bina ölçeğinde yürütülecek ve sonuçlar tüm bina stoku için ekstrapole edilecektir. Referans bina, bina stokundaki tipik binayı temsil eden yapıdır. Farklı referans binalar üzerinde analizler yürüterek aşağıdan yukarıya tüm bina stokunun analiz edilmesini sağlar. Konut türü tipik referans binalar farklı ebatlar ve/veya yaş sınıflarında (yapım aşamaları) örneğin ayrık nizam veya bitişik nizam müstakil binalar ve apartmanlardır. Hangi referans binanın kullanıl- ması gerektiği önemli ölçüde bina stokundaki payına bağlıdır. Müstakil konutların yaygın olduğu ülkelerde bu tür binalara odaklanılmalıdır. Analizler için dikkate alınan bina tipinin tipik yapım özellikleri, örneğin boyut, geometri, kullanılan yapı malzemeleri, tipik HVAC ekipmanı (ısıtma, havalandırma ve soğutma sistemleri vs.), pencere tür ve boyutları, yön vb. araştırmak gereklidir. 2011 ve 2001 bina sayımı sonuçları baz alındığında, bina stokunda en çok bulunan ve bu nedenle bu analizle en alakalı olan 5 katlı apartman kullanılmaya karar verilmiştir. Referans binaya dair tüm detaylar kullanılan referans binanın çizimleri de dahil olmak üzere bu raporun EK 4’ünde bulunabilir. Hesaplama parametreleri EK 2 (yeni inşaatlar için) ve EK 3’te ( yenilemeler için), yatırım maliyet varsayımları ise EK 5’te bulunabilir. 3.2 Sonuçlar Aşağıdaki tablolar maliyet etkinlik hesaplamalarına dair nihai sonuçları ve aynı zamanda daha yüksek hedefleri ön plana çıkarmak için TS 825’e göre yürürlükteki gereklilikleri ortaya koymaktadır. Ortam ısıtması ve ortam soğutmasına yönelik birincil enerji talebine dair hesaplamalarda birincil enerji faktörleri doğalgaz için 1.0, elektrik için 2.36 olarak kullanılmıştır (Ganiç ve Yılmaz, 2014; Mangan ve Oral, 2016a). Aynı hesaplama parametrelerinin TS 825 ve mali- yet etkinliğe göre yapılan enerji talebi hesaplamalarının her Tablo 3. Yeni inşaatlara yönelik maliyet etkinlik hesaplamalarının sonuçları Maliyet etkin U-değerleri ve yeni inşaatlara yönelik ortaya çıkan birincil enerji talebi Şehir Antalya İzmir Gaziantep Muğla İstanbul Bursa Ankara Niğde Sivas Ağrı Kars Erzurum U-değeri - çatı 0,27 0,22 0,21 0,19 0,19 0,20 0,16 0,16 0,16 0,15 0,13 0,13 U-değeri - cephe 0,35 0,29 0,27 0,27 0,28 0,27 0,21 0,21 0,22 0,20 0,18 0,17 U-değeri - pencere 1,80 1,80 1,80 1,80 1,80 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 U-değeri - döşeme 0,57 0,45 0,41 0,43 0,43 0,41 0,30 0,35 0,36 0,32 0,29 0,26 Birincil enerji (ısıtma & soğutma) 34,9 48,4 59,9 56,0 45,6 48,8 65,6 63,7 75,1 91,0 103,2 106,4 Birincil enerji (ısıtma) 15,6 32,4 41,0 42,9 37,1 39,5 58,8 56,9 70,9 88,3 102,4 105,0 Birincil enerji (soğutma) 19,3 16,1 18,9 13,0 8,6 9,3 6,8 6,8 4,1 2,7 0,8 1,4 Isıtma yükü 22,2 31,2 34,4 32,4 30,6 32,0 42,0 42,4 48,0 56,1 60,2 62,5 Soğutma yükü 29,2 26,9 30,2 26,2 17,6 20,9 19,0 17,5 17,3 12,1 8,0 11,2