Yalıtım Dergisi 165.Sayı (Aralık 2017)
Yalıtım / Aralık 2017 39 yalitim.net mineral esaslı (taş yünü – cam yünü) malzemelerdir. Bun- lar, sesin yayılmasının, yapışkan ve termal etkilerin akustik enerjinin dağılmasına yol açacak şekilde içerden bağlantılı bir gözenekler ağından oluşmaktadır. Daha çok akustik sorunları düzeltmek için kullanılır. Çınlama süresinin azaltılması için, odaya ses yutucu malzemeler yerleştirilmelidir ya da oda yüzeyi ses yutucu malzemeler ile kaplanmalıdır. Ses yutucu olan bazı malzemeler, halı, tavan döşemesi (ceiling tiles) ve tefrişat. Ses yutucu malzeme yerleştirilmiş herhangi bir oda için çınlama süresi hesabı diğer yöntemlere nispeten daha kolay bir süreçtir. Ancak, bazı odalarda (sınıflarda, toplantı odalarında vs.) malzeme yerleşimi önemlidir. Özel alanlar, açık planlı ofisler, konser salonları ve drama tiyatrolarında, boşluktaki ses yayıl- masını ve ses yutucu ve ses yansıtıcı malzemelerin konumlarını özellikle dikkate almak gerekmektedir (49). Gözenekli tabakanın üretimi için çeşitli değişik lif tipleri uygundur. Bu lifler doğrudan doğruya yumuşak hasır örgü gibi kullanıldığı gibi, bağlayıcı bir malzemenin ilavesiyle panel- ler şeklinde sıkıştırılabilir. Tablo 5.1’deki gruplar bazı tipik örnekleri içermektedir. Yeterli derecede düşük frekans performansı elde etmek için kalınlık örneğin 30 mm’ye artırılmalıdır. En uygun genel kalınlık ise 75 mm-100 mm olup, alternatif olarak 300 mm’lik bir yutucunun duvardan 50 mm uzağa yerleştirilmesi düşük frekans yutmasını artırır. Ses enerjisi titreşen hava dalgası ile bu tür malzemelere girdiği zaman lifleri titreştirerek ısı enerjisine dönüşür. Taş yünü gibi lifli ya da poliüretan, polyester gibi açık gözenekli malzemeler çok iyi ses yutucu malzemelerdir. Bunun dışında polistiren (EPS, XPS) gibi kapalı gözenekli malzemeler etkin ısı yalıtım malzemeleridir ancak sesin iletimini sağlayama- dıkları ve ısı enerjisine çeviremedikleri için yutuculukları çok zayıftır. Birçok örtü ve paneller duvara uygulamaları için uygun değildir. Duvarlar için lifli malzemeler, delikli kaplama- larla kullanılır. Delikli kaplamalar koruyucudur. (Delikli metal, sert panolar, metal yüzeyler.) Ayrıca kumaş kaplı paneller ya da ahşap kontrplak kullanılabilir. Bazı gözenekli malzemelerin genel özellikleri ise aşağıdaki gibidir. Taş yünü: Mineral Kökenli olup, volkanik kayaçlardan elde edilen bazalt, diyabaz, dolomit gibi mineral, inorganik taşların 1400-1500°C arasında ergitilip, elyaf haline gelme- siyle oluşturulan ve %97 oranında doğal elyaf içeren yangına karşı dayanıklı, su itici özelliği olan ısı, ses ve yangın yalıtım malzemesidir. Sıcağa ve rutubete maruz kalması halinde boyutlarında bir değişme olmadığı, zamanla küf – korozyon – paslanma yapmadığı için uygulandıkları alanlarda ses köprüsü oluşumuna izin vermez. • Hava geçirgen ve esnek bir malzeme olduğu için ses, ısıya dönüştürülerek yok edilmektedir. • Ses yalıtım değerinde sistemdeki diğer yapı elemanları hariç 10 dB’ye varan bir yalıtım sağlamaktadır. • Yüksek frekanslı gürültülerin azaltılmasında oldukça etki- lidir. • Ses yalıtımı yapılması gereken 1000 °C’ye varan sıcaklık- lardaki sistemlerde A1 sınıfı yanmaz ve yüksek sıcaklıklara dayanımı sayesinde uygulanabilir. Taş yünü; kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve yoğunlukta; değişik kaplama malzemeleri ile şilte, levha, boru ve dökme şeklinde üretilebildiği için yapıların ses yalıtımında kullanılabildiği gibi mekanik tesisat sistemlerinin ve akustik problemlerin olduğu mekânlarda da ses yalıtımı ve akustik amaçlı kullanılabilir (56). Taş yününün yapılardaki ses yalı- tım performanslarına dair etkileri ekler bölümünde İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Kontrolü Laboratuvarında yapılan rapor ve ampirik formüllerle hesaplanmış farklı detaylarda belirtilmiştir. Cam Yunü: Mineral kökenli olup, inorganik hammadde olan silis kumunun 1200 ºC - 1250 ºC’de ergitilerek elyaf haline getirilmesi sonucu oluşmaktadır. Isı ve ses yalıtımı amaçlı kullanılabilen gözenekli ve lifli yalıtım malzemesidir. Lifin Tipi Uygulaması • Tekstil (pamuk, yün, ipek) YUMUŞAK HASIR ÖRGÜ • Bitkiler (hindistan cevizi, sisal keneviri, hint keneviri) • Cam, amyant • Ahşap (elyaf, talaş) selüloz, cam, asbest, amyant (BAĞLAYICI MALZEME İLE SIKIŞTIRILMIŞ PANELLER) • Asbest, cam (BAĞLAYICI MALZEME İLE ÜZERİ PÜSKÜRTÜLMÜŞ TABAKA) Tablo 5.1. Lif Tipleri ve Uygulamaları Şekil 5.3. Taşyünü (URL – 10)
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=