Yalıtım Dergisi 163.Sayı (Ekim 2017)

52 Yalıtım / Ekim 2017 yalitim.net 3. TÜRKİYE’DE GİYDİRME CEPHELERİN TASARIM VE YAPIM SÜRECİNİN İNCELENMESİ Bir önceki bölümde, giydirme cephelerin tasarım ve yapım süreci için ideal durum bir rehber niteliğinde ortaya konmuş- tur. Bu bölümde ise Türkiye’deki giydirme cephelerin tasa- rım ve yapım süreci incelenerek Türkiye’deki durum ortaya konulmuştur. Bu çalışma için kullanılan yöntem ve çalışmanın sonuçları aşağıdaki bölümlerde anlatılmaktadır. 3.1 Çalışma Yöntemi Türkiye’deki durumun analiz çalışması, Türkiye’de bu sektörde rol alan firmaların web sitelerinin taranması ve paydaşlarla yapılan karşılıklı görüşmelerle gerçekleştirilmiştir. İlk olarak süreç içerisinde en çok etkisi olan cephe danışman- larının ve cephe firmalarının web siteleri taranarak, verdikleri hizmetler araştırılarak, bu süreçteki sorumlulukları ortaya konmuştur. Daha sonra Türkiye’deki mevcut durumun ortaya konulabilmesi amacıyla giydirme cephe tasarım ve yapım süre- cinde aktif rol alan paydaşlar olan mimar, cephe danışmanı, sistem tedarikçisi, cephe yüklenicisi ile karşılıklı görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında beş cephe danışmanı, bir mimar, iki cephe firması ve bir sistem üreticisi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin belirli bir sistematik içerisinde yürütülebilmesi için kılavuz niteliğinde olabilecek hem ucu açık hem de cevabı net sorular içeren bir anket formu hazırlanmıştır. Bu sayede görüşme yapılan kişi ile gerekli görülen konularda daha ayrıntılı bilgi alma olanağı elde edilmiştir. Görüşmeler iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada, süreç içerisindeki genel eksiklikler, bu süreçte en çok karşılaşılan sorunlar, bu sorunların giderilmesine yönelik öneriler ve çalışmalar sırasında takip edilen kod ve standartlar hakkında bilgi edinilmiştir. İkinci bölümde ise, giydirme cephe tasarım ve yapım sürecinin alt aşamalarında paydaşların rol aldığı iş kalemleri, bu işlerin gerçekleştirilmesindeki sorum- lulukları (yöneticilik, danışmanlık veya kontrolörlük), bu işleri gerçekleştirirken işbirliği içerisinde çalıştıkları paydaşlar ve bu paydaşlara destek verilen veya bu paydaşlardan destek alınan konular hakkında bilgi edinilerek, ikinci bölümde anlatılan ideal durumla karşılaştırma yapılmıştır. 3.2 Sonuçların Değerlendirilmesi İki aşamada oluşturulan anket formları yardımıyla elde edilen verilerin değerlendirilmesi de özellikle sürecin alt aşa- malarına yönelik değerlendirme ve sürece yönelik genel değer- lendirme olarak iki aşamada yapılmıştır. 3.2.1 Sürecin Alt Aşamalarına Yönelik Değerlendirme Yukarıda bahsedilen yöntemlerle gerçekleştirilen çalışma sonrasında, Türkiye’de uygulanan giydirme cephe tasarım ve yapım sürecinin bazı eksiklikler dışında ikinci bölümde anlatılan ideal duruma uygun olarak gerçekleştirildiği gözlemlenmiş- tir. Tespit edilen en önemli eksikliklerden birisi, giydirme cephelerin ön tasarım aşamasında cephe hedeflerinin ideal durumda bahsedildiği gibi süreç içerisindeki tüm paydaşla- rın katılımıyla belirlenmemesidir. Türkiye’de cephe hedefleri genellikle yatırımcı, mimar ve cephe danışmanı tarafından belirlenmekte ve diğer paydaşlardan belirlenen bu hedefler doğrultusunda projelerini gerçekleştirmeleri beklenmektedir. Fakat bu durum ilgili tüm paydaşların bu aşamaya katılmadık- larından dolayı hem bazı önemli konuların göz ardı edilmesine hem de paydaşlar arasında çıkar çatışmalarına yol açabilmek- tedir. Tespit edilen diğer bir eksiklik ise, tasarım geliştirme aşamasında cephenin statik hesaplamalarının binanın ana taşıyıcı sistemine göre hazırlandığı, bu aşamada binanın inşaat mühendisiyle işbirliği yapılmadığı, yatırımcıların binanın statik hesaplamalarına göre cephe sisteminin strüktürel hesapla- malarının yapılmasını talep ettiği bildirilmiştir. Halbuki bu aşamada, cephe danışmanı ile inşaat mühendisi işbirliği içeri- sinde çalışarak binanın ana taşıyıcı sistemi ve cephenin taşıyıcı sistemiyle ilgili bir optimizasyon yapmaları gerekmektedir. Ancak Türkiye’deki çoğu uygulamada binanın statik hesap- lamaları yapıldıktan sonra, hatta binanın taşıyıcı sisteminin inşaatı tamamlandıktan sonra cephenin statik hesaplarının buna uyacak şekilde yapıldığı gözlenmektedir. Bu durum ise binanın taşıyıcı sisteminde yapılacak küçük revizyonlar yerine gereksiz detay çözümlemelerine gidilerek gereğinden fazla mali kayıpların yaşanmasına neden olmaktadır. 3.2.2 Genel Değerlendirme Türkiye’de giydirme cephelerin tasarım ve yapım sürecinde rol alan paydaşlarla yapılan görüşmeler sonrasında, paydaşların sürece doğru zamanda dahil edilmediği, bu durumun ise ciddi revizyonlara neden olduğu bildirilmiştir. Özellikle cephe danış- manlarının eksikliğinde en çok karşılaşılan sorunlardan birisi, mimarların cephe tasarımını, cephenin mühendislik yönünü düşünmeden gerçekleştirmesidir. Ayrıca, malzemelerin mali- yeti ve uygulama detayları hakkında yeterli donanıma sahip olmayan mimarların tasarımları sonucu yapım aşamasında büyük revizyonlara gidildiği bildirilmiştir. Türkiye’de yapılan en büyük hatalardan birisi ise, yatırımcıların cephe danışmanı- nın yapması gereken görevleri, cephe danışmanı yerine cephe yüklenicilerine aktarıp maliyeti düşürmeye çalışmalarıdır. Oysa ki cephe danışmanının en önemli sorumluluklarından birisi, cephe yüklenicilerinin çalışmalarını objektif bir şekilde sadece proje çıkarları doğrultusunda denetlemektir. Bu yüzden, cephe danışmanının sürece dahil edilmemesi durumunda yüklenici firmanın projeyi kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirebi- leceği sorunu ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca, ikinci bölümde de bahsedildiği gibi cephe danışmanları genellikle danışmanlık ve kontrolörlük hizmetleri vermektedir. Bu nedenle cephe danışmanlarının yapı kabuğu konusunda uzmanlık eğitimi almış ve şantiye tecrübesine sahip (min.10 yıl) mimar veya mühendislerden olmaları gereği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, MAKALE