teknik yazı Tablo 4. Çekim TrenCinsi DizelÇekimli MaviTren Boğaziçi Ekspresi Doğu Ekspresi EgeEkspresi ElektrikÇekimli ElektrikliTren yaklaşık rms ivmeleri. (Metro ve Hafif Raylı Sistemler Elektrikli Çekimli Trenler Grubundadır). Tablodan da anlaşılabileceği gibi, tren cinsine göre ivmeler büyük ölçüde değişmekte, bir durumdaki ivme diğerinin 5 katı veya daha fazla olabilmektedir. İki ayrı yönden geçen Boğaziçi Ekspresi ve elektrikli tenler dışında, belirtilen diğer geçişler ancak bir ölçüme dayanmaktadır. Geçiş hızı ve lokomotif zorlamasına bağlı olarak, ölçülen ivme değerlerinin aynı tren cinsi ile bile değişmeler gösterebileceği göz önünde tutulmalıdır. 2. Tren Raylarının Gürültü ve Titreşme Etkileri: Son zamanlarda kullanılan ve özellikle metro ve hafif raylı sistemlerde kullanılmakta olan kaynaklama sistemi trenlerin titreşim ve gürültü düzeylerini düşürmektedir. Ultrasonik sistemler ile yapılan kontroller ile elde edilen bu sistemler genellikle şehir içi raylı sistemlere uygulanmaktadır. Klasik sisteme oranla pahalı olan bu teknik uzunluk bakımından kısa olması ve konu, hastane, okul gibi hassas bölgelerden geçmesi nedeni ile şehir içi hatlarında kullanılmaktadır. Şehirlerarası hatların uzunluğu sistemin ekonomik olmasını engellemektedir. Buna karşın şehirlerarası sistemlerin İzmit gibi şehir içlerinden, şehir dışında kalmasına karşın konut alanları, okul ve rekreasyon alanlarının yakınlarından geçiyor olması eski sistemle yapılan ve en az 20 dB daha gürültülü (Tablo 1 46 EtkinÜstDüzey Y~klaşık (ms) ivmesi (g) ivmesi (g) 0.50 g 0.35 g. 0.18 g. 0.13 g. 0.16 g. 0.11 g. 0.09 g. 0.06 g 0.05 g. 0.03 g. ve 2) ve 1Okat daha fazla titreşim oluşturan (Tablo 4) eski sistemlerin sosyoekonomik, psikolojik ve toplumsalsorunlar yarattığı bir gerçektir. Probleminanalizi: Metro ve hafif raylı sistemlerdeki gürültü ve titreşimlerin oluşumu ve yayılımını anlayabilmek için öncelikle sistemi tanımak gerekmektedir. Sistemin çalışabilmesi Tablo 5. Ölçüm ArkaPlan Ölçüm Değeri Noktası Gürültüsü (dBA) (dBA) 1. 38.7 57.0 38.1 56.6 38.6 55.6 39.0 56.0 38.2 56.2 2. 39.0 52.9 38.9 53.2 39.2 52.8 38.7 52.0 38.5 52.7 3. 36.7 52.8 36.8 52.6 35.9 52.7 36.0 52.0 36.3 52.6 4. 32.5 49.9 33.0 50.2 31.9 48.8 32.7 48.1 32.2 48.4 5. 37.5 53.0 37.4 53.7 38.0 52.8 37.8 52.7 38.2 52.9 için gereken ana bölümler ve ekipmanlar ve kullanım kolaylığı, konforu, güvenliği ve fizibil olması için eklenmiş bölüm ve ekipmanlar bulunmaktadır. Bu ekipmanların her birinin oluşturduğu ses ve titreşim ayrı değerlendirilmeli ve çevre dokuya olduğu kadar, sistemin kullanıcısına da rahatsızlık vermemelidir. Bu gereklilik bir yandan konfor açısından önem kazanırken bir yandan da kullanıcı ve çalışanlarının fiziksel ve ruhsal sağlığı için önem taşımaktadır. Kullanıcı açısından bakıldığında metro sistemi hat ve istasyonlar olarak ikiye bölünebilirken, işletim ve yapımcılar için bu bölümlenmeye; depo ve atölyeler, güç istasyonları, işletme merkezleri .... dahil olmaktadır. Tüm bu bölümlerin ayrı ayrı ele alınması, her bir bölümde çalışan görevlilerin duyma ve sağırlık seviyelerine göre Resmi Gazetenin belirlemiş bulunduğu Hz. ve dBA değerinin sağlanması gerekmektedir. Dış mekana yansıyan gürültü seviyeleri de yine Resmi Gazetenin öngördüğü seviyeyi aşmamalıdır. Resmi Gazetenin ise bu konuda yetersiz kalan bölümleri yeniden ele alınmalı ve gerekli ilaveler yapılmalıdır. Tablo 4 örnek Kızılay İstasyonu Peron Katı atıl gürültü test sonuçları. İtsayon içinde yolcu yokken sadece aydınlatma armatürleri, yürüyen merdivenler, çalışırken sadece yansımalar ve iç mekan ekipmanlarının oluşturduğu gürültü seviyesini göstermektedir. Kaynaklar 1. Bal, Filiz. "Metro istasyonlarında iç Mekanın Biçimlenmesi ve Tasarımını Etkileyen Faktörler". Master Tezinden. 2. Esveld, Coenraad. "Modern Railway Treck", Germany, 1965. 3. Bal, Koçyiğit Filiz Yük. Mimar. Kişisel Testlerden, 1997. g
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=