bilimsel makale ki: İç hava sıcaklığı konfor değeri, °C. x: Saydamlık oranı. teoo: Opak bileşeni etkileyen günlük ortalama sol-air sıcaklık, °C. teoo: Saydam bileşeni etkileyen günlük ortalama sol-air sıcaklık, °C. • Tüm Yapı Kabuğundan Kaybedilen Günlük Ortalama Saatlik lsı Miktarlarının Hesaplanması. Tüm yapı kabuğundan kaybedilen günlük ortalama saatlik ısı miktarları, birim alandan ısı kayıplarının ait olduğu yöne bakan yapı cephesi alanı ile çarpılması ve cephelerden kaybedilen ısı miktarlarının toplanması sonucunda elde edilebilir. Tüm yapı kabuğundan, ısıtmanın istendiği dönemin karakteristik günü olan 21 Ocak'ta kaybedilen günlük ortalama saatlik ısı miktarları (O); 0=( q1.A1)+(q2.A2)+.....+(qn.An)+ (qç.At) bağıntısıyla hesaplanır. (q1.q2,.....qn : Farklı yönlere bakan her bir cephe için kabuk elemanının birim alanından kaybedilen günlük ortalama saatlik ısı miktarları, W/m2 , kcal/m2h. (A1.A2,.....An: Farklı yönlere bakan her bir cepheye ait yüzey alanları, m2 . qç : Çatı elemananın (dam+tavan) birim alanından kaybedilen günlük ortalama saatlik ısı miktarları, W/m2 , kcal/m2h. (At : Tavan alanı, m2 • 32 • Tüm Yapı Kabuğundan Kaybedilen Günlük Ortalama Saatlik lsı Miktarlarının Farklı Yapı Formlarına Bağlı Olarak Değişim Grafikleri Şeklinde Derlenerek Analiz Edilmesi ve Yapı Formu (V/A) İle Tüm Yapı Kabuğundan Kaybedilen lsı Kaybı (O) İlişkisinin Belirlenmesi. Değişim alan ve aralığı belirlenen V/A oranlarına göre oluşturulmuş, farklı taban alanlarına ve farklı formlara sahip yapı alternatiflerinin günlük toplam ısı kayıplarının (O) kolay karşılaştırılabilmesi açısından günlük toplam ısı kayıp miktarlarının V/A oranlarına bağlı olarak grafik şeklinde derlenmeleri gerekir. V/A, O ilişkisinin araştırıılabilmesi için, apsisler ekseninde, bina kabuğunun günlük toplam ısı kaybı değerleri, ordinatlar ekseninde ise, V/A değerleri yer alacak şekilde grafik sistem oluşturulur. Bu grafik sistemler birbiriyle karşılaştırılıp, analiz edildikten sonra referans ısı geçirme katsayısı değerleri için düzeltme katsayısı önerilebilir. Tablo 1'de, yukarıda açıklanan öneri yönteme dayanılarak, farklı V/A oranlarına (dolayısıyla farklı formlara) sahip ve İstanbul yöresinde yer aldığı varsayılan 4 yapı için tüm yapı kabuğundan kaybedilen günlük ortalama saatlik ısı miktarlarının hesaplandığı örnek bir çalışma verilmektedir. Hesaplamalar ısıtmanın istendiği dönemin karakteristik günü olan 21 Ocak için yapılmıştır. Bu yapılara ilişkin varsayımlar aşağıdaki gibidir [6]: Dış cepheleri açık renklidir, güneş ışınımı yutuculuk katsayıları (a0 ) 0.40'tır. Pencere türü olarak ahşap tek camlı doğrama kullanıldığı kabul edilmiştir (pencerenin toplam ısı geçirme katsayısı, kc=4.50 kcal/m2h°C). Yapılar 10 katlı olup, kat yüksekliği 2.80 m'dir. Taban alanları (A) 400 m2 , hacimleri (V) 11200 m3'tür. Tablo 1'de görüldüğü gibi aynı hacime, fakat farklı dış yüzey alanına sahip birden fazla bina formu belirlemek olanaklıdır. Dış yüzey alanlarının farklı olmasına bağlı olarak farklı formlardaki yapıların kabuğundan kaybedilen ısı miktarı da farklı olmaktadır. Bu tür örnekler çoğaltılarak, V/A oranlarına bağlı olarak referans V/A oranı için kabul edilen toplam ısı geçirme katsayısı-saydamlık oranı kombinezonları için düzeltme katsayısı belirlenebilir. Sonuç Bu makalede, yapı formunun tasarım sürecinde en az ısı kaybına yol açacak şekilde ele alınması ve belirlenmesi gereken önemli bir tasarım değişkeni olduğu göz önünde bulundurularak, yapı kabuğundan kaybedilen ısı miktarını belirleyen kabuğun ısı yalıtım değerinin yapı formuna bağlı olarak belirlenebilmesi için bir yöntem önerilmiştir. Bu yöntemin çok sayıda uygulamasıyla elde edilebilecek, V/A ile O ve k0 arasındaki ilişkiyi ifade edebilecek bağıntı ve bu bağıntıdan çıkarılacak düzeltme katsayısı, yapılarda ısıtma ekonomisi konusunda bundan sonra yapılacak çalışmalarda ve hazırlanacak yönetmeliklerde, yapı kabuğu için uygun toplam ısı geçirme katsayısı, saydamlık oranı ve V/A kombinezonlarının belirlenmesine ve ısıtma ekonomisinde rol oynayan yapı formu gibi birçok önemli bir dizayn değişkeninin de bu tür çalışmalarda hesaba katılmasına olanak sağlayacaktır. Ayrıca toplam ısı geçirme katsayısı için önerilecek böyle bir düzeltme katsayısı, uygulayıcı mimarı, tasarı TS 825'de olduğu gibi, binanın ısı kayıp miktarını hesaplama zorunluluğundan kurtaracak, V/A oranına bağlı olarak farklı bir k0-saydamlık oranı seçme kolaylığı sağlayacaktır. Devamı sayfa34'de
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=