Yalıtım Dergisi 151. Sayı (Ekim 2016)

47 Ekim 2016 • www.yalitim.net 3.2. Kurak Iklim Bölgesine (B Grubu) Ilişkin Çalışmalar Kurak iklimde (Köppen iklim sınıflandırmasına göre “B” iklimleri kuşağındaki iklim bölgeleri) bitkilendirilmiş cephelerin ısıl performansının ölçüldüğü az sayıda çalışma bulunmakta- dır. Kurak iklim bölgesindeki çalışmalardan biri güney diğeri doğu cephesinde gerçekleştirilmiştir. Her iki çalışma da sıcak dönemde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaların birinde panel sistem kullanılmıştır; diğerinde ise kullanılan bitkilendirilmiş cephe sistem tipi belirtilmemiştir. Alexandri vd. (2008), Riyad, Suudi Arabistan’da güney cephesi bitkilendirilmiş (BCS tipi belirtilme- miş) cephenin sıcak dönemde dış yüzey sıcaklıklarının referans cepheye göre maksimum 18.7°C azaldığını simülasyon ile ortaya koymuştur [11]. Kurak iklim bölgelerinde gerçekleş- tirilen çalışmalara ilişkin veriler ve referans cepheye kıyasla bitkilendirilmiş cephe dış yüzey sıcaklıklarındaki azalmalar Çizelge 2’de görülmektedir. 3.3. ILIMLI-SICAK IKLIM BÖLGESINE (C GRUBU) ILIŞKIN ÇALIŞMALAR Ilımlı-sıcak iklimde (Köppen iklim sınıflandırmasına göre “C” iklimleri kuşağında yer alan bölgeler) bitkilendirilmiş cephe ve referans cephe üzerinde gerçekleştirilmiş çok sayıda deneysel ve sayısal çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan 6’sı Cfa, 6’sı Cfb, 5’i Csa, 3’ü Cwa iklim grubunda gerçekleş- tirilmiştir. Bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ısıl performan- sına ilişkin 14’ü deneysel, 4’ü sayısal, 2’si hem sayısal hem deneysel olmak üzere toplam 22 farklı bölgede çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bitkilendirilmiş ve referans cepheye ait ısıl performans ölçümlerinin ve/veya hesaplarının 9’u güney, 6’sı batı, 4’ü doğu, 3’ü güneybatı, 1’i güneydoğu, 1’i kuzeydoğu, 1’i kuzeybatı ve 1’i kuzey cephesinde gerçekleştirilmiştir. Bitkilendirilmiş cephe sistemi tipi olarak en fazla doğrudan (geleneksel) sistem ve panel sistem, daha sonra kafes sistem (dolaylı sistem), cephe önünün saksılarla bitkilendirildiği sis- tem ve keçe sistem kullanılmıştır. Çalışmaların çoğu sıcak dönemde, 2’si soğuk dönemde gerçekleştirilmiştir. Mazzali vd. (2013), sıcak dönemde yak- laşık 3 ay boyunca güneybatı cephesindeki keçe sistemlerin ve doğu cephesindeki panel sistemin ve referans duvar dış yüzey sıcaklıklarını ölçmüştür. Sonuçlarda, güneybatı yönündeki keçe sistem (3 kat keçe, 5 cm açık hava boşluğu) bitkilendirilmiş duvar dış yüzey sıcaklıklarında referans cepheye (40cm beton blok üzeri dış sıva kaplı) kıyasla maksimum 20 °C azalma, güneybatı yönündeki keçe sistem (1 kat keçe, 3 cm kapalı hava boşluğu) bitkilendirilmiş duvar dış yüzey sıcaklıklarında refe- rans cepheye göre (40 cm boşluklu tuğla üzeri dış sıva kaplı) maksimum 16 °C azalma ve doğu yönündeki panel sistem (topraklı, 5 cm hava boşluğu) bitkilendirilmiş duvar dış yüzey sıcaklıklarında referans cepheye göre (30 cm beton duvar) maksimum 12 °C azalma olduğu görülmektedir [14]. Ilımlı- Sıcak iklim bölgelerinde gerçekleştirilen çalışmalara ilişkin veriler ve referans cepheye kıyasla bitkilendirilmiş cephe dış yüzey sıcaklıklarındaki azalmalar Çizelge 3’te görülmektedir. 3.4. KARASAL IKLIM BÖLGESINE (D GRUBU) ILIŞKIN ÇALIŞMALAR Karasal iklimde (Köppen iklim sınıflandırmasına göre “D” iklimleri kuşağında yer alan bölgeler) 6 farklı bölgede ger- çekleştirilen çalışmalarda çoğunlukla matematiksel modeller kullanılmıştır ve bu modellerin bir kısmının sonuçlarının saha deneyleri ile validasyonu yapılmıştır. Bitkilendirilmiş cephe ve referans cepheye ait ölçümlerin ve hesaplamaların çoğunlukla güney cephe için gerçekleştirildiği görülmektedir. Bitkilendiril- miş cephe sistem tipi olarak çoğunlukla doğrudan sistemlere ait çalışmların olduğu görülmektedir. Alexandri vd. (2008), güney cephesi bitkilendirilmiş (sistem tipi belirtilmemiş) beton duvarın dış yüzey sıcaklıklarını farklı şehirler ve sıcak dönem için (Haziran) simülasyon programı ile hesaplamıştır. Sonuçlar, bitkilendirilmiş cephede dış yüzey sıcaklıklarında referans cepheye kıyasla Pekin için maksimum 14.5 °C, Montreal için 12 °C, Moskova için 9.8 °C azalma olduğunu ortaya koymuştur [11]. Karasal iklim bölgelerinde gerçekleştirilen çalışmalara ilişkin veriler ve referans cepheye kıyasla bitki- lendirilmiş cephe dış yüzey sıcaklıklarındaki azalmalar Çizelge 4’te görülmektedir. 4. TÜRKIYE’DE UYGULANAN BITKILENDIRILMIŞ CEPHE SISTEM TIPLERI Türkiye’deki BCS uygulayıcı firmalarıyla yapılan görüşmeler sonucunda firmalar tarafından panel sistem, kablo-halat sis- tem ve keçe sistemlerin kullanıldığı görülmektedir. Türkiye’de BCS uygulaması yapan 18 firmadan 5’inin panel sistem, 9’unun keçe sistem, 2’sinin hem panel hem keçe sistem, 1’inin kablo sistem uygulaması yaptığı görülmüştür (1 firmadan ise kullandıkları sistem hakkında bilgi alınamamıştır). Firmalar tarafından ülkemizde gerçekleştirilen BCS uygu- lamalarına bakıldığında, bu sistemlerin peyzaj duvarlarına, istinat duvalarına, bina iç duvarlarına ve bina dış duvarlarına/ cephelerine gerçekleştirildiği görülmektedir. Firmalarla yapılan görüşmeler sonucunda, ülkemizde 25 farklı bina dış duvarında gerçekleştirilmiş BCS uygulama örneklerinden 1’inin kablo sistem, 7’sinin panel sistem, 17’sinin ise keçe sistem ile ger- çekleştirildiği görülmektedir. Bu bağlamda, ülkemizde bina dış duvarı üzerindeki BCS uygulamalarında keçe sistemin diğer sistemlere göre daha yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Şekil 1’de Ankara’daki “Ege Vadisi Satış Ofisi”, İTÜ Maslak Kampüsündeki “Teknokent Arı 6” ve Bodrum’daki “Swisso- tel” binalarının dış duvarı üzerine gerçekleştirilmiş olan BCS uygulamalarına ait görseller yer almaktadır. Ülkemizde keçe sistemle gerçekleştirilen BCS uygulama- larında, metal çerçeve, su geçirmez panel, geotekstil keçe, sulama sistemi bileşenleri, drenaj kanalları ve çeşitli çalı, yerörtücü bitki türleri olmak üzere 6 temel sistem bileşeni kul-