teknik deney ______________ _ Yapıya uygulanankuvvetlevre davranış Yapı önce Mart 1997'de, daha sonra Şubat 1998'de ikinci kez denenmiştir. Yapıdaki toplam hasar bu iki deneyin sonucudur. 23 adet sarsmada başlangıç ötelemeleri ilk birkaç deney dışında hep 60-65 mm düzeyindedir. 6065 mm ötelenmeler, yapıda yerçekimi ivmesinin yaklaşık 2 katına yakın ivmeler oluşturur. Bu ivme ve tekrarlanma sayıları gerçek depremde oluşması imkansız boyut ve sayıda, yapıdaki hasar da çok ileri düzeydedir. Paneller arasındaki bağlantı davranışı Eğer bir duvarı oluşturan panel her iki ucundan levha ile bağlanmış ise, düzlemlerine dik gelen yükler altında alt uçlarından dışarı doğru açılmakta ve dönmektedir. Düzlemine dik gelen yatay yük altındaki duvar paneli alt tarafındaki diğer paneli, ile arasındaki bağlayıcı tutkalı ince şeritler biçiminde duvar elemanlarını bağlamış, tutkal bütün ara yüzeye tam olarak yayılmamıştır. Eğer panelin alt yüzeyinin tümüne ince de olsa bir tutkal tabakası sürülürse, üst panel alt taraftaki panele çok daha iyi yapışacaktır. Panelleri üst başından bağlayan metal ve çivili bağlantının dayanımı, panelleri alt ucundan bağlayan harca göre daha yüksektir. Yapının pencereli tarafında pencerenin her iki yanındaki duvarlar, yalnızca bir taraflarından sarsma yönündeki duvara bağlıdır. Bir uçtan bağlı bu duvarlar, düzlemlerine dik yönde gelen kuvvetler altında sarsma yönündeki duvara bağlandıkları noktalar etrafında dönmüşlerdir. Duvarın en üst paneli, pencere boşluğuna yakın bir yerde 2 adet filiz demiri ile pencere hatılına bağlı olduğu için, alttaki üç sıra panel gibi dönmemiştir. 30 Yapının birbütünolarak davranışı Yapının güney cepheden bakıldığı zaman 2. modda titreşim yaptığı, bu cephede 1. kat duvarlarının batıya doğru tabanda kayarak rijit kütle hareketi yaptığı izlenimi edinilmektedir. Kuzey cepheden bakıldığı zaman ise bu izlenim o kadar güçlü bir biçimde görünmemektedir. Yapının 2. kat seviyesindeki ötelenmesi tabana göre 10-12 cm, yüksekliğinin 1/60-1/50'si kadardır. İlk birkaç sarsmadan sonra zemin kat duvarlarında hasar olmuş, daha sonra ise zemin kat duvarları sarsma tablası ile aynı periyotta hareket etmiş, her sarsmada duvarlar bir miktar daha tabanda kaymış, ancak bir miktar eğilme momenti ile de zorlanmışlardır ve kapılı tarafta ise panonun tabanlarında basınçtan ezilme ile kopma olmuştur. Deney sonuçlarının değerlendirilmesi Yapı sistemi çok büyük yatay yüklere karşı koyabilmiştir. Büyük kuvvetler çok sayıda yinelenerek uygulanmasına karşın, felekat boyutunda bir yıkım olmamıştır. Yapı daha büyük kalıcı ötelenmelere dayanabilecek ve en şiddetli depremde bile toplam göçme olmayacaktır. Duvar panellerinin birbirine metal elemanlarla ve kat döşemelerine filizlerle bağlanmış olması, kat döşemelerinin duvarlarının kenarlarındaki hatıla bağlanmış olması ve bir döşeme üst betonunun olması yapıya bütünlük sağlamaktadır. Yapı içindeki bütün duvarlar her iki uçlarından da bağlı olmalıdır. Harç tutkalı daha ince ancak panelin üstünü tümü ile sıvayan bir biçimde uygulanmalıdır. Denenen iki katlı yapı sisteminin deprem açısından yeterli güvenliği vardır. Sonuç Donatılı gazbeton düşey duvar panellerinden yapılmış ve iki katı aşmayan, mimarisi simetrik ve düzenli konut yapıları, deprem dayanımı bakımından yeterli güvenliktedir. Çimentaş Gazbeton tarafından geliştirilmiş donatılı büyük bloklu yapı sistemi, hem deprem açısından, yukarıda belirtilen koşullar için yeterli güvenliktedir. Gazbeton blok yığma duvarlı yapı deneyleri gazbeton yığma yapıların pişmiş olarak tuğla yığma duvarlı yapılardan daha fazla bir deprem güvenliği olduğunu göstermiştir. il Kaynaklar 1. Bayülke, N. (Temmuz 1987) "Donatılı Gazbeton Düşey Duvar ve Döşeme Elemanlarından Yapılmış Hafif Prefabrike Model Yapının Sarsma Tablası Deneyi Raporu" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Ankara. 2. Bayülke, N. (Ağustos 1992) "Gazbeton Blok Yığma Yapı Sarsma Tablası Deneyi Raporu" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Ankara. 3. Bayülke, N. (Nisan 1993) 'Tek Katlı Gazbeton Blok Yığma Yapı Sarsma Tablası Deneyi Raporu" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Derpem Araştırma Dairesi, Ankara. 4. Bayükle, N. (1998) "Çimentaş Gazbeton Tarafından Geliştirilmiş Yapı Sisteminin Sarsma Tablası Deneyi Raporu" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Derpem Araştırma Dairesi, Ankara. 5. Bayülke, N. (Mayıs 1986) "Kırsal Konutların Deprem Davranışlarının Çıkarılmasında Kullanılacak Basit Bir Sarsma Tablası" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Bülteni No: 92 sayfa 202-21O 6. Bayülke, N. Hürata, A, ve Doğan, A (1989) "Düşey Delikli Taşıyıcı Tuğladan yapılmış Yığma Yapıların Sarsma Tablası Deneyi Raporu" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Ankara.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=