_ teknik deney ______________ _ Bu deneyden sonra 1992 yılında Erzincan depreminde gazbeton düşey duvar panolu birkaç yapıda gözlenen hasar, deney yapısında gözlenen hasarın benzeri bir biçimde olmuştur. İki katlı gazbetonblok yığma yapı deneyi(2) Bu deneyde iki katlı gazbeton blok duvarlı ve donatılı gazbeton döşeme panelleri olan bir yapı denenmiştir. Yapı duvarlarında TS-453'e göre G4/0.600 sınıfı 60x25x20 cm boyutunda bloklar kullanılmıştır. Uygulananyükler Yapıya başlangıç ötelenmeleri 30 mm, ile 65 mm arasında değişen 1O hareket uygulanmıştır. Bu hareketler sırasında yapıda oluşan ivmelerden gidilerek duvarlara gelen kesme kuvvetleri ve bu kuvvetlerin duvarlarda oluşturdukları naminal kesme gerilmeleri hesaplanmıştır. Bu gerilmeler daha önce denenmiş tuğla yığma yapı (6) duvarlarında oluşan gerilmelerle karşılaştırılmıştır. Değerlendirme ve Sonuç Gazbeton blok yığma yapıların, sarsma tablasında oluşan yatay yüklere karşı dayanım ve yatay yükler altında deformasyon açısından, tuğla yığma yapılardan kayda değer miktarda daha iyi davrandıkları görülmüştür. Zemin kat duvarları çatladıktan sonra yapının davranışı değişmekte, üst kat yalnızca bir ek kütle, alt kat ise rijitliği azalmış yeni bir dinamik sisteme dönüşmektedir. Düşey derzlerdeki harç ya da tutkal, yatay derzlerdeki kadar etkili değildir. Yatay derzdeki harç, üstüne konulan sıraların ağırlığının etkisi altında, alttaki blok ile üstteki bloğu birbirine daha iyi yapıştırmaktadır. Düşey derzdeki harç ise üstünde bir baskı olmadığı için yatay blokları daha sınırlı bir biçimde bağlamaktadır. Yığma duvarların, harç ile blok arasındaki aderans (yapışma) yitirildikten sonra, sürtünme ile yatay yükleri taşıdıkları gözlenmiştir. Kapı boşluğu olan güney tarafta duvara konulan bir çelik kapı kasası, yapının davranışını değiştirerek üst katlarda burulmaya yol açmıştır. Tuğla yığma yapı deneylerinde, duvarlarda ölçülen en büyük nominal kesme gerilmesi 1.00 kg/cm2 iken, gazbeton blok duvarlı yapının duvarlarında en büyük nominal kesme gerilmesi 1.20 kg/cm2 olmuştur. Döşeme plakaları ile duvar üstündeki hatıl arasında olan bağlantıda bir açılma gözlenmemiştir. Buna karşılık hatılla duvar arasındaki ara yüzeyde kayma olmuştur. Tek katlı gazbetonblok yığma yapı deneyi(3) Bu deneyde yapı tek yönde hareket eden sarsma tablası üzerine bütünduvarlarına hem sırsma yönünde hem de dik yönde kuvvt gelebilecek biçimde konulmuştur. Döşeme panellerinin duvar bağlantısı gazbeton hazır oluk hatıl elemanı ile yapılmıştır. Deney yapısının duvar malzemesi bir önceki Deney ll'de kullanılan malzemeler ile aynıdır. Yapının ağırlığı 7.4 tondur. Uygulanaynüklerve davranış Yapıya sırasıyla ötelenmeleri 25 mm ile 65 mm arasında değişen 9 değişik hareket uygulanmıştır. Yapılan hesapların sonunda her bir sarsma sırasında duvarlarda oluşan nominal kesme gerilmeleri 0.56 ile 2.23 kg/cm2 arasındadır. Yapıya uygulanan ve bir depremde oluşması beklenmeyen büyük ivmeler altında duvar blokları arasında 8-10 cm'e varan açılma ve kayma olmuştur. Ayrıca duvar köşelerinde duvarlar birbirlerini dışarıya doğru itmiştir. Duvarlarda olan açılmalar ile nominal kesme gerilmelerinin eğrileri karşılaştırılmıştır. Değerlendirme ve sonuç Deney-ll'de olduğu gibi tek katlı gazbeton yığma deneyi de bu yapının aynı tablada denenmiş tuğla yığma yapılara göre daha üstün olduğunu göstermiştir. Gazbeton oluklu hatıl elemanı da, duvarları yeterli bir biçimde bağlamıştır. Gazbetonblok yapı sistemi deneyi(4) Deney yapısının özellikleri Yapı, 20 cm genişliğinde ve 60 cm yüksekliğinde donatılı ve "yatay duvar paneli" tanımlanan elemanlardan oluşmaktadır. 4 sıra eleman ve üst başlarına betonarme bir hatıl ya da bağ kirişi konulmaktadır. Pencere boşlukları ise alt tarafa yapılan blok dolgu duvardan yapılmaktadır. Duvar elemanlarının üstlerine her sırada "Gazbeton Tutkalı" sürülmekte, "paneller" üst başlarından köşelerde birbirlerine ve her bir duvara oturan bölümlerine 4'er adet çiği ile tutturulmuş, ankraj levhaları ile bağlanmaktadır. Duvar üstüne konulan betonarme hatıl yapılmadan önce pencere ya da kapının iki yanındaki en üst duvar elemanına iki adet 15 cm derinliğinde yuva açılmakta, yuva çimento şerbeti ile doldurulup yuvanın içine, <)>1m4 m çapında ve 60 cm uzunluğundaki donatı çimento şerbeti doldurularak yuvaya çakılmaktadır. Bu donatının, hatılın üzerinde kalan 15 cm'lik bölümü ise gazbeton döşeme panellerinin üzerindeki üst betonun içine uzanmaktadır. 29
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=