Yalıtım Dergisi 148. Sayı (Temmuz 2016)

MAKALE 46 Temmuz 2016 • www.yalitim.net sağlanmış ve oda içerisinde değişik ebatlarda saçıcı elemanlar kullanılmıştır. TS EN ISO 354 standardında belirtilen prosedür uygulanmış ve değişik ebatlardaki toplam 9 adet saçıcı eleman tavandan değişik kotlarda sarkıtılmıştır. Ayrıca ses gücü düzeyi ölçümleri için gerekli ortam şartlarının sağlanabilmesi için oda iç duvarlarında kullanılmak üzere taşınabilir akustik yutucu paneller tasarlanmış ve uygulanmıştır. Çınlama odası çift kabuk yapısı prensibine göre imal edilmiş olup, iç betonarme kabuk yaylar üzerinde yüzdürülmüş bir betonarme döşeme ve bunun üzerine inşa edilmiş olan beto- narme yapı ile bitirilmiştir. Böylece oda içerisindeki geri plan gürültü düzeyinin düşük seviyede kalması sağlanmıştır. Oda içerisindeki atmosferik şartların kontrol edilebilmesi amacıyla bir hassas klima cihazı kullanılmış ve bu cihaz ile oda arasında akustik yalıtımlı kanallar ve susturucular kullanılarak cihaz kaynaklı oda içi gürültü düzeyinin olabildiğince düşük düzeye getirilmesi hedeflenmiştir. Çınlama odası iç fiziki özellikleri yukarıdaki çizelgedeki gibidir. Ses yutma katsayısı ölçümleri için oda içerisinde en yüksek düzeyde yansıtıcılığa ve dolayısıyla yüksek çınlama süresine ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun sağlanabilmesi adına deney odası iç yüzeylerinin betonarme imalatları sırasında pürüzsüz bir yüzey elde edilmesi sağlanmış ve daha sonra epoksi astar ve epoksi boya ile boyanarak yüzey yutum katsayısının stan- dartta belirtilen oda içi limit eşdeğer toplam yutuculuk alanı (A1) kriterine uygun olacak şekilde düşük düzeye indirilmesi sağlanmıştır. Ancak diğer yandan ses gücü düzeyi ölçümleri için oda içi çınlama süresinin görece daha düşük değerlere sahip belirli bir aralıkta kalması da gerekmektedir. Bunun sağlanabilmesi adına LAB-03 içerisinde duvarlarda kullanılmak üzere portatif akustik yutucu panolar öngörülmüş olup, ses gücü düzeyi ölçümleri için bunların odaya dahil edilmesi planlanmıştır. Ses gücü ölçümlerinde referans ses kaynağı ile karşılaştırma metoduna göre ölçümler yapılmıştır. 4. SONUÇ TSE İstanbul Tuzla Aydınlı Yalıtım ve Akustik Laboratuvar- ları Merkezi bünyesinde tasarlanıp, imal edilip devreye alınan akustik test alanlarına ilişkin teknik detaylar sunulmuştur. Yapı malzemeleri imalatçılarının yanı sıra elektrik motoru, elektrikli ev aletleri, vb. ses gücü düzeyi ölçümlerine ihtiyaç duyan üreticilerin de faydalanabileceği bir yapı sağlanmıştır. Ülkemizde yapı akustiği alanındaki laboratuvar gereksinim- lerini karşılamak ikinci akredite laboratuvar olması ve özel- likle darbe sesi yalıtımının ölçülmesine imkan sağlayacak ilk laboratuvar olması bu yapıyı özellikli kılmaktadır. Bunlara ek olarak yapı akustiği laboratuvar ölçüm taleplerine hızlı cevap verilebilmesi hedefiyle hareketli odalar ve deney çerçeveleri prensibine göre tasarlanıp imal edilen bir laboratuvar yapısı ortaya çıkmıştır. Merkez bünyesinde yangına dayanım, yangına tepki ve ısı yalıtım gibi mevcut diğer bölümlerle beraber ar-ge çalışmalarının yanında ürün test ve belgelendirme hizmeti sunabilen, çoklu testi tek merkezde yapabilme imkanı sağlanan önemli bir yatırım gerçekleştirilmiştir. TEŞEKKÜR Oda modlarının analizi amacıyla FDTD simülasyonları için yazılım kodunun oluşturulup koşulmasıyla ilgili desteğin- den dolayı firmamız mensubu Akustik Uzmanı Onur Gülen’e teşekkür ederim. KAYNAKLAR 1. TS EN ISO 10140-1, -2, -3, -4, -5:2013 grubu yapı elemanlarında ses yalıtımının laboratuvar ölçümleri standart ailesi. 2. TS EN ISO 354:2007, Akustik - Çınlama odasında ses absorpsiyonunun ölçülmesi. 3. TS EN ISO 3741:2011, Akustik-Ses basıncı kullanılarak gürültü kaynaklarının ses güç seviyelerinin tayin edilmesi-Çınlama odaları için kesinlik metotları. Çınlama odası karakteristik özellikleri Oda Kodu Ölçüm Standartları Oda Özelliği Hacim (m 3 ) İç Yüzey Alanı (m 2 ) LAB-03 TS EN ISO 354 TSE EN ISO 3741 Çift betonarme kabuklu çınlama odası 298,5 274 Çınlama odasında gerçekleştirilen ses yutum katsayısı (sol) ve ses gücü düzeyi (sağ) ölçümlerine ilişkin fotoğraflar Y