Yalıtım Dergisi 147. Sayı (Haziran 2016)

53 Haziran 2016 • www.yalitim.net Mekanik iç gerilmeler, cephe tuğla kaplamasını tespit edildiği yerden koparıp, düşmesine neden olmaktadır (Şekil 10). Çıkma ve balkon alt yüzeylerinin tuğla ile kaplandığı birkaç örnekte de yerçekimi etkisi ile kopma ve düşmeler meydana gelmiştir (Şekil 11). Cepheye sonradan tespit edilen tesisat elemanlarının mon- tajı sırasında cephe tuğlalarında meydana gelen kırılmalar, uygulama sonrasında tuğlanın bünyesinde meydana gelen çatlaklar ile su basman bölgesindeki tuğlalara çeşitli gereçlerin çarpması sonucu meydana gelen kırılmalar, cephe kaplama tuğlasında hasar ve bozulmalara neden olan dış etkenler olarak nitelendirilebilir (Şekil 12). B. NEMLENME SORUNLARI Çiçeklenme, toz ve kir birikimlerinin kalıcı lekeler olarak bina yüzeylerindeki yerleşimine katkı sağlayan ve yağmur suları, eriyen kar suları ve yüzeyde biriken zemin suları ile ortaya çıkan su ve nem etkileri, ayrıca, çatı/teras parapet bölgesi, balkon bölgesi ve subasman bölgesinde ıslanmalara neden olarak, nemlenmeye bağlı hasar ve bozulmaları ortaya çıkarmaktadır (Şekil 13). Şekil 12. Cephe kaplama tuğlasının uygulandığı bina yüzeylerinde mekanik etkenlerden kaynaklanan sorunlar Şekil 10. Islanma ve donma olayları ile meydana gelen hasar ve bozulmalar Şekil 13. Cephe kaplama tuğlasının uygulandığı bina yüzeylerinde meydana gelen nemlenme sorunları C. RENK DEĞIŞIMLERI Bina yüzeylerinde meydana gelen renk değişimleri, iki farklı şekilde gelişim göstermiştir. Bunlardan ilki, zeminden gelen suların yüzeyde buharlaşması sonucunda yüzeyde tuz- ların birikmesi ile oluşan çiçeklenmelerdir. Bu çiçeklenmeler, yüzeyde beyaz lekeler meydana getirmiş olup, bunların bir kısmı yağışlı dönemler boyunca devam eden, kalıcı olmayan lekelerdir. Ancak bunlardan bazıları, yüzeye yapışıp ıslanan toz ve kirlerin etkisi ile kalıcı lekelere dönüşmüştür. İkinci tür renk değişimleri ise çatı parapet bölgesi ve pen- cere denizlikleri bölgesi olmak üzere binalarda iki farklı böl- gede, yüzeye yapışıp ıslanan toz ve kirlerin etkisi ile ortaya çıkan lekelerden kaynaklanmaktadır. Çatı parapeti üzerindeki harpuşta ile pencere denizlikleri gibi yatay yüzeyler üzerinde biriken toz ve kirler, yağış suları ile birlikte yüzeyden akarak tuğla yüzeyleri üzerinde kirlilik birikimine neden olmuştur. Tekrarlayan bu olaylar, cephe yüzeylerinde lekeleri kalıcı hale getirmiştir (Şekil 14). D. LIKEN VE YOSUN OLUŞUMLARI Çoğunlukla su basman bölgesinde görülen bir oluşumdur. Zeminde uzun süre kalan zemin suları ve eriyen kar suları ile birlikte, kapiler etki ile su basman bölgesinde yükselerek bina yüzeyinde kalıcı hale gelen nem, liken ve yosunların gelişimi için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Şekil 14. Cephe kaplama tuğlasının uygulandığı bina yüzeylerinde meydana gelen renk değişimleri Şekil 11. Yerçekimi etkisi ile meydana gelen hasar ve bozulmalar Cephe kaplama tuğlası Cephe kaplama tuğlası Cephe kaplama tuğlası Yerçekimi etkisi ile kopma ve düşme Yerçekimi etkisi ile kopma ve düşme Cephe kaplama tuğlası Subasman bölgesinde ıslanma-donma ve mekanik etkenler Teras parapet duvarında ıslanma-donma ve mekanik etkenler