Yalıtım Dergisi 147. Sayı (Haziran 2016)

43 Haziran 2016 • www.yalitim.net Y çeşitlerine (kil, kil içermeyen), ateşe dayanıklılıklarına veya refrakterlik ısısına, nihai ürün şekillerine (Sulu, yaş, yarı yaş, kuru, ergitilerek döküm yolu ile şekillendirme) veya ürünün fiziksel şekline, kullanım alanına ve refrakter malzemedeki bağlanmanın yapısına göre yapılabilir. Refrakter üretiminde kullanılan hammaddeler “Doğal” ve “Sentetik” hammaddeler olarak ikiye ayrılırlar. Doğal refrakter hammaddeler, doğal olarak bulundukları şekilde kullanılan hammaddelerdir. Sentetik hammaddeler ise üretiminde kulla- nılacakları refrakterlerin kullanım sıcaklıklarından daha yüksek sıcaklıklarda kalsine, sinterleme ve ergitme (sıvalaştırma) işlemleri ile elde edilirler. Sentetik hammaddeler birkaç özel üretici tarafından üretilir ve genellikle belirli partikül boyut dağılımına sahiptir veya ince toz halindedir. REFRAKTER MALZEMELERDEN BEKLENEN ÖZELLIKLER - Yüksek sıcaklıklarda, ergimeden ve deforme olmadan, yani şekil değiştirmeden ve boyut değişikliği olmadan kararlılığını sürdürme ve kullanılabilme - Fırına yapılacak şarj ve yüklenen malzemelerin ağırlığına, darbelerine, sürtünmelerine, mekanik aşınma ve tüm mekanik etkilere karşı düşük ve yüksek sıcaklıkta dayanım gösterebilme - Ani ısı değişimlerine, yani termal şoka dayanıklılık - Isıtma ve ergitme sonucunda ortaya çıkan metal buharları, sıcak gazlar, sıvı metal ve cüruf ile reaksiyona girmeme - Düşük termal genleşme - Fırın içi astar refrakterleri için en az miktarda porozite istenirken, yalıtım refrakterleri için yüksek poroziteli yapı istenir. Bunun sebebi, astarda termal iletkenliğin ve korozyonun birlikte düşürülmek istenmesi, yalıtımda ise tamamen termal iletkenliğin düşük olması gerektiğindendir. - Termal iletkenlik özelliği normalde düşük olması istenirken, dışarıdan ısıtmalı pota ocaklarının refrakterlerinde özel olarak yüksek olması istenir. Kısaca, gerektiğinde yüksek, gerektiğinde ise düşük termal iletkenlik sağlayabilmelidir. - Ucuz ve ekonomik olmalıdır. KAYNAKLAR - Refrakterler ve Endüstriyel Fırınlar, Öğretim Görevlisi Adem Şahin - Refrakter Malzemeler, Doç. Dr. Osman Ünal - Overview of Refractory Materials 2012 Instructor: A. Bhatia, B.E - Cement and Refractories Dr. Vishnu Sondhiya - Refractories, Khinyaram Kakar - Refractories, Dhruv Dattani - Refractories, Charlie Chong- Fion Zhang - Rafractory Materials, Rahul Mitra - Refrakter Malzemeler, Prof. Dr. Senol Yılmaz & Prof. Dr. H. Özkan Toplan&Doç. Dr. A. Sükran Demirkıran. Yapı ve yalıtım profesyonellerinin dergisi Isı, su, ses ve yangın yalıtımı bilincinin yerleşmesinde, pazarın büyümesinde ve yalıtım sektörünün markalaşmasında katkımız olduğu için gururluyuz... www.yalitim.net 0216 651 78 78