Yalıtım Dergisi 146. Sayı (Mayıs 2016)

50 Mayıs 2016 • www.yalitim.net mizin de katıldığı, “Sürdürülebilir Kentsel Yapılar için Ses Yalıtımı Konularının Bütünleştirilmesi ve Harmonizasyonu” isimli (COST TU 0901) bir proje 2013 yılında tamamlanmış olup, sonuçların AB yönergesi olarak yayınlanması için çalış- malar sürdürülmektedir. Bu projede; binaların korunması ve ses yalıtımın bilimsel olarak nasıl değerlendirileceği, ölçüm birimleri, uygulamalardaki yanlışlar ve nasıl düzeltilebileceği, yapıların akustik açıdan sınıflandırılması gibi konularda alınan ortak kararlar da gözönüne alınmıştır [5,6]. Elde edilen bil- giler ve ülkemiz koşulları gözönünde tutularak hazırlanacak yönetmeliğin altyapısı oluşturulmuş ve yeni yaklaşımlar ve uygulama modelleri tanımlanmıştır. 2.2. Kılavuz çalışmaları ve gereksinimler Tasarım kılavuzları (Design Guide veya Guideline) genelde ülke yönetmeliklerinin uygulanmasını desteklemek ve yol göstermek amacıyla bina akustiği konusunda uzman olmayan tasarımcıların kullanımına yönelik olarak temel açıklamaları ve uygulama adımlarını içeren, yönetmelikte verilemeyen çeşitli hesap bağıntılarının, kullanılacak uluslararası standartların ve uygulama kurallarının, hesaplama örneklerinin yer aldığı tamamlayıcı yayınlardır. Katalog çeşitli yapı elemanı örnekleri için uygulama ilkelerini, akustik açıdan önemli olan malzeme- lerin fiziksel özelliklerini, birleşim bölgesi detaylarını ve ses yalıtım değerlerini tanımlar. Kontrol listesi ise projelendirme ya da uygulama esnasında aranan koşulların ve uygulama kalitesinin kontrolü için yararlanılan ve sağlanması beklenen durumların maddeler halinde onaya sunulduğu denetim bel- gesidir. Yönetmelikler zorunludur ancak nasıl uygulanacağı ek mevzuat veya yardımcı dokümanlar ile açıklanır. Ön araştırma döneminde AB ülkelerinde kullanılan ve yukarıda açıklanan kılavuz, katalog ve kontrol listesi olarak isimlendirilen teknik yayınlar incelenmiştir (Çizelge 1). bir mevzuatın bulunmaması yapı sektöründe de büyük sorun yaratmaktadır. Yanlış malzeme kullanımı, malzemeler için uluslararası standartlara göre performans değerlerinin veril- memesi, akustik danışmanlık kuruluşlarının yeterli olmaması, daha önemlisi bu konuda yapı sahipleri, kullanıcılar, uygulayıcı ve mimarların bilgi sahibi olmamaları ve binalarda sonradan şikayetler ortaya çıktığında yapılacak iyileştirmelerin maliyeti gibi konular gözönüne alınmamaktadır. Sonuçta ülkemiz koşulları gözönüne alınarak ayrı bir mevzuatın gerekliliği ve ivediliği ortaya çıkmıştır [4]. Binalarda gürültü kontrolü konusunda araştırmaların ve akustik ölçümlerin temelleri 1970’lere dayanmaktadır. Yapı elemanlarından ses iletimi teorilerine bağlı olarak, farklı yapım özellikleri ve malzemelere sahip elemanlar için hesaplama (kestirim) yöntemleri, iç ve dış çevresel gürültülere karşı performanslarının değerlendirilmesine ilişkin uluslararası stan- dartlar yayınlanmıştır. Standartların büyük bölümü alanda ve laboratuvarda yalıtım ölçüm tekniklerini açıklamakta ve sürekli yenilenmektedir. Birçok ülkede gerek genel yapı mevzuatı kapsamında gerekse özel olarak çıkarılmış yasal dokümanlar bulunmaktadır. Öngörülen yaptırımlar, bina dışı ve içi gürültülere karşı alınacak önlemlerin mimari tasarım ile birlikte başlamasını zorunlu kılmakta, binalarda gereken akustik performansı tanımladıklarından, doğru ve güvenilir uygulama için yardımcı olmaktadırlar. Yönetmeliğin hazırlanması aşamasında AB ve diğer ülkelerdeki devlet veya yerel yönetimlerin yayınladığı uyulması zorunlu yasa, yönetmelik türü mevzuat, teknik uygulama kılavuzları ve ülkelerin ulusal standartları ve güncel ISO standartları, ölçüm ve değerlendirme ölçütleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Ortak uygulamaların yapılmasına yönelik olarak; Avrupa Bilim ve Teknoloji İşbirliği (COST - European Cooperation in Science and Technology) destekli ve ülke- Çizelge 1. Bazı AB ülkelerinde kullanılan teknik yayınlar Ülke Dök. tipi İlgili Teknik yayın ismi Ref. İngiltere Kılavuz Katalog Kontrol list. BS 8233 - Binalarda ses yalıtımı ve gürültü azaltımı için kılavuz, 2014 RobustDetails E Bölümü - Ses Yalıtımı, 2010 RobustDetails E Bölümü - Ses Yalıtımı, 2010 [7] [8] [8] İspanya Kılavuz Katalog Kontrol list. “DB HR Gürültüden korunma” bölümünün uygulanmasına dair kılavuz, 2009 CTE için Yapı elemanları kataloğu, 2010 “DB HR Gürültüden korunma” bölümünün uygulanmasına dair kılavuz, 2009 [9] [10] [9] İskoçya Kılavuz Katalog Teknik Kılavuz, 2013 Örnek konstrüksiyonlar ve jenerik iç konstrüksiyonlar, 2010 [11] [12] Fransa Kılavuz Katalog Qualitel Sertifikası, 2008 Örnek akustik çözümler, 2002 [13] [14] Avusturya Kılavuz Katalog Binalarda hacim akustiği ve ses yalıtımı-4.Bölüm ses yalıtımı için ölçütler Yapı elemanlarının ses yalıtım karakteristikleri, 2001 [15] [16] Belçika Kılavuz Katalog Teknik Döküman: Konut yapılarında ses yalıtımı Teknik Döküman: Konut yapılarında ses yalıtımı [17] [17] MAKALE