Yalıtım Dergisi 145. Sayı (Nisan 2016)

MAKALE 62 Nisan 2016 • www.yalitim.net sızdırmazlığın yeterli oranda sağlanamaması, eğimli çatı kons- trüksiyonlarında başta yoğuşma olmak üzere birçok soruna yol açmaktadır. Havalandırılmayan çatılarda özellikle yapı içinden gelen nemin uzaklaştırılamaması sonucu yoğuşma gerçekleşmekte, kışın çatı örtüsü üzerinde biriken karın iç ortamdan gelen sıcak havayla karşılaşıp hızla erimesi sonucu buz bentleri oluşmakta, yazın çatı ısısının artmasından kaynaklı soğutma yükü artmakta ve çatı konstrüksiyonunu oluşturan katmanların kullanım ömürleri azalmaktadır. Bu gibi sorunlar- dan kaynaklı olarak eğimli çatı konstrüksiyonlarında etkili bir havalandırma katmanı düzenlenerek yaz ve kış koşullarında çatı konstrüksiyonlarında nemin ve fazla ısının uzaklaştırıl- ması sağlanmalı ve bu sayede çatı kullanım ömrü artırılmalı, iç ortam konfor koşullarında iyileştirme sağlanmalıdır. Bu çalışmada eğimli çatı konstrüksiyonlarında havalandırma ve yoğuşma kontrolü açısından elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. • Sıcak çatılar Tablo 4’te görüldüğü üzere, bir tane havalandırma katmanına sahip oluşundan dolayı diğer çatı konstrüksiyon tiplerine göre havalandırma açısından kötü performans göstermektedirler. Bu tip çatılarda yoğuşma kontrolünün sağlanması için ısı yalıtımının sıcak tarafına buhar kesici ve hava sızdırmaz katmanın doğru bir şekilde uygulanması ve kullanılan ikincil su sızdırmazlık katmanının hava geçirgen özellikte olması gereklidir. • Soğuk ve hibrid çatılar sıcak çatı konstrüksiyonlarına göre daha fazla havalandırma katmanına sahip oluşlarından dolayı sıcak çatılara oranla daha etkili bir havalandırma ve yoğuşma kontrolü sağlamaktadırlar. Ancak havalandırmanın etkili olabilmesi için havalandırma boşluk boyutlarının Tablo 3’te verildiği gibi çatı eğimi, kiriş açıklığı ve deniz seviyesinden yükseklik dikkate alınarak düzenlenmesi gereklidir. • Eğimli çatı konstrüksiyonlarının tümünde hava sızdırmaz katman kullanımı çatı konstrüksiyonlarının enerji etkinlik performansını artırmaktadır. Bundan dolayı, hava sızdırmaz katmanın kullanılmadığı örnekler enerji etkinlik açısından düşük performans göstermektedirler. • İkincil su sızdırmazlık katmanının hava geçirgen özellikte olduğu soğuk çatı konstrüksiyonlarında daha az bir havalandırma boşluk alanıyla etkin bir havalandırma sağlanabilir. Diğer bir ifadeyle hava geçirgen bir ikincil su sızdırmazlık katmanı kullanımı havalandırma verimini artırmaktadır. • Hava geçirgen ikincil su sızdırmazlık katmanı ve ısı yalıtım katmanının altında hava sızdırmaz katmanın birlikte uygulandığı örnekler Tablo 4’te görüldüğü gibi havalandırma, yoğuşma ve enerji etkinlik performansı açısından en yüksek performansı gösterirler. • Tablo 1’de görüldüğü üzere ısı yalıtımının çift tabakalı olarak uygulandığı örnekler taşıyıcı elemanların üzerinde ve arasında uygulandığı örneklere oranla dezavantajı en az olan, havalandırma, yoğuşma kontrolü ve enerji etkinlik açısından en iyi performansı gösteren konstrüksiyon tipidir. Sonuç olarak özellikle yağışlı bölgelerde, etkili bir hava- landırma, yoğuşma kontrolü ve enerji etkinlik performansı açısından sorunsuz bir çatı düzenlemek istenildiğinde ısı yalıtı- mının çift tabakalı kullanıldığı ve yalıtımın sıcak tarafına buhar kesici ve hava sızdırmaz katmanın birlikte monte edildiği, hava geçirgen özellikli ikincil su sızdırmazlık katmanı kullanı- lan soğuk ve hibrid çatı konstrüksiyonları tercih edilmelidir. Hibrid çatı konstrüksiyonları havalandırma, yoğuşma kontrolü ve enerji etkinlik performansı açısından soğuk çatı konstrük- siyonlarıyla benzer özellik göstermekle birlikte, kullanılabilir bir çatı arası mekanı yaratması soğuk çatılara göre avantaj olarak görülmektedir. KAYNAKLAR [1] Kolb, J., System in Timber Engineering, Birkhauser, Berlin, 2008. [2] Oster, S. and Kıessl, B., Roof Construction Manual, Pitched Roofs, Edition Detail, 2003, Germany [3] Scharff, R., Kennedy,T., Roofing Handbook, Second Edition, McGraw-Hill, 2000, USA. [4] Aker,E. Çatılarda Seçenek Özelliklerinin Tanımlanması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 1998. [5] Condensation Control In Energy Efficient Cold and Warm Pitched Roofs, Erişim Tarihi: 01.02.2014,http:// www.surevent.org.uk/Documents/SureVent_ EBrochure_2006_version_6_09_04_08.pdf, [6] Energy Efficiency and Historic Buildings, Insulating Roofs at Rafter Level, Erişim Tarihi: 25.01.2014, www.english-heritage.org.uk/partL [7] Yaşar, Y., Pehlevan, A., Maçka, S., Az Eğimli Çatıların Kullanım Olanaklarının Değerlendirilmesi, Yapı Dünyası, 175 (2010) 41-52. [8] Pehlevan, A., Yaşar, Y., Maçka, S., Bitkilendirilmiş Çatılar: Yeşil Çatılar, Çatı Bahçeleri, Mimarlık Arredamento Dergisi, 236 (2010) 114-124. [9] Pehlevan, A., Yaşar, Y., Maçka, S., Eğimli Çatılarda İkincil Su Sızdırmazlık Tabakası Kullanımı, Yalıtım Dergisi, 75 (2008) 76-86. [10] Yaşar, Y., Pehlevan, A., Maçka, S., Eğimli Çatılarda Havalandırma, 4. Ulusal Çatı & Cephe Kaplamalarında Çağdas Malzeme ve Teknolojileri Sempozyumu, 13-14 Ekim 2008, İTÜ Mimarlık Fakültesi Taskısla-İstanbul. [11] Hybrid Roof (Habitable Roof Space), Erişim Tarihi: 27.01.2014, http://permavent.co.uk/hybrid-roof- habitable-roof-space/ [12] Oliver, A., Dampness in Buildings, Blackwell Science, Edinburg, 1997. [13] McCampbell,B.H., Problem in Roofing Design, Butterworth Architecture, Butterworth-Heinemann, USA, 1991. [14] Küskü, B., Eğimli Çatılarda Havalandırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2005. [15] Brotrück, T., Basic Roof Construction, Bırkhauser Architecture, Boston, 2006. Y