Yalıtım Dergisi 145. Sayı (Nisan 2016)

MAKALE 58 Nisan 2016 • www.yalitim.net 3.4. EĞİMLİ ÇATI KONSTRÜKSİYONLARINDA HAVALANDIRMA Eğimli çatı konstrüksiyonlarında meydana gelen sorun- ların büyük çoğunluğu doğru ve etkin bir havalandırma ile çözülebilmektedir. Etkin bir havalandırma ile nemin ve sıcak havanın uzaklaştırılmasını sağlamak için rüzgâr ve ısısal etki- den faydalanılır. Bu etkilerden faydalanarak eğimli çatıla- rın havalandırılmasının etkin şekilde gerçekleştirilmesi için, çatı biçimi ve eğimi, geçilen açıklık, bulunulan yerin deniz seviyesinden yüksekliği, çatı boşluğunun kullanım durumu ve konstrüksiyon tipi, ısı yalıtımının konumu ve buna bağlı olarak çatı konstrüksiyon detayları bilinmelidir [1-5]. Eğimli çatı konstrüksiyonlarında; sıcak çatılarda bir, soğuk çatılarda iki ve hibrid çatılarda üç havalandırma katmanı düzenlenir. Bunlar sırayla; • Çatı örtüsü ve ikincil su sızdırmazlık katmanı arasındaki havalandırma katmanı (Şekil 2) • İkincil su sızdırmazlık katmanı ve ısı yalıtım katmanı arasındaki havalandırma katmanı (Şekil 4a) • Çatı eğimi ve yatay döşeme arasındaki çatı boşluğu havalandırmasıdır (Şekil 6) [10]. Bu ikinci ve üçüncü havalandırma katmanları çatının soğuk çatı olarak değerlendirilmesini sağlar. Bu tür havalandırma katmanları ile çatıda yoğuşma engellenir. Birinci tür havalan- dırma katmanı ile çatı örtüsü altında etkin ve devamlı bir hava sirkülasyonu yaratılmasının yararları şunlardır: • Çatı örtüsü altında biriken su buharı yok edilir. • Islanan çatı örtü malzemesinin hızla kuruması sağlanır. • Yaz aylarında çatı örtüsü altında bulunan ısınmış durağan hava kütlesi dışarı atılarak, çatı altında serin bir alan yaratılır. • Kış aylarında yapının iç kısmından gelen ısının kontrollü bir şekilde tasfiye edilmesiyle, kar örtüsü doğal ve kontrollü bir şekilde erir. • Özel hava koşulları sonucu ortaya çıkan muhtemel su sızıntıları kurur [10]. Genellikle çatılarda etkili bir havalandırma için; hava giriş deliklerinin çatının altında (saçaklarda), hava çıkış delikleri- nin ise çatının üstünde (mahyada) düzenlenmesine ve her ikisinin alanlarının birbirine eşit olmasına, mahyadan içeriye hava girişinin engellenmesi için negatif basınç alanı yaratıp rüzgarın yönünü değiştirecek bir yansıtıcı yüzey yerleştiril- mesine, havalandırma için oluşturulan boşlukların toplam alanının, yalıtılmış döşeme alanının 1/150’si kadar olmasına ve havalandırma hattının engelsiz olmasına dikkat edilmelidir. Eğimli çatı konstrüksiyonlarında havalandırma boşluklarının giriş ve çıkış ölçüleri ve çalışma prensipleri konstrüksiyonda kullanılan ikincil su sızdırmazlık katmanının hava geçirgen olup olmamasına ve hava sızdırmazlık katmanı kullanımına ve eğime göre değişmektedir [1, 2, 10]. Tablo 3’te Şekil 2 ve Şekil 4a’da gösterilen 1 ve 2 no’lu havalandırma katmanlarının derinliğinin çatı eğimi, kiriş açıklığı ve deniz seviyesindeki yüksekliklere göre değişimi görülmektedir. 1 no’lu havalandırma katmanının derinliği- nin deniz seviyesinden yükseklikle ilişkili olmadığı, ancak 2 no’lu havalandırma katmanının derinliğinin deniz seviyesinden yükseklik artıkça arttığı Tablo 3’te görülmektedir. 1 no’lu havalandırma katmanının derinliği 5 m’den küçük açıklıklı çatılarda tüm çatı eğimleri için aynı iken, açıklık artıkça farklı eğimler için değişken değerler göstermektedir. Ancak Tablo 3’ten de görüldüğü üzere 1 no’lu havalandırma katmanının derinliğinin açıklık ve eğimle orantılı olarak arttığı ve azaldığı