Yalıtım Dergisi 145. Sayı (Nisan 2016)

32 Nisan 2016 • www.yalitim.net PROJE YALITIM: Proje ve yaptığınız uygulamayla ilgili bilgi alabilir miyiz? ZAFER ÜLKÜ: Betonarme yapılarda pasif yangın korunum kaplaması, çelik yapılardan oldukça farklıdır. Her projeye özel çözüm üretmek gerekir. Avrasya Tüneli projesi de böyle oldu. Ulaşım ağında Avrupa’ya bağlı olduğumuz için her anlamda Avrupa’daki tünel standartları dikkate alındı. Çünkü denizal- tında, iki kıtayı bağlayan, yedi farklı zemin formasyonuna sahip, üzerindeki ciddi hidrolik yükten dolayı yüksek basınç altında kalan çok özel bir tüneldi. Dolayısıyla aslında bir kara- yolu olmasına rağmen trenlerin kullanıldığı tünellerdeki çok daha ağır standartlar uygulandı. AVI de bu ağır standartlara uygun yangın yüklerini dikkate alarak bir yangın koruma kaplaması geliştirdi. Denizaltında, normal tünellerden beş altı kat daha fazla basınç altında kalan Avrasya Tüneli’nde çok yüksek mukave- mette prekast beton kullanılıyor. Normalde betonarme yapılar yangına dayanımlı olarak kabul edilse de yüksek mukavemetli betonarme yapılarda tam tersi bir etki oluşabiliyor. Isıyla bir- likte genleşen beton, bütünselliğini kaybedebiliyor ve içindeki donatı zarar görüyor. Dolayısıyla Avrupa standartlarında bu tip yapılarda prekast elemanın yüzeyinin 380 °C’den daha yüksek ısıya maruz kalmasını engelleyecek tedbirler alınması isteniyor. İlk sıradaki donatının da 240 °C’den daha yüksek ısıda olmasına müsaade edilmemesi talep ediliyor. Projede, RABT-ztv yangın eğrisinde, ortamda 1200 °C’lere fırlayan ve bir saat devam eden, ardından bir saat içinde de soğutma şartlarına betonun dayanmasını sağlayacak bir refrakter tabaka talep ediliyordu. Bunu sağlamak için tüm prekast sistemi full scale test’lere soktuk. Bunun öncesinde de prekast beton parçaların miks dizaynlarına müdahale ettik. Yani betona da müdahale etmek zorunda kaldık. Ardından, ‘kendi geliştirdiğimiz ürünlerden minimum hangi kalınlıkta kaplama yaparsak sıkıntı yaşamayız’ sorusunun cevabını ara- Denge Yapı Genel Müdürü Zafer Ülkü