Yalıtım Dergisi 144. Sayı (Mart 2016)

57 Mart 2016 • www.yalitim.net 2.1.3. Mekan Türü Bina türünün belirlenmesinden sonra, uygulamanın yapı- lacağı alanın nasıl kullanılacağına dair kriterler devreye girer (Şema 2). Mekanın nasıl kullanılacağı, çevresindeki yangın bariyerlerinden ve dolayısıyla yangın durdurucudan beklenen performans kriterlerinin bir kısmının daha ortaya çıkmasını sağlar. Söz gelimi mekan bir laboratuvar olarak kullanılıyorsa farklı, konser salonu ya da yaşama alanı olarak kullanılıyorsa farklı gereksinimlere sahip olacaktır. Mekanın kullanım sınıfına göre aşırı ısıya dayanım, akustik yalıtım, kimyasallara dayanım, su geçirmezlik vb. hangi performans kriterleri gerekiyorsa listelenmiş olur. 2.1.4. Yapı Elemanı Türü Yapı elemanı ölçeğinde yangın durdurucu seçimini etki- leyen kriterler 3 ana başlığa ayrılabilir. İlki, yapı elemanının malzemesidir. Yangın durdurucunun yapı elemanının yapılmış olduğu malzeme ile ters etkileşime girmemesi, yangın dur- durucunun malzemeye iyi şekilde yapışması, bütünleşebilmesi gerekmektedir. Özellikle duvar kesitinin içinde kullanılan malzemeler, dolu kütleli duvarlarda kullanılabilirken, içi boşluklu taşıyıcı kons- trüksiyonlu duvarlarda kullanılamayabilir. Örneğin alçı panel Bütün bu nedenlerden ötürü yangın durdurucuların seçimini kolaylaştıracak, şematik ve rahat anlaşılır bir seçim sistemi geliştirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda, yangın dur- durucunun seçimini etkileyecek kararlar belli bir sistematik altında toparlanmış, hiçbir ayrıntının gözden kaçmayacağı şekilde düzenlenmeye çalışılmıştır. 2. YANGIN DURDURUCULARIN SEÇIMINDE KULLANILABILECEK BIR YÖNTEM Kompartıman yalıtımında kullanılacak yangın durdurucu- nun seçimi için önerilen yöntem, iki aşamadan oluşmaktadır. İlki, uygulama yapılacak alanın özelliklerini belirlemek ve listelemek için kullanılan tanı aşaması; ikincisi ise bu tanıdan yola çıkılarak kullanılacak yangın durdurucuda aranacak özel- liklerin tamamının belirlendiği bir değerlendirme aşamasıdır. 2.1. Uygulama Alanı Tanı Aşaması Yangın durdurucuların seçiminde çok fazla kriter göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak bu konuda doğru ve kolay şekilde seçim yapabilmek için bu kriterlerin belli bir düzen içerisinde ele alınması gerekir. Oluşturulan seçim akış şeması yardımıyla, uygulamanın yapılacağı alanla ilgili özelliklerin tamamı listelenmeye, ele alınan uygulama alanı ile ilgili bilgi toplanmaya çalışılmaktadır. Bu aşama “tanı etabı” olarak da adlandırılabilir. Bu esnada genelden özele doğru tüm ayrıştırıcı nitelikler belirlenir. Bu nitelikler, seçilecek yangın durdurucu- dan beklenecek performans özelliklerinin netleştirilmesi için kullanılacaktır. 2.1.1. Çevresel Etmenler Seçim akış şemasının ilk adımı, çevresel etmenlerin belir- lenmesidir. Bunlar, Şema 1’de gösterildiği gibi uygulamanın yapılacağı ülke ya da bölgeye ait özelliklerdir. Başlangıç olarak uygulama alanında temin edilebilecek tüm yangın durdurucu tip ve markalar listelenerek bir ürün havuzu oluşturulur ve değerlendirme süreci başlatılır. Bu noktada uygulamanın bitiş süresi önem taşımaktadır. Sipariş sonrasında seçilen ürünlerin üretilip getirtilebilmesi için geçecek zaman dilimi, uygulama için öngörülen bitiş tarihini ötelemeyecek şekilde ürünler seçil- melidir. Ardından bu bölgede geçerli mevzuat ele alınmalıdır. Tüm kanun ve yönetmeliklerde, alınması gereken pasif yangın önlemleri ve dolayısıyla yangın durdurucuların kullanımıyla ilgili kısıtlamalar belirlenir. Eğer söz konusu projede LEED ya da benzeri sürdürülebilir bina sertifikaları alınmak isteniyorsa, bu sertifikasyon sitemlerinin gereklilikleri dikkate alınır. 2.1.2. Bina Türü Bir sonraki aşama, bina türünün belirlenmesidir (Şema 2). Aslında mevzuatla da ilişkili olan bu aşamada binanın kullanım amacına göre tehlike sınıfı ortaya çıkar. Binanın yüksek-orta- düşük tehlike sınıfında olması, her kompartımanda kaçar dakikalık yangın dayanımı gerektiğinin belirlenmesini sağlar. Şema 1: Yangın durdurucu seçiminde rol oynayan çevresel etmenler ve alt başlıkları Şema 2: Bina türü ve mekan türü