Yalıtım Dergisi 144. Sayı (Mart 2016)

MAKALE 52 Mart 2016 • www.yalitim.net bilirliği azalmaktadır. Hem insanların birbirini anlaması, hem de anonsların anlaşılması zorlaşmaktadır. Çınlayan gürültünün oluşmasında mekanın boyutları ve mekan içerisinde bulunan ses emici malzemeler etkendir. Bir mekanın toplam emiciliği aşağıdaki denklem ile hesaplanabilir [3]. Denklemde, a: Mekanın toplam emiciliği (Sabin) S i : Mekan içerisindeki i yüzeyinin alanı (m 2 ) α i : Mekan içerisindeki i yüzeyinin ses emme katsayısı V: Mekanın hacmi (m 3 ) α air : Havanın ses emme katsayısı Denklemde görüldüğü gibi, belirli bir mekanda yüzeylerden yansımalarla oluşacak gürültünün azaltımı, ses emme katsa- yılarının her bir frekans için incelenmesi ve uygulanması ile hesaplanabilir. Ses emme malzemelerinin dikkatli bir biçimde seçimi ve yerleştirilmesi ile önemli ses azaltımı elde edilebilir. Bu çalışmada, Mezar-ı Şerif Havalimanı’nda yolcular tara- fında kullanılacak üç adet salon, çınlayan gürültü açısından incelenmiştir. Yolcu geliş ve gidiş salonu, çıkış kapıları (Gate) salonu ve yolcu bagaj alım salonunda, ses emici malzemelerin kullanılması ile çınlayan gürültü her frekans bandında şart- name gereği en az 3 dB azaltılmıştır. Yolcuların giremediği bagaj ayırım salonu ise çalışan ekipman gürültüsü nedeniyle daha yüksek gürültü düzeylerine ulaşacağı için her frekans bandında yine şartname gereği 5 dB azaltıma gidilmiştir. Bu çalışma sırasında her bir salon için iyileştirilmiş (ses emiciliği artırılmış) ve iyileştirilmemiş mekanların toplam emicilikleri yukarıdaki denklem ile hesaplanmıştır. İyileştiril- memiş mekanın toplam ses emiciliği a1 olarak tanımlanmıştır. İyileştirme için öncelikle sadece tavan malzemesi değiştirilerek birinci alternatif uygulama (a2) geliştirilmiştir. Daha sonra hem tavana hem de duvarlara ses emici malzeme uygulanarak ikinci alternatif uygulama (a3) gerçekleştirilmiştir. İki alterna- tif de istenen minimum 3 dB azaltımı sağlamıyorsa, ek emici malzemeler, örneğin hacim emiciler ya da cam önü şeffaf emiciler, önerilerek, üçüncü alternatif (a4) oluşturulmuştur. Kullanılan ses emici malzemeler özetle aşağıda açıklan- mıştır. Çatının tavanı için kullanılan çelik panel yerine, %20 perfore çelik panelin arkasına taşyünü yerleştirilmiştir. Kulla- nılmış alçı asma tavanların yerine %6 perfore alçı asma tavan arkasına taşyünü ve Armstrong Ultima taşyünü asma tavan önerilmiştir. Mevcut alçı levha kuru duvarların, tuğla duvar- ların ve beton duvarların önüne hava boşluklu ince alçı levha eklenmesi öngörülmüştür. Duvar ve tavan iyileştirilmelerinin yeterli görülmediği durumlarda camların önüne hava boşluğu bırakılarak perfore şeffaf akrilik panel eklenmesi önerilmiştir. Yolcu geliş ve gidiş salonu için yapılan hesaplarda, birinci alternatifte çatı tavanı ve asma tavan iyileştirilmiştir. Tablo 1’de görüldüğü üzere, 125 Hz dışında tüm frekanslarda iste- nen 3 dB’lik azaltım sağlanmıştır. İkinci alternatifte ise çatı tavanı ve asma tavan iyileştirmelerinin yanı sıra mevcut alçı levha kuru duvarlar iyileştirilmiştir. İyileştirilmek için seçilen duvarlar ikinci katın tüm duvarları, bilet satış kontuarları, check-in kontuarları ve standart dışı bagaj kontuarı duvarla- rıdır. Kontuar alanları aşırı derecede gürültülü alanlar olduğu için akustik iyileştirme uygulanması oldukça etkili olacaktır. Bu alternatifte ise tüm frekanslarda istenen minimum 3 dB azaltım sağlanmaktadır. Çıkış kapıları (Gates) salonu için yapılan hesaplarda, birinci alternatifte çatı tavanı ve asma tavan iyileştirilmiştir. İkinci alternatifte ise çatı tavanı ve asma tavan iyileştirmelerinin yanı sıra tüm duvarlar iyileştirilmiştir. Tablo 1’de görüldüğü üzere her iki alternatifte de, 125 Hz dışında tüm frekanslarda istenen 3 dB’lik azaltım sağlanmıştır. Üçüncü alternatifte çatı tavanı, asma tavan ve tüm duvar iyileştirmelerinin yanı sıra cam önlerine perfore şeffaf akrilik panel eklenerek tüm frekanslarda istenen minimum 3 dB azaltım sağlanmaktadır. Yolcu bagaj alım salonu için yapılan hesaplarda, birinci alter- natifte çatı tavanı ve asma tavan iyileştirilmiştir. Tablo 1’de görüldüğü üzere, 125 Hz dışında tüm frekanslarda istenen 3 dB’lik azaltım sağlanmıştır. İkinci alternatifte ise çatı tavanı ve asma tavan iyileştirmelerinin yanı sıra mevcut alçı levha kuru duvarlar iyileştirilmiştir. İyileştirilmek için seçilen duvarlar, ikinci katın tüm duvarları ve bagaj alım alanı duvarlarıdır. Bagaj alım alanlarında bulunan ekipmanın gürültü üretmesi nedeniyle bu bölgede akustik iyileştirme uygulanması oldukça etkili olacaktır. Bu alternatifte ise tüm frekanslarda istenen minimum 3 dB azaltım sağlanmaktadır. Bagaj ayırım salonu, yolcuların giremediği, gelen ve giden bagajın yükleme ve boşaltma işlemlerinin yapıldığı alandır. Bu alanda kullanılan ekipman dolayısıyla 5 dB azaltım hedef- lenmiştir. Bagaj ayırım salonu için yapılan hesaplarda, birinci alter- natifte çatı tavanı iyileştirilmiştir. Bu bölgede asma tavan kullanılmadığı için bu yapı elemanı için iyileştirme yapılma- mıştır. İkinci alternatifte ise çatı tavanı yanı sıra tüm duvarlar iyileştirilmiştir. Etkili bir akustik iyileştirme sağlanabilmesi için eklenen ince alçı levhanın perfore hale getirilerek arkasına taşyünü eklenmesi önerilmiştir. Tablo 1’de görüldüğü üzere her iki alternatifte de, tüm frekanslarda istenen 5 dB’lik azal- tım sağlanamamıştır. Üçüncü alternatifte çatı tavanı ve tüm duvar iyileştirmelerinin yanı sıra 50 adet asılı hacim yutucu eleman eklenerek tüm frekanslarda istenen minimum 5 dB azaltım sağlanmaktadır. Bu alternatiflerde görüldüğü üzere, akustik iyileştirme- ler, sorunlu frekansları düzeltmek üzerine odaklanmıştır. Her salon için öncelikle mecburen değiştirilmesi gerekecek olan asma tavanlar üzerine durulmuş, sonrasında ise yeterli düzelme sağlanamayan frekanslarda iyileştirme yapılması için