Yalıtım Dergisi 143. Sayı (Şubat 2016)

49 Şubat 2016 • www.yalitim.net 2.3. Bölümlerin Çeşitliliği Hastane binaları farklı nitelikler (kullanıcı özellikleri, yangın yükü, yangın tehlike sınıfı vb.) taşıyan, farklı mekan ve düzen- lemeler ile teknik donanımlar gerektiren, ekipmanları ve tıbbi teknolojileri değişen birimlerden oluşmaktadır. Fonksiyonları ve verilen hizmetler düşünüldüğünde bu birimler Tablo 2’deki gibi sıralanabilmektedir [2]. 2.4. Kullanıcı Özellikleri Hastane yapılarının kullanıcıları arasında bedensel veya zihinsel hastalığa veya yetersizliğe sahip kişiler, küçük çocuk- lar, nekahet hâlindeki kişiler veya bakıma muhtaç yaşlılar yer almaktadır (Bkz. Tablo 1). Çocuk, yaşlı ve belirli sağlık prob- lemleri olan kişiler, çok daha düşük seviyelerdeki yangın ısısı veya atıklarından, topluluktaki diğer kişilere göre ciddi şekilde etkilenebilmektedirler. Örneğin toplumda, yaşlı ve çocukların yaklaşık olarak % 15’i ve yetişkinlerin yaklaşık olarak % 5’i astımlı kişilerden oluşmakta olup, yangın atıklarından oluşan zehirli maddelere daha fazla hassasiyet göstermektedir [3]. Yaşlılıkla birlikte hareket kabiliyeti de azalmaktadır. Örneğin yürüme ve merdiven çıkmada veya inmede zorluk yaşayanların oranı 35-39 yaş aralığında %1,5 iken bu oran 70-74 yaş aralığında % 18,7’dir [4] 3. HASTANE YAPILARINDA PASİF YANGIN ÖNLEMLERİ Binalardaki yangın önlemleri “Aktif” ve “Pasif” önlemler olarak iki başlık altında ulusal ve uluslararası mevzuatlar ile düzenlenmektedir. Aktif önlemler, ilgili kodlar ve standartlar yardımıyla aktif yangın sistemlerinin tasarım ve uygulanması ile sağlanır. Ancak yangınla mücadelenin daha etkin sürdürüle- bilmesi için aktif önlemlerin yanında tasarım sürecinin ilk aşa- masından itibaren pasif önlemlerin de alınması gerekmektedir. Pasif önlemler, aşağıdaki yangın güvenliği gereklerini [5] kar- şılayan yapısal düzenlemeleri içermektedir. Bu düzenlemeleri, yangına direnç, yangına tepki, kompartımanlara ayırma, kaçış yolları vb. başlıklar altında incelemek mümkündür. • Taşıyıcı strüktürünün yangın sırasında yük taşıma kapa- sitesini belirli bir süre koruması • Alev ve dumanın binanın içerisinde genişlemesi ve yayıl- masının sınırlandırılması • Yangının çevredeki binalara sıçramasının sınırlandırılması • Kullanıcıların güvenli bir şekilde tahliye edilmesi veya diğer yollarla kurtarılmasının sağlanması • İtfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyetli ve sağlıklı bir şekilde görevlerini yapabilmesi. 3.1. Yapının ve Yapı Elemanlarının Yangına Direnç Göstermesi Binanın yangın sırasında belli bir süre göçmemesi, onu oluşturan yapı elemanlarının yangına direnç göstermesi ile sağ- lanmaktadır [6]. Yapı elemanının yangın direnci; yük taşıma, bütünlük ve termal yalıtım kapasitesini, standart yangın daya- nım testinde belirli bir süre koruyarak, yangına karşı dayanım göstermesi şeklinde tanımlanmaktadır [5]. Kademeli tahliyenin uygulandığı hastanelerde bina içerisinde bulunan kişilerin, yangın söndürme çalışmalarının devam ettiği süre boyunca uzunca bir zaman binada kalmaları gerekebilir. Bu nedenle sağlık yapılarının yangın sırasında uzun bir süre boyunca göçmeye karşı dayanıklı olarak inşa edilmesi sağlanmalıdır [7]. BYKHY’de göre, sağlık yapıları için istenen yangına direnç süreleri Tablo 3’te verilmektedir. Tablo 2. Hastane fonksiyon alanları ve işlevleri Fonksiyon Verilen Hizmet Temel fonksiyon alanları Teşhis, tedavi ve hasta bakım üniteleri, poliklinik, acil servis, ameliyathane, doğumhane yoğun bakım, merkezi sterilizasyon Yardımcı sağlık hizmetleri Hasta kabul, eczane, morg, kan bankası Hastane destek servisleri Mutfak, çamaşır, pnömatik tüp transfer merkezi, tıbbi atık İdari ve teknik birimleri İdare birimi, klima ve havalandırma santralleri, merkezi vakum ve oksijen dairesi, elektrik bölümleri Tablo 3. Sağlık yapılarına ait yangına direnç süreleri Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım Süreleri (dakika) Yağmurlama Var Yağmurlama Yok Tek katlı sağlık yapıları 30 60 Bodrum katlarının derinliği 10 metreden az veya bina yüksekliği 21,50 metreden az olan sağlık yapıları 60 60 Bodrum katlarının derinliği 10 metreden fazla veya bina yüksekliği 30,50 metreden az 21,50 den fazla olan sağlık yapıları 90 90 Bina yüksekliği 30,50 metreden fazla olan sağlık yapıları 120 İzin verilmez