Yalıtım Dergisi 141. Sayı (Aralık 2015)

MAKALE 58 Aralık 2015 • www.yalitim.net yüksekliğine, çatının eğimine (çatının yatayla yaptığı açı-derece cinsinden) bağlıdır [4]. Kar yüklerinin tasarım ile boyut- landırma aşamalarında gözönüne alınması ve çatılarda kar birikmesi gibi özel durumların incelenmesi önem taşımaktadır. Kar biriken çatılarda, kar temizliği önceden planlanmalı ve düzenli olarak yapılmalıdır. Buz oluşması ihtimali olan çatılarda tasarım aşamasında önlemler alınmalı ve boyutlandırmada buz yükü, gerekli olduğu durumlarda dikkate alınmalıdır [5]. Kar yükü hesap değeri (Pk) için alınacak yük, kar yağışı artış şartlarına göre değişkenlik gösterir. Kar yükü (Pko), hareketli yük sınıfına girer. Bunun bağlı olduğu etkenler coğrafi ve meteorolojik şartlardır. Kar yağmayan yerlerde kar yükü hesap değeri sıfır alınır. 30°ye kadar çatılarda kar yükü hesap değeri (Pk), kar yükü (Pko) değerine eşit kabul edilir ve çatı alanının plandaki düzgün yayılı yükü olarak dikkate alınır. Çatı eğimine bağlı olarak azaltma değeri, 30°den daha fazla eğimler için TS 498’de verilmiştir. Kar yükü, bölgelere göre de değişmektedir. TS 498’de kar yağış yüksekliğine göre Türkiye 4 bölgeye ayrılmıştır. Zati kar yükü değerleri bu bölgelere göre değişmekte ve artış göstermektedir. TS 498’deki kar yağış yüksekliklerine göre, Antalya 1. Bölge’de, Erzurum 3. Bölge’de, İstanbul, Eskişehir ve Diyarbakır da 2. Bölge’de yer almaktadır [6]. Meteorolojik verilere göre, 1960-2012 yılları arasında seçilen beş şehirdeki en yüksek kar kalınlıkları değerlendi- rildiğinde, en az kar kalınlığına sıcak-nemli iklim bölgesinde bulunan Antalya’da, en fazla kar kalınlığına da soğuk iklim bölgesinde bulunan Erzurum’da ulaşıldığı görülmektedir. Erzurum’da ulaşılan kar kalınlığı, Antalya’dakinin 22 katıdır. İstanbul’da ulaşılan en yüksek kar kalınlığı, Antalya’dakinin 8.2 katı, Eskişehir’deki 6.4 katı, Diyarbakır’daki 13 katıdır (Şekil 4). Yıllık Ortalama Sıcaklıklar Yapıların biçimlenişi, bulunduğu iklimsel bölgeye bağlı olarak farklılık göstermelidir. Genel olarak soğuk bölgelerde yapı yüzey alanını minimuma indirmek, ılıman bölgelerde güneye bakan duvar alanını büyütmek, sıcak-kurak bölgelerde Şekil 1. Seçilen şehirlere ait aylık toplam yağış miktarı ortalaması (kg/m 2 ) (1960-2012) Şekil 2. Seçilen şehirlere ait en yüksek aylık toplam yağış miktarı ortalaması (kg/m 2 ) (1960-2012) Şekil 3. Seçilen şehirlere ait günlük toplam en yüksek yağış miktarı (kg/m 2 ) (1960-2012) Antalya’nın Erzurum’un 5.5 katı, İstanbul’un ise Erzurum’un 2.3 katı yağış aldığı görülmüştür. Eskişehir ve Diyarbakır, Erzurum’a yakın miktarda en yüksek yağışı almıştır. (Şekil 3). Kar Kalınlığı Çatı kar yükü, çatıdaki kar kütlesinin bir metrekarelik düzleme uyguladığı ağırlıktır. Kar yükleri, yapının bulunduğu yere (binanın yapılacağı il, ilçe vs.), inşaat alanının denizden Şekil 4. Seçilen şehirlere ait en yüksek kar kalınlıkları (cm) (1960-2012)