bilimsel makale -- ,....,r.,ı..ı f-'l'"'-V'~-=..- r. . -- '~\ı \,:r, ~- ~6 2ı Şekil 2. ısı yalıtımlı bir ateş bacası kesiti. Ateş ve duman bacalarında, bacanın iç yüzeyini kaplayan kurum saf karbondur ve son derece yanıcıdır. Kurum; kuru, yağsız ve hidrojeni az olan yakıtlarda tabaka halinde, yağlı yakıtlarda zift şeklinde oluşur. Kurum yanma sıcaklığına ulaştığında ve yeterli oksijenle birleştiğinde baca yangını başlar. Bacalar yanmayan malzemelerden yapılmalıdır. Bir bacanın serbest ortama bakan dış yüzey sıcaklığı 100 °C'dan, yanabilir malzemeden yapılmış bitişik duvarların yüzey sıcaklığı 85 °C'dan fazla olmamalıdır. Baca içinde kurumun yanması halinde ise yüzey sıcaklığı 160 °C'ın üstüne çıkmamalıdır. Bacaların dış tabakaları yangına en az 90 dakika süreyle dayanarak, yangının baca yoluyla diğer katlara geçmesini önlemelidir. 2.7. Çelikkonstrüksiyon ısınan çelik uzar, birleştiği noktalarda değişmeler meydana getirir ve bazen bütün konstrüksiyonu yıkabilecek güçte kuvvet oluşturur. Çeliğin sıcaklığı yükseldikçe taşıma gücü kaybolur. Hele 400X 100mm rzzz;;rzzı ~~;:,:~uklıeç tuğlo$ı 5ınmesbest Çevreyi sarma m Kutuya alına ( çer-çeve) ■ Kütlesel y,ıhhm plağı 3 SAAT Her iki yii:teyedt ~yru kum çimento 'Ve)"l olçı rMl kaplama 19 mm kalnılık l SAAT t M= r::ı 12.5mm ırı_sAlı.T 1:::: =!:IÇıl::=::::-===~~::::::=~ Vennik1ılit veya perlit olçı sıva 25 mm kalınlık 2 SAAT T tt s~~~[] 19mm. ll/2SAA.T 12.5mm I SAAT çelik profil ağJı:l:ığı 45 ~m için alçı veye çim-kiıeç sıva T=38 mm 2 SAiı. T 25mm 1-112 SAAT 19mm 1 SAAT 12.5 nı.ın 112 SAAT Vennikülil veya perlit-elçı sıva T•500mm 4S/ı.AT 19 mm 2 SAAT 15mm 1-112SAAT 12.5mm 1 SAAT Şekil 3. Çelik yapı elemanlarının (mantolanması) yalıtılması. 500 °C'a kadar ısındığında dayanım özellikleri akma sınırına kadar düşer. Bu yüzden uygun bir şekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım, çevreyi sarma, kutuyu alma ve kütlesel yalıtım şeklinde yapılır (Şekil 3). Çevreyi sarma şeklindeki yalıtım; püskürtme, sıvama, sıcakta şişen boya sürme şeklinde olabilir. Bu tür boyalar, ısı yalıtımında metali koruduğu gibi sıcaklık etkisi ile ısıdan koruyucu bir köpük tabaka oluşturur. Kutuya alma veya çerçeveleme; yapıştırma, vidalama ile tutturulan rijit panoları veya donatılmış şilteleri kapsadığı gibi rabitz tel üstü sıvayı da içerir. Çok sık uygulanan bir yangın emniyeti sistemi, betonarme ve çelik esaslı kolon-kiriş gibi diğer taşıyıcı yapı elemanlarının piyasada Fireboard adıyla pazarlanan alçı bileşimli plakalar ile kaplanmasıdır. Bu tür kaplamalar yangın nedeniyle aşırı derecede ısınmaya karşı yapıyı mümkün olduğu kadar uzun süre korur. Kütlesel yalıtım ise, genelde çeliğin betona gömülmesi suretiyle gerçekleştirilir (4). Çıplak bir çelik kolonun yangına direnci sadece birkaç dakikadır. Bu süre, kolonu 5 cm kalınlıkta betonla mantolayınca 130 dakikaya çıkar. 2.8. Çatılar Çatı aralarındaki yalıtım eğer yanıcı malzemelerden yapılmış ise yangın yayılma açısından çok tehlikeli olmaktadır. Ayrıca, sıra evlerde tutuşma, duman ve zehirli gazlar, bir evden diğer eve çatı araları yolu ile çabuk geçer. Bu yüzden çatılara yangın kesiciler ve yangın duvarları yerleştirilmelidir (8). Çatıdaki her bölüme dumanın ve ısının çıkmasını sağlayacak havalandırma pencereleri konulmalı, havalandırma pencereleri otomatik olarak 65 'C'de 37
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=